Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Ύμνος στην ελευθερία

Ελευθερία για το μαρξισμό είναι η συνείδηση της αναγκαιότητας. Όταν λέμε πχ ότι ο σύντροφος δεν έχει συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα να γίνει εξόρμηση ριζοσπάστη, πάει να πει ότι δεν έχει καταλάβει πως είναι ελεύθερος να διακινήσει το ρίζο στη σχολή του και στον χώρο δουλειάς του.

Κάθε εξόρμηση είναι ένας μικρός ύμνος στη συνείδηση της αναγκαιότητας. Χαίρε, ω χαίρε στα (είναι τα αρχικά της, μην τη γράφουμε συνέχεια ολόκληρη). Ή όπως θα έλεγε κι ο ποιητής, δε φοβάμαι τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, έχω συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα.

Αν και η πραγματικότητα διαφέρει ελαφρώς. Καμία ελπίδα για το μέλλον, σκέτος φόβος για το παρόν που ζούμε. Κι ακόμα πιο αβέβαιο παρελθόν γιατί οι νικητές ξαναγράφουν την ιστορία και τη φέρνουν στα μέτρα τους.

Έτσι βέβαια, πετώντας τσιτάτα που δεν πολυκαταλαβαίνουμε και δεν ξέρουμε να εξηγήσουμε πολύ καλά, καταλήγουμε σε μια μαρξίζουσα καρικατούρα. Το τσιτάτο αυτό όμως έχει ουσία κι εννοεί ότι η ελευθερία δε μπορεί να είναι μια αφηρημένη απελευθέρωση από κάθε ανάγκη κι υλικό νόμο. Έχει πάντα συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Δεν είμαστε σκλάβοι του νόμου της βαρύτητας, σκλαβωμένοι για πάντα στη γη. Ελευθερία δεν είναι να καταργήσουμε το νόμο της βαρύτητας, αλλά να συνειδητοποιήσουμε τους νόμους της πραγματικότητας και να τους αξιοποιήσουμε για να μπορέσουμε να πετάξουμε.

Ελευθερία δεν είναι να καταργήσουμε το αίσθημα της πείνας, αλλά την πείνα που σκοτώνει τους λαούς του τρίτου κόσμου. Να μπορέσουμε να την κορέσουμε, χωρίς να την φετιχοποιήσουμε και να γίνουμε κοιλιόδουλοι.

Η ελευθερία για εμάς είναι μια ωραία γυναίκα. Δεν είναι η ελευθερία αρβανιτάκη που περίμενε να συγχαρεί τον τζέφρυ επειδή βγήκε ο καμίνης (ου-ου, ου-ου). Δεν είναι κανένα αγριογούρουνο αστικό κι αφηρημένο. Ούτε κάνα αναρχικό γουρούνι που παίζει κλεφτοπόλεμο με τους μπαγουδο και δανείζεται την αστική λογική περί ελευθερίας που δε συμβαδίζει τάχα με την ισότητα.

Είναι η γνωστή, εμβριθής ανάλυση που λέει ότι ο καπιταλισμός είναι μια κοινωνία με ελευθερία, αλλά χωρίς ισότητα κι ο σοσιαλισμός ακριβώς το αντίθετο. Ποια ακριβώς είναι όμως η ελευθερία στον καπιταλισμό; Η αφηρημένη ελευθερία να είμαστε όλοι ίσοι. Να κοιμόμαστε όλοι κάτω από τον ίδιο έναστρο ουρανό, άλλος στο κρεβάτι του κι άλλος κάτω από μια γέφυρα.

Τυπικά όλοι είναι ελεύθεροι να κάνουν κάτι. Πόσοι έχουν όμως την πραγματικά τη δυνατότητα να το κάνουν; Αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητό με τον διαχωρισμό που κάνει ο έριχ φρομ μεταξύ των εννοιών ελευθερία από κι ελευθερία για να.

Ο καπιταλισμός καταργεί τα δεσμά του δουλοπάροικου στη φεουδαρχία κι όσα άλλα συνδέονται με αυτήν στο πολιτικό εποικοδόμημα. Ο προλετάριος είναι ελεύθερος να πεθάνει της πείνας αν δεν πουλήσει την εργατική του δύναμη. Ή στην καλύτερη να αποκτήσει κεφάλαιο και να εκβιάζει αυτός άλλους προλετάριους για να τους εκμεταλλεύεται.

