Οι εκλογές των μηχανικών

Τι θα μπορούσε να σημειώσει στο καρνέ της μνήμης του ένας εξωτερικός παρατηρητής των εκλογών του τεε; Ας δούμε ενδεικτικά μερικά σημεία, χωρίς αυστηρό ειρμό και ιδιαίτερη συνοχή μεταξύ τους

Ξεκινάμε υπενθυμίζοντας αυτό που ‘χαμε σημειώσει στο κλείσιμο και της προηγούμενης ανάρτησης: την κάθοδο του σύριζα στις εκλογές για να ανατρέψει το δικομματικό σύστημα, στο οποίο είχε συμπληρωματικό ρόλο· είτε παλιότερα που εξέλεγε πρόεδρο με τη στήριξη των νεοδημοκρατών και υπερψήφιζε τις αυξήσεις στις εισφορές των μελών του· είτε τώρα που αγκαλιάζει εκλογικά τα ορφανά του πασόκ.

Αυτή δεν είναι απλή ανατροπή. Ο ορισμός του πέναλτι είναι.

Παράλληλα ανεβαίνει σε πολλές πράξεις και διασκευές το έργο «ενότητα της αριστεράς», είδος φαρσοκωμωδία. Με τον ενιαίο σύριζα και την ανταρσύα να έχουν χωριστεί στα δύο και να κυκλοφορούν σε διάφορες εκδοχές και ψηφοδέλτια. Ο σταθμός «στο κόκκινο» μάλιστα πρόβαλλε εξίσου στο πρόγραμμά του και τους δύο συνδυασμούς του ενιαίου σύριζα.

Κι αυτή είναι μια τυπική περίπτωση «μονά-ζυγά, δικά τους» -οι λεγόμενες win-win καταστάσεις. Γιατί όταν οι ενιαίες δυνάμεις τους είναι πολυδιασπαμένες, έχουμε το θρίαμβο της διαλεκτικής (η ενότητα μες στη διαφορά), του πολυπολιτισμικού σύριζα, της δημοκρατικής πολυφωνίας της βαβέλ και της ειρηνικής συνύπαρξης διαφορετικών απόψεων. Ενώ όταν αυτές οι απόψεις ενώνονται τεχνητά από τα πάνω σε μια εκλογική συγκόλληση, τότε είναι που θριαμβεύει το πνεύμα της ενότητας και της υπέρβασης του σεχταρισμού. Όχι σαν το δογματικό κουκουέ που καταπνίγει την άλλη άποψη στο εσωτερικό του και δε συνεργάζεται εκλογικά με κανένα.

Ακόμα περισσότερο πόνο προσφέρει η περίπτωση της αράς και της «συσπείρωσης αριστερών μηχανικών», όπου μια οργάνωση με μερικές δεκάδες άτομα –στη συντριπτική τους πλειοψηφία στο πολυτεχνείο- διασπάστηκε στα δύο και δεν μπορεί να βγάλει συνεννόηση για κοινή εκλογική κάθοδο ούτε καν με τα φοιτητικά της σχήματα, όπως τον αχμμετ στους μεταλλειολόγους, που αν κατάλαβα καλά κατέβηκε αυτόνομα, μόνο στην αθήνα.

Υπάρχει όμως ένα ακόμα ψηφοδέλτιο από τον χώρο της ανταρσύα, που συσπειρώνει κυρίως μηχανικούς του ναρ και το οποίο μέχρι πρότινος μποϊκόταρε τις εκλογές, θεωρώντας το ρόλο του τεε κάργα αντιδραστικό. Γι’ αυτό και νιώθει την «υποχρέωση» να συμπεριλάβει στην εκλογική του διακήρυξη μια σχεδόν απολογητική παράγραφο, όπου δικαιολογεί τη συμμετοχή του με τις συνήθεις λεκτικές ακροβασίες -«εντός, εκτός κι επί τ’ αυτά του τεε», κτλ.

Ευτυχώς για αυτούς, υπάρχουν πάντα αρκετά «υπερκομματικά» βενετογάλαζα ψηφοδέλτια που ξεπερνούν σε γραφικότητα ακόμα κι αυτές τις φοιτητικές καταστάσεις. Όπως για παράδειγμα η κίνηση «μηχανικοί των κυκλάδων» που αν δε μου διαφεύγει κάποιο υπονοούμενο, προτάσσει το χωρο-ταξικό γεωγραφικό κριτήριο ως λύση για τα προβλήματα.

Από τα υπόλοιπα ξεχωρίζει η υποψηφιότητα της ζανέτ τσίπρα, όπου η συγγένεια (εκτός κι αν είναι συνωνυμία) με το λαϊκό ηγέτη και η συμπαράταξη με ένα από τα δύο ψηφοδέλτια νίκης κι ανατροπής του ενιαίου σύριζα (για να έχει προφανώς διπλάσιες πιθανότητες ανατροπής) συμβαδίζει με τη λαϊκή της καταγωγή, που γίνεται πρόδηλη από το μικρό της όνομα –και προσωπικά μου είναι αδύνατον να μη σκεφτώ συνειρμικά τη βάσια τριφύλλη στους αυθαίρετους.

