Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2013

Θα είχαμε γίνει Βουλγαρία

Ευτυχώς που δε νίκησαν οι κομμουνιστές στον εμφύλιο, γιατί σήμερα θα ήμασταν σαν την αλβανία του χότζα και τη βουλγαρία...
είναι το (κυριολεκτικά) αήττητο επιχείρημα που παρηγορεί τις αμφιβολίες των δεξιών και νομιμοποιεί στις συνειδήσεις τους τα ιστορικά πεπραγμένα της παράταξής τους. Και είναι οπωσδήποτε θλιβερό να βλέπεις παλιούς αγωνιστές να ενώνουν τη φωνή τους στο μοιρολόι της ήττας και να δίνουν αριστερό άλλοθι σε τέτοιες λογικές, επιβεβαιώνοντάς τες από την ανάποδη.
Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι

Τέτοιου είδους επιχειρήματα ήταν πολύ δημοφιλή αμέσως μετά τις ανατροπές, με το μεταναστευτικό κύμα αυτών των λαών στο δυτικό κόσμο και τα μεροκάματα πείνας στις πρώην λαϊκές δημοκρατίες της ΚΑ ευρώπης. Αλλά έχουν ξεφτίσει πια σε τέτοιο βαθμό στη σημερινή 'ενωμένη ευρώπη' της κρίσης που (εκτός από προκλητικά) ακούγονται σχεδόν ειρωνικά.

Τι έχει να ‘ζηλέψει’ αλήθεια από τις ρωσίδες χορεύτριες και τους αλβανούς μπετατζήδες ο σημερινός άνεργος πτυχιούχος ή ο έλληνας γκασταρμπάιτερ που αναγκάζεται να ξενιτευτεί για να βρει καλύτερη τύχη –προτού κλείσει και αυτή η κάνουλα διαφυγής; Και τι παραπάνω έχει από αυτούς; Ούτε καν το πτυχίο πολλές φορές. Γιατί η πλειοψηφία των αλλοδαπών εργατών και καθαριστριών στην χώρα μας έχει να καμαρώνει αντίστοιχους πτυχιακούς τίτλους, χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Αλλά και μια σπάνια καλλιέργεια σε αρκετές περιπτώσεις, που ξεπερνά το ζήτημα των σπουδών, αντανακλώντας τη συνολική διαπαιδαγώγηση και την αξία της κοινωνίας που είχαν αρχίσει να χτίζουν σε αυτές τις χώρες πριν τις ανατροπές –όποτε κι αν τις τοποθετεί κανείς χρονικά.

"Βουλγαρία..." Του Πάνου Ζάχαρη
Σήμερα βέβαια μπορούμε να ζηλέψουμε όλοι μαζί τις κατακτήσεις και την ασφάλεια που είχαν αυτοί οι λαοί στον εικοστό αιώνα, με σαφώς πιο περιορισμένα μέσα και δυνατότητες από ό,τι διαθέτουμε εμείς εν έτει 2013. Γιατί είναι τραγική ειρωνεία για μια κοινωνία να φετιχοποιεί σε βαθμό υστερίας την έννοια της ασφάλειας από τους τρομοκράτες, τους ταραχοποιούς διαδηλωτές και γενικώς πάσης φύσης ‘κακούς’, (με ό,τι μπορεί να συμπεριλάβει και να χωρέσει αυτός ο χαρακτηρισμός), και την ίδια στιγμή να έχει τόσους εργαζόμενους ανασφάλιστους, στη μαύρη εργασία κι άλλους τόσους σα μαύρους σκλάβους απ’ τα χρόνια της αποικιοκρατίας, χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας. Τους μισούς να είναι στην πρίζα και την ανασφάλεια της ανεργίας και τους άλλους μισούς να φοβούνται σα μελλοθάνατοι, μη τυχόν χάσουν τη δουλειά τους, να φοβούνται μη τυχόν αρρωστήσουν και πάθουν τίποτα. Να μην μπορούν να σκεφτούν το μέλλον τους και να ανοίξουν σπίτι ή μια οικογένεια, να ονειρευτούν και να ανασάνουν.
Πράγματα εξασφαλισμένα και αυτονόητα δηλ για τη βουλγαρία ή και την αλβανία ακόμα, σαράντα και πενήντα χρόνια πριν.

Είναι τραγική ειρωνεία να πανηγυρίζουμε για τη νίκη της αντεπανάστασης και τη σημερινή κατάντια αυτών των χωρών, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι συνδέεται άμεσα με τη δική μας, γιατί πρέπει να γίνουμε πιο φτηνοί κι ανταγωνιστικοί για να μας λιμπιστούν τα αρπακτικά και να προσελκύσουμε τα κεφάλαιά τους, να έχουμε φτηνότερα μεροκάματα και χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης, για να μας προτιμήσουν.
Είναι τραγική ειρωνεία να μην μπορεί να καταλάβει ένας λαός, εμπειρικά έστω, πως το πουλόβερ άρχισε να ξηλώνεται τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια από τη νέα τάξη πραγμάτων, που έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει ανακουφισμένη για τις νίκες της.

Αλλά για να μη θεωρηθεί πως υπεκφεύγω στο αρχικό ερώτημα, μπορούμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι –όσο κι αν αυτό ενέχει τον κίνδυνο να μπλέξουμε σε ιντριγκαδόρικες αντιδιαλεκτικές υποθέσεις. Σήμερα ο ελληνικός λαός έχει συσσωρεύσει αρκετή ιστορική πείρα, για να τη μελετήσει και να βγάλει μερικά βασικά συμπεράσματα.