Είμαστε τυπικά ελεύθεροι να εκφέρουμε μια γνώμη, που μας διαμορφώνουν ανελεύθερα και την χειραγωγούν. Είμαστε ελεύθεροι να εκφέρουμε δημόσια τη δική μας, αρκεί να μη θελήσουμε να την κάνουμε πράξη, ή να πείσουμε τους συναδέλφους μας για αυτήν

Είμαστε ελεύθεροι να αγοράσουμε τα πάντα και βασικά να τα κοιτάμε απ’ έξω, πίσω από τη βιτρίνα, όπως το κοριτσάκι με τα σπίρτα. Δε θέλουμε ισοπέδωση κι έλλειψη επιλογών στο τι θα φορέσουμε. Έχουμε ελευθερία. Καταλήγουμε έτσι ελεύθεροι και πανομοιότυποι, ευτυχισμένοι καταναλωτές, βγαλμένοι όλοι από το ίδιο καλούπι. Ναι, αλλά ήταν επιλογή μας.

Ακόμη κι αυτό το ελευθερία από είναι πολύ σχετικό, τη στιγμή που η καπιταλιστική βαρβαρότητα μας επιστρέφει στο μεσαίωνα. Κι όχι μόνο στον χώρο δουλειάς, όπου το επόμενο βήμα θα είναι να γίνουμε δουλοπάροικοι, ή στη λογοκρισία και στα πολιτικά δικαιώματα. Αλλά και σε πιο απλά πράγματα, όπως ο έρωτας.

Τι πάει να πει ελεύθερος έρωτας; ρωτούσε ο σύντροφος με το μουσάκι. Απαλλαγμένος από τι ακριβώς; Από την οικονομική αναγκαιότητα πχ; Κανείς δε θα διαφωνήσει, αλλά είναι πράγματι έτσι; Μπορούν σήμερα τα ζευγάρια να ανοίξουν σπίτι και οικογένεια, αν το θελήσουν;

Η αστική αντίληψη μπερδεύει το δεσμό με τα δεσμά κι ο αστικός τρόπος ζωής τα διαλύει αμφότερα για να στήσει άλλα [δεσμά], καινούρια κι αδιόρατα. Η ευθυνοφοβία για μια σταθερή σχέση κι η ανασφάλεια δεν είναι ελευθερία. Είναι ελευθερία από τον άλλον, ο οποίος νοείται ως εμπόδιο που την περιορίζει. Για τους αστούς η ελευθερία μας τελειώνει (αντί να διευρύνεται) εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Η κόλασή μας είναι οι άλλοι, όπως έλεγε κι ο σαρτρ.

Υγ: Η κε του μπλοκ κινείται εκτός επικαιρότητας με ορατό τον κίνδυνο να βρεθεί εκτός τόπου και χρόνου. Το κείμενο αυτό έπρεπε να μπει σήμερα, μιας που γιορτάζει και το όνομα. Αλλά από τη στιγμή που τόσοι εργαζόμενοι έσπασαν τις αλυσίδες τους και βρέθηκαν στους δρόμους, αποκτά κι ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης.

Έχει και δεύτερο μέρος. Προσεχώς στις οθόνες σας..

15 σχόλια:

Il Trovatore είπε...

Και μια και τόφερε η κουβέντα, σε ποιό δρόμο έστριψε δεξιά το κόμμα;
Ρωτάω γιατί έχουν ανάψει οι συζητήσεις και δεν ξέρω τι να πώ.

Eρυθρό Πρίσμα είπε...

Δεξιά όπως το βλέπεις έσυ ή όπως στρίβει αυτό;

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Εκπληκτικό σχόλιο από τον τροβατόρε. Με διαφορά το καλύτερο από καταβολής του μπλοκ.

Αλλά μιας και το 'φερε η κουβέντα, να λες στο ίδιο περίπου σημείο που έπαιξαν τη γνωστή παράσταση τα παιδιά με τα μαύρα κι έκοψαν στη μέση την άλλη πορεία.

Ανώνυμος είπε...

@ IL TROVATORE

όπως όλοι οι γνήσιοι επαναστάτες γνωρίζουν :
"αριστερά της αριστεράς βρίσκεται η δεξιά - Χ. Φλωράκης"

εξ ου και τα μπερδέματα με τις στροφές

TALIBAN

Ανώνυμος είπε...