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς διάφορους μεμονωμένους υποψήφιους και κάποια σχήματα τοπικής κι όχι πανελλαδικής εμβέλειας, που κατεβάζουν υποψήφιους για επιμέρους όργανα (πειθαρχικό συμβούλιο, κτλ). Κι αυτό δίνει μια άγρια ομορφιά στην εκλογική διαδικασία, καθώς ο ψηφοφόρος μηχανικός πρέπει να επιλέξει ψηφοδέλτια και να ψηφίσει σε πέντε διαφορετικές κάλπες. Χαρά στο κουράγιο της εφορευτικής επιτροπής.

Η οποία τουλάχιστον αμείβεται αρκετά καλά για δουλειά μιας μέρας, γιατί στο τεε λεφτά υπάρχουν, όπως δείχνουν και οι μπουφέδες με τα εκλεκτά εδέσματα που στήθηκαν έξω από κάποια εκλογικά κέντρα. Αρχικά νόμισα ότι αυτό συνέβαινε κατ’ εξαίρεση στην κρήτη, όπου σχεδόν κάθε ομαδική συνεύρεση γίνεται αφορμή για ένα πρόχειρο γαλατικό τσιμπούσι –κι όσο για επίδοξους κακοφωνίξ, άλλο τίποτα η μεγαλόνησος, άλλο αν οι ίδιοι περνιούνται για διάδοχοι του ξυλούρη. Όπως μου είπαν όμως το έθιμο του μπουφέ είναι μάλλον πανελλαδικό.

Λεφτά βέβαια υπάρχουν και με το παραπάνω για μερικά προνομιούχα μέλη του τεε που είναι γνωστοί και φτασμένοι εργολάβοι, βγάζοντας χοντρά κέρδη μεσούσης της κρίσης. Το αποτέλεσμα είναι –μιας και οι εκλογές στα μεγάλα αστικά κέντρα διεξάγονται συνήθως σε μεγάλους εκθεσιακούς χώρους ή σε στάδια, όπως το σεφ ή φέτος το οακα- να σκάνε μύτη για να ψηφίσουν κάποιοι ζάμπλουτοι μηχανικοί με το προσωπικό τους ελικόπτερο, που το παρκάρουν απέξω να τους περιμένει –θυμίζοντας λίγο εκείνη τη διαφήμιση του οπαπ, με το σταυρόλεξο: έλληνας κροίσος μηχανικός με εννιά γράμματα.

Μια νύχτα μαγική, σαν την αργεντινή

Να δούμε στο ελικόπτερο, ποιος θα πρωτομπεί.

ΟΥΣΤ!

Κι αυτό είναι ένα βασικό προβληματικό στοιχείο ενός επιμελητηρίου, που ακολουθεί τη λογική «αφεντικά και δούλοι, τεε γινήκαμε ούλοι», συμπεριλαμβάνοντας στα μέλη του μεγαλοεργολάβους μαζί με άνεργους μηχανικούς κι ελεύθερους επαγγελματίες που προλεταριοποιούνται. Κατά συνέπεια εκφράζει τα συμφέροντα των μηχανικών με ενιαίο τρόπο, όσο ενιαία είναι και η παρδαλή αριστερά του σύριζα ή του εξωκοινοβουλίου.

Πέραν αυτού το τεε είναι ένας καθρέφτης τάσεων και διεργασιών που συναντάμε και σε άλλους κλάδους ή και σε επίπεδο κοινωνίας. Συντεχνιακά αιτήματα, ρηχός αντιμνημονιακός αγώνας με στόχο την επιστροφή στο πρόσφατο παρελθόν και το προηγούμενο ύψος των –ούτως ή άλλως δυσβάσταχτων για έναν κόσμο- εισφορών, τα αποθεματικά του ταμείου που έγιναν μετοχές στην τράπεζα αττικής –τη μόνη που ανθίσταται στη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του τραπεζικού κεφαλαίου σε τέσσερις μονοπωλιακούς κολοσσούς (πειραιώς, εθνική, γιούρομπανκ και εμπορική). Προφανώς η δική της επιβίωση έχει προτεραιότητα από το να αντέξει το ίδιο το ταμείο.

Μιλήσαμε πιο πάνω για ελεύθερους επαγγελματίες. Αυτό σημαίνει πως καλούνται (ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος) να πληρώσουν από το πρώτο ευρώ που κερδίζουν 26% φόρο, το οποίο σε συνδυασμό με τις εισφορές στο ταμείο του τσμεδε, τα λειτουργικά έξοδα ενός γραφείου (για όσους έχουν) και φυσικά την κρίση –που έχει ρημάξει την οικοδομή και τις κατασκευές γενικότερα- έχουν φέρει πολλούς μηχανικούς στα όρια της απελπισίας και σε μία αυθόρμητη μαζική στάση πληρωμών από τα κάτω, γιατί ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος.