Αν είχαν νικήσει λοιπόν οι κομμουνιστές στον εμφύλιο, καταρχάς δε θα είχαμε καν εμφύλιο και τόσες απώλειες εκατέρωθεν. Γιατί δεν μπορεί να θεωρηθεί ακριβώς εμφύλιος η ήττα των κομμουνιστών από την επέμβαση των άγγλων «συμμάχων», πριν καν κριθεί ο πόλεμος κατά του χίτλερ, και από τα όπλα των αμερικάνων, που «πρόβαραν» στα ελληνικά βουνά τις βόμβες ναπάλμ. Για να κερδίσουν λοιπόν οι κομμουνιστές, θα έπρεπε να το κάνουν εξ αρχής, όταν το εαμ είχε στα χέρια του την εξουσία και την παρέδωσε αφελώς, ενώ μπορούσε να την κρατήσει αναίμακτα, χωρίς να είναι κανείς σε θέση να την αμφισβητήσει. Και τα καλύτερα πρωτοπόρα στοιχεία του ελληνικού λαού θα είχαν ριχτεί τότε στη μάχη της οικοδόμησης μιας διαφορετικής κοινωνίας.

Αν είχαν νικήσει οι κομμουνιστές στον εμφύλιο, δε θα λουζόταν ο λαός την «καχεκτική δημοκρατία» των μεταπολεμικών χρόνων, τη «δημοκρατία» του χωροφύλακα και των κοινωνικών φρονημάτων που οδήγησε ως φυσική συνέχεια στην χούντα των συνταγματαρχών, ταλαιπωρώντας για τριάντα σχεδόν χρόνια αυτόν τον τόπο, προτού αλλάξει προσωρινά μανδύα. Δε θα είχαμε τον «νέο παρθενώνα» της μακρονήσου και τα άλλα ξερονήσια, τον ιδεα και την προδοσία της κύπρου.

Δε θα είχε ερημώσει η ύπαιθρος και δε θα ξεκληρίζονταν η μεγάλη πλειοψηφία της αγροτιάς, που της υποσχέθηκαν πως θα τρώει με χρυσά κουτάλια στην ενωμένη ευρωπαϊκή αγορά και της χρύσωσαν το χάπι με επιδοτήσεις. Δε θα υπήρχε τέτοια εγκατάλειψη των ακριτικών νησιών και της επαρχίας γενικότερα, δε θα υπήρχε σε τέτοιο βαθμό η αστυφιλία, που είχε ξεκινήσει με... κρατική πρωτοβουλία στα χρόνια του εμφυλίου, όταν οι αρχές ξερίζωναν με το ζόρι τους ντόπιους πληθυσμούς, για να μη βρίσκουν οι αντάρτες ορεσίβιους που θα τους τροφοδοτούσαν με τα απαραίτητα προς το ζην. Δε θα ζούσαμε σε τόσο άσχημες πόλεις, που πρέπει να γκρεμιστούν και να φτιαχτούν από την αρχή, με το έκτρωμα της αντιπαροχής επί 'εθνάρχ' που τις γιγάντωσε και τις γέμισε τσιμέντο. Δε θα είχαν καταστραφεί τόσα φυσικά τοπία, που παραδίδονται για μπίζνες στο κεφάλαιο.

Δε θα περιμέναμε τον τουρισμό να γίνει ‘μοχλός ανάπτυξης’ και ‘βαριά βιομηχανία’ της χώρας, στο πνεύμα του «καλώς ήρθε το δολάριο… και τα ναυτάκια τα ζουμπουρλούδικα», την ίδια στιγμή που οι μισοί έλληνες δεν έχουνε τη δυνατότητα να πάνε ολιγοήμερες έστω διακοπές κάθε καλοκαίρι. Δε θα έμεναν αναξιοποίητες οι παραγωγικές δυνατότητες και ο πλούτους αυτού του τόπου, το έμψυχο επιστημονικό δυναμικό, που μένει άνεργο να βαράει μύγες και να ψάχνει διέξοδο στο εξωτερικό.

Δε θα είχαμε μια δημοτική που χωλαίνει και πατάει με το ένα πόδι σε αρχαΐζοντες τύπους της καθαρεύουσας. Δε θα είχε κακοποιηθεί και παραχαραχτεί βάναυσα η ιστορία της αντίστασης και των επόμενων δεκαετιών. Δε θα είχαμε ένα τόσο διεφθαρμένο κράτος (πέρα από το ταξικό του περιεχόμενο) που βόλεψε τους δοσίλογους και γνώριζε πως μόνο με τη ρεμούλα και την εξαγορά συνειδήσεων μπορούσε να χτίσει κοινωνικές συμμαχίες και να αναχαιτίσει το λαϊκό ριζοσπαστισμό.

Όλα αυτά είναι συγκεκριμένα και καθόλου υποθετικά. Και θα μπορούσαν προφανώς να εμπλουτιστούν με πολλά ακόμα αντίστοιχα παραδείγματα. Η παραπάνω λίστα είναι μόνο ενδεικτική.
Αυτό που είναι όντως υποθετικό και δε μπορούμε να απαντήσουμε συγκεκριμένα είναι τι σοσιαλισμό θα οικοδομούσαμε στην ελλάδα και τι κατάληξη θα είχε. Μπορεί να ήταν πχ πιο αλέγκρος, μεσογειακός σαν τον κουβανέζικο. Να έμοιαζε κάπως με την εικόνα που δίνει στο μυθιστόρημα εναλλακτικής ιστορίας (πλατεία μπελογιάννηο αλεξάτος, όσες επιμέρους διαφωνίες κι αν έχει κανείς με το συγγραφέα. Μπορεί να έδινε λαμπρά, αξεπέραστα επιτεύγματα και να αντιμετώπιζε δραστικά κι αποτελεσματικά τα προβλήματα που θα προέκυπταν ή να σκόνταφτε στις αντιφάσεις του, σε λάθη τακτικής και στρατηγικής.

Στις μέρες μας το ερώτημα μπαίνει ξανά μπροστά μας με διαφορετικούς όρους. Η ελλάδα σήμερα γίνεται βουλγαρία του πιρίν με μεροκάματα κίνας, ακολουθώντας τον ευρωμονόδρομο. Ο λαός μας ζει την κόλαση εδώ και τώρα, κι ο δρόμος προς αυτήν δεν είναι καν στρωμένος με καλές προθέσεις εκ μέρους των σωτήρων της, που την έχουν σώσει καμιά δεκαριά φορές την τελευταία τριετία. Δεν πρέπει λοιπόν κι αυτός να σκεφτεί να δοκιμάσει ένα διαφορετικό δρόμο; Όχι γιατί είναι κατηφορικός, εύκολος και με σίγουρη μετάβαση στον τελικό προορισμό. Αλλά γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να τον βγάλει από τη σημερινή κόλαση.

Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία, όνομα (της αρετής) και κατεύθυνση (προς το σοσιαλισμό). Κι όπως είχε πει κι ο αννίβας, αν δεν υπάρχει, τότε πρέπει να τον δημιουργήσουμε.

36 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Έγραψες σ.α. μπράβο σου!

gdmn1973

Χέρμαν είπε...

Αυτό που είναι όντως υποθετικό και δε μπορούμε να απαντήσουμε συγκεκριμένα είναι τι σοσιαλισμό θα οικοδομούσαμε στην ελλάδα και τι κατάληξη θα είχε.

Η αστική πλευρά πάντως έχει προδικάσει ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα. Τόσο με το γνωστό βιβλίο του Δημήτρη Φύσσα «Πλατεία Λένιν, πρώην Συντάγματος», όσο και με το λιγότερο γνωστό έργο «Athenscope: Αθήνα C» του Γιάννη Σαββίδη που εκτέθηκε στη Μπιενάλε της Αθήνας "Destroy Athens" το 2007. Και τα δύο κινήθηκαν στα γνωστά αντικομμουνιστικά στερεότυπα, όσο κι αν οι δημιουργοί τους θα θέλουν να πιστεύουν ότι πρωτοτύπησαν. Ο δε Σαββίδης πήγε σε απίστευτα επίπεδα αθλιότητας. Σε μία από τις τρεις ενότητες της εγκατάστασής του ασχολήθηκε με την τύχη του μνημείου της Καισαριανής -που θα είχε οικοδομηθεί επί σοσιαλισμού- μετά την «αποκατάσταση της Δημοκρατίας» (η έκφραση είναι του δημιουργού). Το μνημείο θα μετατρεπόταν σε "μνημείο θυμάτων της «δημόσιας βίας»" περιλαμβανοντας έτσι και τα «θύματα του Κομμουνισμού» (έκφραση του δημιουργού ξανά). Και κατέληξε στο ερώτημα: «Χωράει η απόδοση τιμής στο ίδιο μνημείο όταν τιμώνται και οι θύτες;».

Οι 200 της Καισαριανής θύτες σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη! Ούτε καν τα προσχήματα!

Y.Γ. Στην έκθεση επιμελητές ήταν οι Poka Yio, Ξ. Καλπατσόγλου, Α. Ζενάκος. Ναι, ο κ. Ζενάκος του Unfollow.

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Νάσαι καλά gdmn 1973

ΝΣ, το βιβλίο του αλεξάτου πιάνει το νήμα της εναλλακτικής της ιστορίας από το τέλος του εμφυλίου και προβλέπει πράγματι δύο ξεχωριστά κράτη, ένα νότιο αστικό κι ένα βόρειο σοσιαλιστικό -όπως στην κορέα και το βιετνάμ- τα οποία όμως επανενώνονται πανηγυρικά και γίνονται αμφότερα σοσιαλιστικά το 73' με το πολυτεχνείο αν θυμάμαι καλά, για να αντέξουν και το αντεπαναστατικό κύμα της διετίας 89-91'.
Αν είναι να πιάσουμε από πιο πριν το νήμα, προσωπικά νομίζω πως το σενάριο αυτό θα ήταν πιο πιθανό αν το εαμ δεν παρέδιδε τα όπλα στη βάρκιζα και συνέχιζε τον ένοπλο αγώνα σε άλλα σημεία εκτός αθήνας, οπότε και θα μπορούσε να κυριαρχήσει σε ένα μέρος της ελληνικής επικράτειας.
Σε κάθε περίπτωση το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί και όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να θυμηθεί στον παρακάτω σύνδεσμο μια παλιότερη σχετική κριτικής της κε

http://sfyrodrepano.blogspot.gr/2011/03/blog-post_30.html

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ανώνυμος είπε...

τι να σου πω ρε Απολιθωμα,κι εγω στην ιδια μερια ειμαι αλλα δουλευοντας και με μεταναστες δεν εχω δει κανενα σπουδαιο πολιτισμικο επιπεδο-κληρονομια απο αυτα που νομιζεις ,επειδη οι ιδιοι η οι γονεις τους λογω ηλικιας ειχαν λαβει σε αυτα τα κρατη που ανεφερες καμμια σοσιαλιστικη παιδεια που τους εκανε να ξεχωριζουν..Ισα ισα εχω δει να ριχνουν μαυρη πετρα στο σοσιαλιστικο παρελθον για λογους που πληρως δεν εχω εξακριβωσει αλλα ωστοσο ξερω την λογικη του τι δεν πηγε καλα,απο την κριτικη του κομματος..Και στην τελικη δεν περιμενω στη 'χοτζικη' Αλβανια να πηρανκαποιοι και τιποτα σπουδαιο ως ανθρωποι,να σου πω την αληθεια,αλλο αλλου..μου φαινεται υπερβολη το μεγαλειο που βλεπεις,,μικροαστικη νοοτροπια εχουν πολλοι απο αυτους που την ειχαν-εχουν '' βολεψει'' καπως,απλα λιγοτερο παθος προς την καταναλωση,και αδυναμιες οπως ολοι μας..μεσα στον καπιταλιμσο ολοι ειμαστε τρωτοι κι εκτεθειμενοι στο κυνηγι της επιβιωσης ,με τις αδυναμιες και τα ''οπλα'' του καθενας....


anonymous anonymous είπε...

Κύριε Σαραντάκο, αφήστε σας παρακαλώ τον πρώτο πληθυντικό ("τους πετάμε στη θάλασσα νωρίτερα"). Δεν είστε πειστικός.