ξερετε με ποια φραση "εκλεισε" την συνεδριαση της κ.ε. του κκε που αποφασισε την συγκυβερνηση ο χαριλαος? εσυ ταλιμπαν ξερεις? πιστευω πως απολιθωμα εσυ ξερεις αλλα ασε λιγο χρονο να γινουν μαντεψιες... "κουρασμενος απο κνιτακια που νομιζουν πως..."

τζερώνυμος είπε...

Αυτά μας τα 'παν κι άλλοι

KOMMANTO είπε...

Μιας και τόφερε η κουβέρτα ΝΙΣΑΦΙ πια με τους ηλίθιους εξυπνακισμούς του "κρίμα καπετάνιοοο", που δυστυχώς φαίνεται να πιάνουν ακόμα(!) στους αθώους αμνούς.
Εμείς τα γνήσια ερίφια γνωρίζουμε πως αριστερά της αριστεράς του κκε βρίσκεται ο γκρεμός της υποταγής οπότε πηδάμε δυνατά απέναντι στην άλλη όχθη της σύγκρουσης και από κει ατενίζουμε τον κακό λύκο δρακουμέλ να ξεσκίζει τους αθώους αμνούς, καθίμενος στο ίδιο τραπέζι με τον τσοπάνη "κρίμα καπετάνιοοοο"

Ανώνυμος είπε...

ολο μαλακιες... καταλαβες βασιλη γιατι δεν μπορω πια να σχολιαζω στο μπλογκ σου. ο καθενας την αντικουκουεδιλα του πεταει και τους συσπειρωνει ολους.
birginia

propagitor είπε...

Virginia come back!
"κατω απ'τις κουκούλες έχουνε (τρυφερά) σκατά (βρεφικής αρρώστιας).. τι να καταλάβουνε απο συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας"

Ανώνυμος είπε...

έτσι για την ιστορία: η ΚΕ του ΚΚΕ συζήτησε για την κυβέρνηση Τζανετάκη εκ των υστέρων και απλά ενέκρινε τους χειρισμούς του ΠΓ.

Ανώνυμος είπε...

@ ΑΝΩΝΥΜΟΣ 3.28 π.μ.

ταπεινά αποκαλύπτω την άγνοια μου για θεμελειακά ντοκουμέντα του επαναστατικού κινήματος.
Δέν γνωρίζω πως έκλεισε ο σύντροφος γραμματέας !
Αγωνιώ να εμπλουτίσω το μαρξιστικό μου οπλοστάσιο !
Πέστα όλα

TALIBAN

Ανώνυμος είπε...

@ VIRGINIA

Συντρόφισα !
μην λυγίζεις !
Όταν η πληρωμένη αντίδραση, με τις εντολές του αντεπαναστατικού κέντρου των Χίτλερ-Μικάδο (οοπς, εννοούσα Ομπάμα-Ε.Ε.) και καμουφλαρισμένη με αντιΚΚΕ κουκούλες εφορμά, τότε ακριβώς είναι καθήκον των πραγματικών ΚΚΕδων να την αποκαλύψουν και καταγγείλλουν σε κάθε τίμιο εργαζόμενο που η χαφιέδικη δράση της τον φοβίζει και έτσι αναγκάζεται να αλυσσοδένεται στο άρμα της ολιγαρχίας.

ο επόμενος είπε...

πάντως το κόμμα έστριψε αριστερά στην πανεπιστημίου και αριστερά στην 3ης Σεπτεμβρίου για τα γραφεία του
Όπως το βλέπει αυτό.
Αντίθετα αν το κοίταγες εσύ από απέναντι στρίβει δεξιά
Τελικά είναι όλα θέμα οπτικής γωνίας...
Μια χαρά είναι το κόμμα και ο αριστερισμός και η αναρχία.
Απλά την άλλη φορά να περιμένουν να ρθει ολή η πορεία στο Σύνταγμα και όχι μόνο η κεφαλή
μια χαρά πήγαν τα πράγματα
την άλλη φορα να γίνουν περισσότερα

Ανώνυμος είπε...

Πολύ σωστές οι επισημάνσεις σου ...

π.χ. στον καπιταλισμό, έχει την ελευθερία ο καθένας να λέει την μπούρδα του, αρκεί να μην κάνει ΤΙΠΟΤΑ για να τον ανατρέψει ...

Γεια χαρά !

Ανώνυμος είπε...

Γιατι ρε Virginia; Kαι το κόμμα που βγάζει όλη την αντιοπορτουνιστίλα του πάνω μας; Είπαμε εμείς τίποτα;