Η αντικειμενική τάση προλεταριοποίησης –που εντείνεται ακόμα περισσότερο την περίοδο της κρίσης- ενός μεγάλου τμήματος μηχανικών, το φέρνει αντικειμενικά πιο κοντά στην εργατική τάξη. Κι αυτή είναι –αν έχω καταλάβει καλά- κι η λογική που ακολουθεί το κόμμα πχ στις κατασκευές, τόσο σε εσω-οργανωτικό επίπεδο, όσο και στην αντίληψή του για τα σωματεία στο μαζικό κίνημα –όσο αφύσικη κι αν φαίνεται σε κάποιους πχ η συνύπαρξη μιας εναλλακτικής αρχιτεκτόνισσας κι ενός λαϊκού μπετατζή στον ίδιο χώρο. Παρόλα αυτά η μεγάλη πλειοψηφία της ξεπεσμένης μεσαίας τάξης των μηχανικών προτιμά προς το παρόν να αναπολεί τα περασμένα μεγαλεία, περιμένοντας τον γκοντώ και ένα νέο γύρο σαξές στόρι της ελληνικής οικονομίας ή έστω την ανάπτυξη με αριστερό πρόσημο.

Κατά τα άλλα η αναμονή στο εκλογικό κέντρο για την ψηφοφορία και τα αποτελέσματα είναι αφορμή για αυτοσχέδια πηγαδάκια και κουβέντες που μπορεί να καταπιαστούν με τα πάντα. Από το συνέδριο του ναρ και το κατώτερο εκλογικό όριο που θα επιτρέψει στην ανταρσύα να συνεχίσει να υφίσταται με αυτή τη μορφή… μέχρι και τους βλαχοδήμαρχους παράγοντες του σύριζα ή το άρθρο του ριζοσπάστη για το game of thrones, που ξεσήκωσε ποικίλες αντιδράσεις στο διαδίκτυο.

Αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η συνάθροιση όλων των φυλών του πολυτεχνείου κι οι αναπόφευκτες συγκρίσεις που αρχίζουν –πχ ποια είναι πιο συμπαθητική απ’ τις υπόλοιπες. {Αν και πρέπει να παραδεχτώ πως για ένα μαθητή της θεωρητικής κατεύθυνσης ή τριτοδεσμίτη για τους πιο παλιούς, το βασικό στοίχημα είναι να μπορέσει να διαχωρίζει τους διάφορους κλάδους και να αντιληφθεί τις μεταξύ τους διαφορές. Εγώ πχ άργησα πολύ να καταλάβω σε τι ακριβώς διαφέρει ένας πολιτικός μηχανικός από έναν αρχιτέκτονα κι ακόμα και σήμερα δεν είμαι σίγουρος πως το έχω αφομοιώσει σωστά}.

Εν πάση περιπτώσει υπάρχει ένα ανέκδοτο που λέει πως ο χημικός μηχανικός είναι ο πιο συμπαθής απ’ όλους γιατί όταν βρίσκεται με μηχανικούς μιλάει για χημεία, όταν βρίσκεται με χημικούς μιλάει για μηχανική κι όταν είναι κι οι δυο στην παρέα, μιλάει για μπάλα, γκομενικά, κοκ. Εντάξει εγώ δεν το βρίσκω και τόσο αστείο, αλλά αυτό συμβαίνει πιθανότατα, γιατί απευθύνεται στο άλλο ημισφαίριο του εγκεφάλου μου, που δεν είναι και τόσο ανεπτυγμένο στους «θεωρητικούς» ανθρώπους.

Τα συζητούσαμε όλα αυτά με μια χημικό μηχανικό που μου έλεγε πώς ένιωσε διαβάζοντας σε ένα βιβλίο του νίκου σαραντάκου το βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα, που ευχαριστούσε τους δικούς του για τη στήριξή τους, όταν άφησε μια έτοιμη στρωμένη καριέρα χημικού-μηχανικού και συνέχισε για δεύτερο πτυχίο στην αγγλική φιλολογία. Αυτή και μόνη η φράση (έτοιμη καριέρα χ-μ) μπορεί να σταθεί ικανή να τσακίσει το ηθικό όλων των σημερινών απόφοιτων, που χαίρονται το πτυχίο τους κορνιζαρισμένο ως διακοσμητικό κι είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν την χώρα με την πρώτη ευκαιρία προς αναζήτηση καλύτερης τύχης στο εξωτερικό.

Αλλά όταν με το καλό αποκτήσουμε αριστερή κυβέρνηση, θα ανακόψει αυτή την αιμορραγία του επιστημονικού δυναμικού της χώρας και θα αρχίσει η ανάπτυξη. Το αποτέλεσμα στο τεε δείχνει το δρόμο για τη μελλοκυβερνώσα αριστερά (αν και τελικά δεν ανέβηκαν μάλλον όσο θα περίμεναν).