ΥΓ: Αν κάποιοι αναγνώστες του μπλογκ νομίζουν ότι είμαι υπερβολικός, ας περιμένουν λίγο -δεν θα αργήσει η στιγμή που η "αριστερή κυβέρνηση" με κορμό το κόμμα στου οποίου την εφημερίδα/βόθρο αρθρογραφεί ο κ. Σαραντάκος, θα αρχίσει τις διώξεις των κομμουνιστών.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ανώνυμε (θα χρειαστεί και ένα ψευδώνυμο την επόμενη φορά) δε μιλάω για το σύνολο όσων ήρθαν από αυτές τις χώρες και πάντως όχι για τους αλβανούς κατά πρώτο λόγο -που πέρασαν πολύ σκληρές καταστάσεις κι αυτό άφησε αναπόφευκτα σημάδια και στη νοοτροπία-ψυχοσύνθεσή τους. Το μεγαλείο που λες -εγώ δε μίλησα για κάτι τέτοιο- το ανακαλύπτω ακριβώς στις αντιφάσεις αυτών των λαών. Ένα πρόχειρο παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι μια καθηγήτρια ρωσικών, οπαδός σε γενικές γραμμές του καθεστώτος, χωρίς συγκροτημένη πολιτική σκέψη που καταλάβαινε εμπειρικά ότι τα πράγματα πήγαιναν χοντρικά καλά μέχρι το 80' περίπου και χάλασαν στη συνέχεια, χωρίς να είναι σε θέση όμως να ερμηνεύσει γιατί και χτυπούσε με.. απελπισία τα χέρια της. Κι εδώ φαίνονται και οι δύο όψεις του νομίσματος. Αφενός η πολιτική απειρία και η αφέλεια ενός λαού που θα έπρεπε να έχει διαπαιδαγωγηθεί διαφορετικά και να είναι υποψιασμένος. Αφετέρου η εγγενής καλοσύνη του που τον εμπόδιζε ακόμα και να σκεφτεί το 'κακό', πόσο μάλλον να το ερμηνεύσει και να το αντιμετωπίσει. Κάποιες φορές αυτή η καλοσύνη-αφέλεια αποτυπώνεται ακόμα και στον τρόπο ομιλίας των ρώσων, όπου αν δεν καταλαβαίνεις τη γλώσσα τους, νομίζεις από τον τόνο της φωνής τους ότι διηγούνται πχ κάποιο παραμυθάκι σε μικρά παιδιά. Θυμάμαι επίσης έναν καθηγητή μας που είχε πάει σε έναν κινηματογράφο στη ρουμανία και σε μια σκηνή βίας (μη φανταστείτε κάτι ακραίο, μια γροθιά ήταν) το κοινό αναστέναξε έκπληκτο από αυτό που έβλεπε, γιατί δεν ήταν εξοικειωμένο με τέτοιες εικόνες. Στα χρόνια που ακολούθησαν βέβαια, είχαν την ευκαιρία να μάθουν από πρώτο χέρι τη βία σε κάθε πιθανή εκδοχή και πρωτίστως στην πιο οξυμένη μορφή της: τη φτώχια.
Δε θέλω να παρουσιάσω κάποια γενική ειδυλλιακή εικόνα απομονώνοντας επιλεκτικά στιγμιότυπα, αλλά τα παραπάνω δείχνουν μια γενικότερη τάση, κατάλοιπα της οποίας κρατάνε και σήμερα ακόμα κάποιοι μεγαλύτεροι μετανάστες στην χώρα μας.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Χέρμαν, για κάποιο λόγο το blogger πήρε πρωτοβουλία και είχε βάλει από μόνο του χτες το σχόλιό σου στα ανεπιθύμητα. Και θα 'ταν κρίμα να πάει χαμένο, γιατί προσωπικά έμαθα πράγματα που δε γνώριζα -και για το έργο του σαββίδη αλλά και για τους αξιότιμους επιμελητές...

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ανώνυμος είπε...

D.T
Υπηρετώ αποσπασμένος σε ελληνικό σχολείο στην Αλβανία και από ότι έχω δει μέχρι τώρα, η προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε αυτή τη χώρα ήταν κατά τη γνώμη μου μια παταγώδης αποτυχία. Αυτό συνέβη γιατί το σημείο εκκίνησης του ήταν πολύ πολύ χαμηλό. Να φανταστείτε ότι την εποχή που ανέλαβε ο Χότζα δεν υπήρχε ούτε μέτρο ασφαλτοστρωμένου δρόμου και ο μέσος όρος ζωής ήταν κάπου στα σαράντα χρόνια. Επί σοσιαλισμού υπήρχε η λογική να μοιράσουμε τη φτώχεια μας, αλλά δεν υπήρξε ποτέ η λογική να αναπτύξουμε τις παραγωγικές μας δυνάμεις ώστε να μπορέσουμε σαν λαός να ζούμε καλύτερα. Τα αποτελέσματα της παραπάνω λογικής ήταν τραγικά καθώς η Αλβανία παρέμεινε καθυστερημένη και υπανάπτυκτη σε μεγάλο βαθμό για δεκαετίες. Η μόνη ανάπτυξη που έχει αυτή τη στιγμή η χώρα προέρχεται από άτομα τα οποία δούλευαν στην Ελλάδα και έχουν μαζέψει κάποιο κεφάλαιο και τώρα λόγω κρίσης επιστρέφουν στην Αλβανία και προσπαθούν να χτίσουν κάποιο σπίτι ή να ανοίξουν κάποια επιχείρηση. Σε κάθε περίπτωση η γραμμή του Κόμματος εργασίας της Αλβανίας ήταν τόσο μα τόσο λανθασμένη και με τόσο υποτίθεται επαναστατική και γνήσια ''σταλινική'' γραμμή. Δείγμα ακραίου αριστερού οπορτουνισμού και μάλιστα καραμπινάτου.
D. T.

Ανώνυμος είπε...

D T

Η Βουλγαρία από την άλλη κατά τη γνώμη μου επειδή έχω φίλους εκεί και έχω ζήσει κάποιο διάστημα, πάνω κάτω είχε όλα τα καλά και τα άσχημα που είχαν οι υπόλοιπες λαϊκές δημοκρατίες καθώς ακολουθούσε το σοβιετικό πρότυπο.

