Σημειώσεις για την αντιφασιστική νίκη

-Η πρόσφατη έκδοση της σύγχρονης εποχής και του τμήματος ιστορίας της κετουκε προσδιορίζει, σύμφωνα με τις τελευταίες επεξεργασίες του κόμματος, τον χαρακτήρα του β’ παγκοσμίου πολέμου ως ιμπεριαλιστικό. Τι χαρακτήρα είχε όμως ο αγώνα της σοβιετικής ένωσης και των λαϊκών ένοπλων κινημάτων αντίστασης στις κατεχόμενες χώρες;

Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μόνον η ΕΣΣΔ αγωνιζόταν από δίκαιες θέσεις. Έκανε πρώτα απ’ όλα πόλεμο υπεράσπισης της εργατικής εξουσίας, άρα της σοσιαλιστικής πατρίδας, πόλεμο αντικαπιταλιστικό. Δίκαιο πόλεμο έκαναν και τα ΚΚ όπου Γης, καθώς και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, στα οποία ηγούνταν τα ΚΚ.

Ας δούμε και τα σχετικά αποσπάσματα για τον χαρακτήρα του β΄ παγκόσμιου πολέμου.

Ακριβώς 20 χρόνια μετά τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου, ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Όπως και ο πρώτος ήταν και αυτός ιμπεριαλιστικός. Αιτία της έκρηξής του υπήρξαν οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, των αγορών και των πηγών πρώτων υλών. (…) Τις ανακατατάξεις, οι οποίες είχαν συντελεστεί στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, επιτάχυνε και τροφοδότησε η μεγάλη παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού 1929-1933, αλλά και η νέα που εκδηλώθηκε το 1938.

Όταν προετοιμαζόταν και όταν ξεκίνησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η διεθνής κατάσταση δεν ήταν ίδια με αυτήν του πρώτου. Είχε συντελεστεί μια κοσμοϊστορική αλλαγή με παγκόσμια επίδραση, η νικηφόρα Οκτωβριανή σοσιαλιστική επανάσταση και υπήρχε το βασικό δημιούργημά της, η Σοβιετική Ένωση, στην οποία είχε καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο(…). Ταυτόχρονα είχε αναπτυχθεί το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, συγκροτημένο και διαρθρωμένο από το 1919 στις γραμμές της ΚΔ.

Αυτά τα γεγονότα υπεισέρχονταν από την αρχή στο συσχετισμό μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, τον επηρέαζαν χωρίς να αλλάζουν και φυσικά δεν άλλαξαν τον χαρακτήρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του έμεινε αναλλοίωτος και ύστερα από τις 22 Ιούνη 1941, που η Γερμανία επιτέθηκε εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ). Η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο κατά της ΕΣΣΔ, επιδιώκοντας να ισχυροποιηθεί η ίδια, για να αντιμετωπίσει από πολύ καλύτερες θέσεις τις ΗΠΑ – Μ. Βρετανία, έχοντας ταυτόχρονα εξολοθρεύσει τον κοινό εχθρό τους.

-Η αντιφασιστική νίκη των λαών δεν κατόρθωσε να μετεξελιχθεί σε αντικαπιταλιστική και πιθανότατα δεν έθεσε ποτέ συνειδητά τέτοιο στόχο. Αν για μας όμως ο πραγματικός αντιφασιστικός αγώνας έχει ή αποκτά γνήσια, αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά, για να μην είναι προσωρινή και επισφαλής η νίκη που θα πετύχει, για τον αστικό κόσμο και τα σοσιαλδημοκρατικά δεκανίκια του, ο αντιφασισμός είναι μία αντίφα μόδα, με στενά αντιχρυσαυγίτικο ορίζοντα, ενώ ο αντικαπιταλισμός είναι μια αντίκα, ένας επικίνδυνος αναχρονισμός, που πρέπει να μπει με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, ακόμα και στο όνομα της σωστής επαναστατικής τακτικής, στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, για να μην τους απειλήσει ποτέ ξανά.

-Η αντιφασιστική συμμαχία ήταν κατ’ ουσία η σύναψη ενός ιδιότυπου λαϊκού μετώπου, σε παγκόσμια κλίμακα. Ένας τακτικός ελιγμός, για να σπάσει τη διεθνή απομόνωση της σοβιετίας, η ύπαρξη της οποίας καθόριζε τη συγκυρία και τα πρακτικά καθήκοντα που απέρρεαν από αυτήν. Τα λαϊκά μέτωπα πέτυχαν το σκοπό αυτό που είχαν θέσει, παρά τις αντιφατικές συνθήκες, τις δυσκολίες και τα τακτικά λάθη κατά την εφαρμογή τους, θέτοντας τις βάσεις για τη συγκρότηση αντιστασιακών μετώπων σε πολλές κατεχόμενες χώρες. Δεν κατάφεραν ωστόσο να συνδέσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό κρίκο με το στρατηγικό στόχο της κατάκτησης της εξουσίας.

Δύο είναι τα βασικά λάθη που συναντάμε συνήθως στην ιστορική εξέταση των λαϊκών μετώπων. Αμφότερα συγκλίνουν στην εξω-ιστορική αποτίμηση της πείρας τους, βάσει της σημερινής συγκυρίας κι όχι των δοσμένων συνθηκών εκείνης της εποχής. Από αυτή την άποψη, η συλλήβδην απόρριψη της πείρας των λαϊκών μετώπων (αντί της χρήσιμης κι απαραίτητης κριτικής θεώρησης) λειτουργεί συμπληρωματικά στην απολυτοποίηση της συγκεκριμένης τακτικής επιλογής και τη μηχανική αντιγραφή της στο σήμερα –που δεν υπάρχει καν σοβιετική ένωση.

-Το σκοπευτήριο της καισαριανής ήταν χρήσιμο στην κυβέρνηση μόνο για επικοινωνιακή λεζάντα, αμέσως μετά τις εκλογές. Η 9η μάη και η επέτειος της νίκης των λαών βρίσκουν την κυβερνητική νεολαία στο σύνταγμα να διαφημίζει το όπιό τους και τη νομιμοποίηση της χρήσης του. Όσο για το τσάκισμα της ναζιστικής μηχανής απ’ τους σοβιετικούς, ήταν κυρίως μια νίκη κατά του ολοκληρωτισμού, όπως δήλωσε στη ρωσία ο έλληνας πρωθυπουργός, σε άπταιστη ευρωενωσιακή διάλεκτο-ορολογία. Κρίμα δηλ, που δεν επισκέφτηκε το πάλαι ποτέ στάλινγκραντ, για να πει πως η μάχη του δεν ήταν παρά ένα στιγμιαίο επεισόδιο όξυνσης των ενδοολοκληρωτικών αντιθέσεων και να το τερματίσει. Ποτέ δεν είναι αργά όμως…

Διάβαζε επίσης: Η Λερναία Ύδρα του Φασισμού (από την ιστοσελίδα «Ατέχνως») καθώς και όλα τα υπόλοιπα πολύ ενδιαφέροντα κείμενα του αφιερώματος με την ετικέτα «αντιφασιστική νίκη».