Το μικρό σπίτι στο κολχόζ

Η μαμά πατρίδα της σοβιετίας ήταν η πιο στοργική μητέρα.
Το κακό με τις στοργικές μάνες είναι ότι ευνουχίζουν τα παιδιά τους που δε μαθαίνουν ποτέ να πατάνε στα πόδια τους και μένουνε μια ζωή μαμόθρεφτα.
Κι όταν κάποιο απ' αυτά ξεθαρρεύει και γίνεται μητροκτόνος, τα υπόλοιπα το βλέπουν και δεν αντιδρούν, γιατί νιώθουν να λυτρώνονται από την παρουσία της που τα πλάκωνε. Αλλά μόλις μείνουν ορφανά, καταλαβαίνουν τι έχασαν κι αρχίζουν να τη νοσταλγούν. Το αυτό και για τον πατερούλη.

Όσο ζούσε ο πατερούλης ήμασταν όλοι μαζί μια ωραία ατμόσφαιρα. Σαν το μικρό σπίτι στο κολχόζ. Ήτο λίγο αυστηρός ο πατερούλης, παλαιοκομμουνιστής νέου τύπου, αλλά σε γενικές γραμμές -πέρα από λάθη κι αδυναμίες- καλά περνούσαμε.

Η μητέρα μας τον λάτρευε τον πατερούλη και μοιάζαν το τέλειο ζευγάρι. Αλλά όταν πέθανε, μετά το εικοστό μνημόσυνο, οι επίγονοι της έβαλαν λόγια στο στόμα της, ότι την χτυπούσε και την καταπίεζε και την έκαναν να τον αποκηρύξει.

Έκτοτε άρχισε να ξενοκοιμάται με το νόμο της αξίας και στο τέλος με τόσες απιστίες ο σοσιαλισμός μας έβγαλε κέρατα, σαν τους τάρανδους στις τούνδρες της γιακουτίας.

Εγώ τη μαμά πατρίδα μου δεν τη γνώρισα καλά. Πέθανε όταν ήμουν οκτώ χρονών. Αυτή ήταν εβδομηντατεσσάρων, όσο ήταν κι ο πατερούλης όταν τον έφαγαν οι γιατροί του χρουτσιόφ.
Δεν πρόλαβα ούτε το οιδιπόδειό μου να ξεπεράσω. Κι έτσι μου έγινε εμμονή και διαβάζω συνέχεια για αυτήν ό,τι πέσει στο χέρι μου.

Η μικρή μου μπρέζνιεβα -που έχει χρόνια ιλαρά με μαυροκόκκινα εξανθήματα- βλέπει το κόλλημά μου με τη σοβιετία και τη ζηλεύει. Πώς να νικήσει κάτι που δεν υπάρχει; Το απωθημένο δεν το νίκησε κανείς.

-Βρε κουτό, μη συγκρίνεις ανόμοια πράγματα.
Εμείς σήμερα είμαστε μαζί κι αύριο θα είμαστε πάλι ζευγάρι.
Ενώ η σοβιετία τη μια μέρα δεν υπάρχει κι ούτε πρόκειται να υπάρξει την άλλη. Δεν υπάρχει κι είναι εδώ...

Είναι ο λόγος (της) ύπαρξής μας και των υπαρξιακών μας.
Το αιώνιο μη είναι που περικλείει διαλεκτικά το είναι, σαν αρνητική διαλεκτική της σχολής του αντόρνο καραμπάχ.
Είναι το αιώνιο γήρας που μένει αναλλοίωτο στο χρόνο.
Μια αιώνια γριά 74 χρονών, που κάνει για δύο 36άρες, τρεις 24χρονες κι έξι δωδεκάχρονες για τους ανώμαλους.
Και περισσεύει και μια διετία για τον γκόρμπι, να τα διαλύσει όλα.

-Ξέρεις πότε βρίσκουμε καταφύγιο στο παρελθόν;
Όταν δε βρίσκουμε προοπτική στο μέλλον που έρχεται.
Αλλά δεν είναι τόσο απλό. Μια φυγή προς τα πίσω, στείρα προγονολατρεία.
Αν διαγράφεις το παρελθόν σου, χαντακώνεις το μέλλον σου.
Μόνο αγαπώντας ό,τι έχεις κάνει, μαζί με τα λάθη σου, μπορείς να μάθεις και να γίνεις σοφότερος.
Αλλιώς πετάς στα σκουπίδια την πείρα σου -που τόσο ακριβά απέκτησες- και ξεκινάς πιο πίσω κι από το μηδέν.

Η μικρή μου μπρέζνιεβα βρήκε άλλη απάντηση.
Κολλάμε με το παρελθόν μας, τη στιγμή που το αφήνουμε οριστικά πίσω μας. Το βλέπουμε να περνάει από μπροστά μας και να χάνεται, να αδειάζει το σκληρό μας δίσκο.
Τι να σου πω κούκλα μου, εντάξει, μην ανησυχείς. Έτσι είναι, αν το θέλεις, αν αυτό σε βοηθάει πιο πολύ.

Βλέπω τη ζωή της σοβιετίας να περνάει σαν φιλμ μπροστά απ' τα μάτια μου.
Κάθε νύχτα που περνάει σαν ταινία κι ό,τι ζήσαμε προβάλλεται με φόντο την κόκκινη πλατεία.
Κι όλο φεύγω, μη μείνουμε μόνοι, τον γκόρμπι μη δω.

Ένα φιλμ που δεν τελειώνει ποτέ κι ούτε θέλω να τελειώσει.
Το έργο κυλάει με ρυθμούς σοβιετικούς, τα πλάνα αλλάζουν κάθε τρίλεπτο, μένουν στο ίδιο μοτίβο, μπρεζνιεφικά στάσιμα.
Η ταινία παίζει σε soviet motion, όπου το σόβιετ είναι συνώνυμο του σλόου, για να δηλώνει την καθυστέρηση που μας άφησε η τσαρική ρωσία. Παραλάβαμε καμένη γη...
Στην επανάσταση κάθε μέρα μοιάζει με μήνα και κάθε φιλμ με μέρα ολόκληρη.

Αντί χάπι εντ (από τις σελίδες του ριζοσπάστη)

Είκοσι παραδοσιακά τραγούδια του γλεντιού και του χορού απ' όλη την Ελλάδα περιλαμβάνονται στο τελευταίο CD της Σούλας Βαζούρα με τίτλο «Πάμε στο πανηγύρι με τη Σούλα Βαζούρα» (κυκλοφορεί από τη «Φοίνιξ»).
Η ηχογράφηση του δίσκου έγινε στο περσινό φεστιβάλ της κνε.

Τι λέει όμως η ίδια για όλα αυτά;
«Μου άρεσε ο Μίκης Θεοδωράκης και τα τραγούδια εκείνης της εποχής. Τότε δε φανταζόμουν πως μια μέρα θα τραγουδάω δημοτικά». Ούτε εμείς, σούλα μου.
Περισσότερες λεπτομέρειες στο πολιτιστικό ρεπορτάζ του ριζοσπάστη, στη σελίδα 19 στο φύλλο της τρίτης.