Το απολίθωμα έχει δίκιο όταν επισημαίνει τις αντιφάσεις των ανθρώπων που έζησαν αυτές τις δημοκρατίες. Από κάποιους συγγενείς που έχω πόντιους εκ σοβιετικής Ένωσης μπορώ να πω πως ο σοσιαλισμός που οικοδομήθηκε έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια πάνω τους τόσο θετικά όσο και αρνητικά. Το μεγαλύτερο αρνητικό βέβαια είναι αυτό που επισημάνθηκε παραπάνω η λογική δηλαδή πως χοντρικά όλα πήγαιναν καλά μέχρι το 80 αλλά ήρθε μετά ο μπαμπούλας προδότης γκόρμπι και κατέστρεψε τα πάντα. Πάντως έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να συνομιλείς με τέτοιους ανθρώπους. Μαθαίνεις πάρα πολλά για το τι ήταν ο σοσιαλισμός που οικοδομήθηκε και μπορούν να βγαίνουν συμπεράσματα και για το μέλλον.
D T

Ανώνυμος είπε...

sos

απολιθωμα έχεις ενα τροπο πάντα να βάζεις θέματα να μας συγκινείς και να μας προβληματίζεις......μπράβο σε σενα και στον ευρυτάνα ιχνηλάτη για τις επιλογές σας, το ήθος και το φιλοτιμό σας.
Πολύ φοβάμαι ότι ο (νεο)Ελληνας- κομμουνιστής ή όχι- θα ξυπνήσει μετά από όλους τους άλλους (ίσως να φταιει ο ήλιος μπορεί και η αλμύρα) :-((

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

ΝΣ εννοείς μήπως αυτόν που αποθέωνε στις αναφορές του ο μπελογιάννης κι όλοι οι κομμουνιστές της εποχής; Θα σου ήταν εύκολο να μας παραπέμψεις σε κάποιο κείμενο που να πιστοποιεί για τη σημερινή εποχή αυτό που λες 'αποθέωση'; Να ξέρουμε να απαντάμε κι εμείς σε όσους κατηγορούν το κκε για τροτσκιστική παρέκκλιση.

DT, σε ευχαριστώ για το σχόλιό σου, πολύ ενδιαφέροντα όσα λες ως προσωπική μαρτυρία

Αναυδος είπε...

καιρος ηταν να πεταξει ο ΝΣ τη μασκα του φιλου των κομμουνιστων

Μετα τις φιλολογικές παρεμβασεις θυμηθηκε το κατιν τα γκουλαγκ τις δικες της μοσχας και ολο το ελλεεινο οπλοστασιο των αφεντικών


Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ναι αλλά από πού προκύπτει σήμερα η αποθέωση που επισημαίνεις; Για να μπορούμε να μιλήσουμε συγκεκριμένα.

anonymous anonymous είπε...

Κύριε Σαραντάκο, αυτοί που τιμωρήθηκαν πήραν ό,τι τους άξιζε ως πράκτορες των ναζί, σαμποτέρ, κλπ. Το γεγονός πάντως ότι αναπαράγετε με τόση ευκολία όλα αυτά τα ελεεινά ψέμματα δείχνει ότι επάξια έχετε κατακτήσει θέση αρθρογράφου στο βόθρο της "Αυγής".

Ανώνυμος είπε...

Σαραντακο πες κατι πιο πρωτοτυπο. Μολις χασεις λιγο την ψυχραιμια σου φευγει το λουστρο και βγαινει στην επιφανεια ο πιο πασε αντικομμουνισμος. "Πρωτοστατησε", ω μον ντιε! ΑΑ

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

ΝΣ, νομίζω ότι αντιφάσκεις στο ίδιο σου το σχόλιο, όταν λες αφενός ότι δεν μπορείς να χωνέψεις το αφήγημα του κκε (είτε με στάλιν είτε με αντισταλινικούς), αφετέρου όμως δεν τραβάς μεγάλο ζόρι με το στάλιν. Σε κάθε περίπτωση η αλλαγή εκτίμησης, ούτε αποθέωση μπορεί να βαφτιστεί -και χαίρομαι που συμφωνήσαμε σε αυτό- ούτε και αποκατάσταση -τέτοια έγινε για το ζαχαριάδη, που διαγράφτηκε μεν στο πλαίσιο της αποσταλινοποίησης αλλά είναι διαφορετική ιστορία. Και υπάρχουν πολλά σημεία που το σημερινό κουκουέ στέκεται κριτικά στις επιλογές εκείνης της εποχής, για να πετάμε με ελαφρά καρδιά τέτοιους χαρακτηρισμούς, έστω και με μια δόση υπερβολής.

Μιας και το αναφέρεις, το βασικό ζήτημα με το σύριζα είναι ότι οι ίδιες οι (πάλαι ποτέ) συνιστώσες του αποκήρυξαν οικειοθελώς τις κομμουνιστικές τους καταβολές και τα αντίστοιχα σύμβολα -όταν δεν το έκανε πρωτοσέλιδα η αυγή. Και επειδή μπορεί το κκε να μην είναι σήμερα στο ύψος των μπολσεβίκων, αλλά ο σύριζα έρχεται κατευθείαν από τις χειρότερες παραδόσεις των μενσεβίκων, δεν είμαι και σίγουρος πως σε μια πιθανή όξυνση της κατάστασης μια ροζ κυβέρνηση δε θα κυνηγήσει τους κομμουνιστές -όπως ακριβώς έκανε κι ο κερένσκι με το λένιν για παράδειγμα.

Αναυδος είπε...

απλως για να μην τρελλαθουμε

η επικληση του Χρουτσοφ σαν να ηταν ενας απο εμας πλεον δεν ισχυει για κανεναν κομμουνιστη ουτε ο γκορμπατσοφ ηταν ενας απο εμας ουτε ο γιελτσιν και οι τρεις τους εκαναν οτι μπορουσαν για να διαλυσουν το πρωτο σοσιαλιστικο κρατος στον κοσμο

συνεπως οτι κι αν ειπε ο Χρουτσοφ ειδικα εναντια στο Σταλιν παει στο καλαθι των αχρηστων για τον απλο λογο οτι ηταν προπαγανδα αισχρου ειδους

απο την αλλη ειναι φανερο οτι ο ΝΣ επιλεγοντας τον Χρουτσοφ και οχι τον Σταλιμ εχει αυτοματα διαλεξει στρατοπεδο

ulyanovism είπε...

Αυτό περί μελών της ΚΕ των μπολσεβίκων που έκαναν την επανάσταση και "χάθηκαν την ανώμαλη περίοδο" έχω ξαναδεί να το γράφεις και θα σου απαντήσω. Αν πιστέψουμε κάποιες πηγές ήταν περίπου οι μισοί.

Λοιπόν, ποιο είναι το προφανές συμπέρασμα στο οποίο θέλεις να καταλήξεις; Ότι ο Στάλιν ήταν αντεπαναστάτης; Γιατί ήταν η ίδια ΚΕ αυτή που τον εξέλεξε γραμματέα το 1922 και τον στήριξε μετά το 1924. Μήπως ήταν η ΚΕ που έκανε την επανάσταση αντεπαναστατική μιας και στήριξε έναν αντεπαναστάτη σαν τον Στάλιν; Καταλαβαίνεις πόσο προβληματική είναι μια αντίληψη που παραβλέπει τα κοσμοϊστορικά γεγονότα που συνέβησαν μεταξύ 1917 και 1936;

Επίσης, είσαι σίγουρος ότι τα θύματα της "ανώμαλης περιόδου" ήταν όλοι αθώοι; Γιατί το αφήγημα "ο Στάλιν έστησε μια σκευωρία προκειμένου να εξοντώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους" έχει καταρρεύσει προ πολλού από την ίδια την αστική ιστοριογραφία, αν και η τελευταία δε βρήκε κάποιο εναλλακτικό αφήγημα για να το αντικαταστήσει μιας και αρνείται πεισματικά να εξετάσει έστω το ενδεχόμενο να υπήρχε όντως συνωμοσία.

Κατά τα άλλα ο άναυδος έχει δίκιο, με το να διαλέγεις να "πιστέψεις" τον Χρουστσόφ και όχι τον Στάλιν παίρνεις θέση, συνειδητά ή όχι.

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
anonymous anonymous είπε...

Δεν ήταν "ανώμαλη περίοδος" κύριε Σαραντάκο. Ήταν περίοδος που απλά ξεχώρισε η ήρα απ' το στάρι, περίοδος που η εργατική τάξη υπεράσπισε την εξουσία της. Αν ήταν "τρόμος" ενάντια στο λαό, ο λαός θα υπεράσπιζε την πατρίδα του λίγα χρόνια αργότερα; θα έδινε 30 εκατ. νεκρούς;

ulyanovism είπε...

Αφενός "αυτό τα λέει όλα", αφετέρου "δε σηκώνει ερμηνεία".

Ποια είναι τα "όλα" που λέει, ξαναρωτάω; Ότι ο Στάλιν ήταν δικτάτορας; Ότι η επανάσταση απέτυχε; Πες μας το συμπέρασμά σου, έστω και αν το θεωρείς αυτονόητο και μη επιδεχόμενο ερμηνείας.

AGIS είπε...

Σε όσα έγιναν στην εσωκομματική και πολιτική ζωή της ΕΣΣΔ όσο ήταν ηγέτης της ο Στάλιν, συμμετείχαν ενεργά και από υπεύθυνες θέσεις κι εκείνοι που μετά θάνατο τον "αποκαθήλωσαν". Αυτό από μόνο του είναι αρκετο για να επιβάλλει μια αντιμετώπιση αυτής της ιστορίας βασισμένη στη συνολική σημερινή εμπειρία και γνώση, αντί για την "αταβίστικη" αναπαραγωγή του τρόπου με τον οποίο έμπαιναν τα διλήματα στον καιρό τους. Θα ήταν τραβηγμένο (ή άσκοπο), επίσης, αν θύμιζα (σαν αναλογία) ότι τελευταίο θύμα της τρομοκρατίας που άσκησε η γαλλική επανάσταση ήταν ο Ροβεσπιέρος;

(Όσο για το ΣΥΡΙΖΑ, τίποτα δεν αποκλείει περιστάσεις που -επίσης με τήρηση κάθε αναλογίας- θα τον φέρουν σε ρόλο Έμπερτ-Σαίντεμαν, αλλά τι νόημα έχει η αντιπαράθεση που αντί να επικεντρώνει στους σημερινούς του συμβιβασμούς και δεσμεύσεις εγκλωβίζεται στο σκιάχτρο μιας μελλοντικής πιθανής πιθανότητας; Όσο νόημα θα είχε μια αντιπαράθεση βασισμένη στην υπόθεση ότι οι Πέρσες νικούσαν στη ναυμαχία της σαλαμίνας, κατά τη γνώμη μου).

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Αναυδος είπε...

για να βοηθησω το ΝΣ να κατανοησει λιγο την ιστορια της ΕΣΣΔ οι δικες της Μοσχας δημοσιες απεδειξαν οτι υψηλοβαθμα στελεχη του ΠΚΚ(μπ) συνομωτουσαν να ανατρεψουν τυη σοβιετικη εξουσια
ο βασικος λογος ηταν οτι εκπροσωπουσαν στρωμματα φιλικα στην ατομικη ιδιοκτησια
μετα το 1956 ξεκινησαν μεταρρυθμισεις που μειωναν την ισχυ της συλλογικης ιδιοκτησιας και αυξαναν την εμβελεια του νομου της αξιας στην οικονομια της ΕΣΣΔ. αυτο ανοιξε διαπλατα το δρομο στην επανεμφανιση του κεφαλαιου (παρανομου και γρκιζου στην αρχη που νομιμοποιηθηκε επι γκορμπυ και πηρε την εξουσια το 1991

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Άγη, δε νομίζω ότι επικεντρώνει σε αυτό, βλέπει όμως στο παρόν εικόνες από τα προσεχώς και προετοιμάζεται για όσα μας περιμένουν στο μέλλον.
Αν θέλεις, εξήγησε και πώς εννοείς συγκεκριμένα την αντιμετώπιση αυτής της ιστορίας στη βάση της σημερινής γνώσης.

AGIS είπε...

Περισσότερο σε γενικές γραμμές παρα συγκεκριμένα, κι επίσης συνοπτικά και γι' αυτό κάπως αφοριστικά:
Με βάση τη γνώση μας σήμερα για την κατοπινή εξέλιξη της ΕΣΣΔ και το ρόλο που είχαν σε αυτή την εξέλιξη το ίδιο το κόμμα και το κράτος, βγάζω το συμπέρασμα ότι:
Από τη μια, η μορφή με την οποία αντιμετωπίστηκε η εσωκομματκή αντιπαράθεση, προέκυψε σαν ανάγκη από τους ίδιους τους όρους της διεξαγωγής της (που είχαν ξεφύγει από τα νόμιμα κομματικά πλαίσια), κι επίσης σαν ανάγκη απέναντι στις συνθήκες που σύντομα θα επέβαλε στην ΕΣΣΔ η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα. Μην ξεχνάμε οτι για την ΕΣΣΔ η πολεμική εμπλοκή αρχίζει όχι με τον ΒΠΠ αλλά πρακτικά από τον ισπανικό εμφυλιο.
Από την άλλη ομως, κι αυτό δεν είναι καθόλου ασήμαντο, η ίδια μορφή αντιμετώπισης της εσωκομματικής αντιπαράθεσης (που δεν περιορίζεται άλλωστε στις δίκες της μοσχας) δεν μπορεί παρά να αποτέλεσε και εργαλείο στην εξυπηρέτηση των αναγκών του "καριερισμού" (να το πω έτσι), και της αργής αλλά σταθερής ανοδικής του πορείας (που οδήγησε τελικά στην κατάργηση της ΕΣΣΔ με αποφάσεις των ανώτατων κομματικών και κρατικών οργάνων).
Επομένως στη μορφή αυτή, τη συγκεκριμένη στιγμή, συναντιούνται δυο ανάγκες αλληλοαντικρουόμενες, όπως και δεν μπορεί παρά οι δυο αυτές "τάσεις" να καθόρισαν και τα συνολικά αποτελέσματά της.
Έπειτα, και ως προς τις δίκες της Μόσχας, το θέμα δεν είναι μόνο η απόδειξη της ενοχής. Είναι και οι ποινές που επιβλήθηκαν, οι οποίες απο όσο γνωρίζω υπήρξαν αντικείμενο συζήτησης στα ανώτατα κομματικά οργάνα που πήραν κατά πλειοψηφία σχετικές αποφάσεις.
Το πολιτικό αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκκαθαρίσεων, αποτυπώνεται στο πώς και ποιες δυνάμεις κυριάρχησαν το 56. Με πρόσχημα μια "καταδίκη της προσωπολατρείας" κατά τον τρόπο που κάποιοι "θρησκόληπτοι" θα καταδίκαζαν σαν ένοχο της θρησκοληψίας τους τον (ανύπαρκτο) θεό τους και όχι τους εαυτούς τους...
Δεν είμαι αυτή τη στιγμή σε θέση να το αναπτύξω περισσότερο στο πλαίσιο ενός απλού σχολιασμού.
Χωρίς ελπίζω να κάνω κατάχρηση παραπέμπω και στο λινκ όπου υπάρχει μια προσπάθεια πιο αναλυτικής ανάπτυξης κάποιων σχετικών σκέψεων από μέρους μου:
http://die3odos.wordpress.com/2012/11/01/ο-στάλιν-για-ορισμένες-ελλείψεις-της-κ/

AGIS είπε...

Μπορώ όμως να προσθέσω κάπως γενικευτικά, ότι μια διαδικασία μαζικών εκκαθαρίσεων (δεν εννοώ μόνο εκτελέσεις κλπ, εννοώ και την απλή πολιτική εκκαθάριση), ανεξάρτητα από το αν και ποιες αναγκαιότητες την επέβαλαν, αποτελεί στην πράξη μηχανισμό που η λειτουργία του διέπεται από δικούς της "νόμους". Ακόμα και σε ομαλές συνθήκες ο όποιος μηχανισμός απονομής δικαιοσύνης είναι αδύνατο να μην αποφύγει αδικίες κλπ, πόσο μάλλον λοιπόν μια διαδικασία που γίνεται μαζικά και υπό τύπο έκτακτης ανάγκης και που είναι από τη φύση της πρόσφορη για την υλοποίηση μιας σειράς διαφορετικών επιδιώξεων. Είναι λοιπόν εξωπραγματικό κατά την πεποίθησή μου να αντιμετωπίζουμε τα αποτελέσματα μιας τέτοιας διαδικασίας σαν τα ανταποκρινόμενα 100% στις αρχικές προθέσεις της. Το πολύ που μπορούμε να πούμε είναι ότι κατά ένα α ποσοστό τα αποτελέσματα αυτά συμπίπτουν με την "κύρια" ανάγκη που έπρεπε να αντιμετωπιστεί και κατά το υπόλοιπο ποσοστό πρόκειται για εξυπηρέτηση διαφορετικών επιδιώξεων, αποτελέσματα λαθών και συγχύσεων κά.

Ανώνυμος είπε...

Όσον αφορά την σπάνια καλλιέργεια που αναφέρεται στο κείμενο έχω προσωπικά κάποια παράδειγματα αν και δεν ξέρω αν μπορούν να παρθούν ως βάση για κάποια γενίκευση.

Ένα από αυτά είναι συγκριτικό και αφορά δύο ξεναγούς στην Τσεχία, η πρώτη μεγαλύτερη σε ηλικία, η δεύτερη νεότερη που μάλλον ίσα που είχε προλάβει τον σοσιαλισμό. Πέρα από την διαφορά στο επίπεδο γνώσεων ήταν και το θέμα της επιλογής των έξτρα πληροφοριών που έδιναν: η γηραιότερη μας έδινε διάφορα ανεκδοτολογικά ιστορικά στοιχεία, ενώ φρόντιζε να ψιλοκόβει τον βήχα σε όσους ψάχνονταν για αντικομμουνιστικά σχόλια, η δεύτερη μας έλεγε για την νέα γκόμενα του Χάβελ, σε ποιό νησί πάει διακοπές, ποιοί διάσημοι έρχονται στο Κάρλοβι Βάρι κτλ

Ένα δεύτερο το έχω από δεύτερο χέρι από Ούγγρο που τώρα απολαμβάνει αρκετά από τα προνόμια που είχαν κάποιοι μικρομεσαίοι της δύσης (προ κρίσης τουλάχιστον) στην σημερινή Ουγγαρία. Ενώ επί σοσιαλισμού έπαιρνε τα βιβλία του Μαρξ και του Λένιν και τα πέταγε στον Δούναβη, σήμερα έχει αποκτήσει μια αρκετά μεγάλη εκτίμηση για τις κατακτήσεις του σοσιαλισμού και την ποιότητα εκείνης της κοινωνίας (πρώτο στην λίστα, το να ζεις χωρίς άγχος).

Σε αυτό το επίπεδο της μάλλον πρόχειρης και όχι κατάλληλης για εξαγωγή συμπερασμάτων κριτικής προτείνω και το παρακάτω κείμενο, ένα από τα ελάχιστα θετικά για τον υπαρκτό (πάλι από την Ουγγαρία -- που θέτει κάποια ερωτήματα για αυτή την χώρα, την πορεία του κκ σήμερα εκεί και την ραγδαία άνοδο της ακροδεξιάς) που έχουν εμφανιστεί σε δυτικά μέσα:

http://www.dailymail.co.uk/news/article-1221064/Oppressive-grey-No-growing-communism-happiest-time-life.html

Ένα καραμπινάτο μείον αυτού του "σοβιετικού τύπου ανθρώπου" είναι η λογική της ανάθεσης που εκφράζεται στο κείμενο, και απ'ότι μου έχουν πει εντοπίζεται και από τον Ιωάννου στο βιβλίο του.

Ijon Tichy

ΥΓ: Δεν επιθυμώ να ανοίξω κανέναν διάλογο με τον γελοιωδέστατο ΝΣ -- που για την ιστορία σε σχόλια επόμενης ανάρτησης είναι έτοιμος να βροντοφωνάξει "Βόρεια Κορέα θα μας κάνετε σταλίνες!". Απλώς επειδή μας έχει πρήξει με "το κκε της εποχής μου δεν ήταν σταλινικό", απλώς να θυμήσω ότι ούτε το κκσε εκείνης της εποχής ήταν σταλινικό, και σχόλια εναντίον του δογματισμού της σταλινικής περιόδου διατυπώνονταν σε διάφορα εγχειρίδια εκείνης της εποχής. Βέβαια η κομπανία του ΝΣ όλους σταλινικούς του βγάζει σήμερα (χωρίς να ορίζει το τι σημαίνει σταλινικός), όπως δογματικό και μουτζαχεντίν έβγαζαν και διάφοροι δυτικοί θεωρητικοί τον Ιλιένκοφ, που είχε κάνει και αυτός την κριτική του για τις δεξιές στροφές του 56, ενώ σήμερα όλοι αυτοί προσπαθούν να βγάλουν τον Ιλιένκοφ ως σύμβολο του αντισταλινισμού και πίνουν νερό στο όνομά του (μάλλον γιατί αυτοκτόνησε). Έτσι για να ξέρουμε με τι καραγκιόζηδες έχουμε να κάνουμε.

Ανώνυμος είπε...

"Δε θα ζούσαμε σε τόσο άσχημες πόλεις, που πρέπει να γκρεμιστούν και να φτιαχτούν από την αρχή, με το έκτρωμα της αντιπαροχής επί 'εθνάρχ' που τις γιγάντωσε και τις γέμισε τσιμέντο. "

οκ γνωστή η " συμβολή " του εθνάρχη ( μπλιάχ ) στην καταστροφή της Αθήνας , αλλά και τα σοβιετικά μπλοκ των εργατικών κατοικιών δεν τα λες και υπόδειγμα αισθητικής...

Βluecityshores

AGIS είπε...

@7 Δεκ 12:45
Εκεί τουλάχιστον υπάρχουν μπλοκ εργατικών κατοικιών, που γύρω απο το καθένα υπάρχει ελεύθερος χώρος σε μια έκταση 4 φορές μεγαλύτερη από αυτή που καταλαμβάνει κάθε μπλοκ.
Αν ξεχνιέσαι περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας και δεν έχεις αντιληφθεί ποια είναι η πραγματικότητα, ανέβα να δεις την Αθήνα από ψηλά. Θα διαπιστώσεις πως πρόκειται για ένα ενιαίο πολεοδομικό μπλοκ, ένα πολεοδομικό μονομπλοκ που αρχίζει από το σαρωνικό και εκτείνεται όσο φτάνει το μάτι σου στα 4 σημεία του ορίζοντα, με λίγες "λιμνούλες" πράσινο στο εσωτερικό του, και με οριζόντιους και κάθετους διαδρόμους στο εσωτερικό του για να μπορούν πεζοί και αυτοκίνητα να μεταβαίνουν από το ένα σημείο του μονομπλοκ στο άλλο. Είναι τόση η μανία της αξιοποίησης (κονόμας) από κάθε πόντο γης, που η Αθήνα μάλλον αποτελεί την παγκόσμια πρωτοτυπία πόλης, η οποία αφού πρώτα μπάζωσε κι έχτισε τις πηγές και τους παραπόταμους των δυο της ποταμών, αφού επίσης τους μετέτρεψε σε υπονόμους, στο τέλος τους σκέπασε και τους έκανε και δρόμους ταχείας κυκλοφορίας.

AGIS είπε...

"...και δρόμους ταχείας κυκλοφορίας" -----> φαρδιούς εσωτερικούς διαδρόμους του πολεοδομικού μονομπλόκ