Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2014

Η διαλεκτική του ιστορικού προτσές και η μεθοδολογία της έρευνάς του. Β.Α.Βαζιούλιν


Σήμερα συμπληρώνονται δύο χρόνια από το θάνατο του σοβιετικού φιλόσοφου βίκτωρ βαζιούλιν και η κε του μπλοκ έχει την τιμή να φιλοξενήσει μια πολύ αξιόλογη δουλειά του σφου αναγνώστη vankas, που μας παρουσιάζει μια μικρή μπροσούρα του που είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τη σύγχρονη εποχή. Το κείμενο του vankas (που με την ευκαιρία τον ευχαριστώ και δημόσια για τη δουλειά του και την άδεια να τη δημοσιεύσω) είναι αρκετά μεγάλο, αλλά το μέγεθος δεν πρέπει να λειτουργήσει αποτρεπτικά για το μέσο αναγνώστη. Η εργασία έχει και μερικά εκλαϊκευτικά στοιχεία κι όσοι αναγνώστες φτάσουν ως το τέλος, πιστεύω πως θα ανταμειφθούν από το τελικό αποτέλεσμα. Καλή ανάγνωση και κάθε κριτικός σχολιασμός, ευπρόσδεκτος.



Επειδή στο ιστολόγιο, μπορεί να μην προβάλλεται σε πολύ χρηστική μορφή το κείμενο, μπορείτε να επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο για να το διαβάσετε με την άνεσή σας

https://docs.google.com/file/d/0B8VO5_Y65O9cZmlZaDI2NUViNVE/edit

Επίσης μπορείτε σε αυτό το σύνδεσμο, να βρείτε και να κατεβάσετε τη μπροσούρα που παρουσιάζει ο vankas στο κείμενό του.

16 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

πολυ παλιωμενα και κουραστικα αυτά του Βιαζούλιν παρόλο που γράφτηκαν σχετικά πρόσφατα (δεκαετια του 1980)
Υπάρχουν πολυ πιο ζωντανα και φρέσκα πράγματα στην φιλοσοφία.
π.χ. Γκεοργκ Λούκατς
"Ιστορια και ταξικη συνείδηση"

Μαγιακόφσκι

Ανώνυμος είπε...

από τον Βαζιούλιν αξίζει ιδιαίτερα η συνέντευξη του που έδωσε το 1994

http://www.scribd.com/doc/97591732/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%92-%CE%91-%CE%92%CE%91%CE%96%CE%99%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%99%CE%9D-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7-%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B7-30-04-1994

ο τύπος σπάει κόκκαλα


Β. Α. Βαζιούλιν: Αρχίζοντας τη συζήτηση μας θα ήθελα να επισημάνω την ανεπάρκεια θεωρητικώνερευνών και την υποτίμηση της θεωρίας απ' όλα τα κόμματα και τα κινήματα κομμουνιστικούπροσανατολισμού ή κομμουνιστικής αναφοράς.

Παρατηρείται το εξής παράδοξο: όσο πιο αριστερά είναι το συγκεκριμένο κόμμα τόσο περισσότερο υποτιμά τη σημασία της θεωρητικής έρευνας. Με μια πρώτη ματιά, με μια επιφανειακή προσέγγισηδημιουργείται η εντύπωση ότι με τη θεωρία ασχολούνται περισσότερο τα σοσιαλδημοκρατικά και τασοσιαλιστικά κόμματα. Νομίζω, όμως, ότι η εντύπωση αυτή είναι μάλλον επιφανειακή.Η κατάστασηη έχει ως εξής: τα κόμματα πουυ έχουν έναν πραγματικά αριστερό - κομμουνιστικόπροσανατολισμό δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει από την εποχή τωνΜαρξ -Ένγκελς αλλά και του Λένιν. Απ' την άλλη, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είτε προσποιούνταιείτε πραγματικά πιστεύουν ότι μετά τους Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν ο κόσμος έχει αλλάξει τόσο πολύ,ώστε τίποτα δεν ευσταθεί από τη θεωρία του μαρξισμού

Φτάνουμε σε μια απόσπαση των δυο πλευρών της αντίθεσης: τα μεν κόμματα κομμουνιστικούπροσανατολισμού αγνοούν τις αλλαγές που έχουν επέλθει, τα δε σοσιαλδημοκρατικά και σοσιαλιστικάαπολυτοποιούν αυτές τις αλλαγές και δεν βλέπουν τα κοινά σημεία που υπάρχουν στη σημερινή εποχήκαι στην εποχή των Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν.

Γι' αυτό αφενός τα πρώτα, στην ουσία, αποκόβονται απ' τη ζωή επαναλαμβάνοντας στοιχεία από το έργοτων Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν χωρίς την παραμικρή αλλαγή. Μερικά μάλιστα από αυτά, τα πιο αριστερά,εμμένουν χωρίς ουσιώδεις αλλαγές σε θέσεις του Στάλιν ή του Τρότσκι ή κάποιων άλλων μαρξιστών,ανάλογα με τον προσανατολισμό τους.Τα δεύτερα (τα σοσιαλδημοκρατικά), στο όνομα των αλλαγών που έχουν γίνει, αρνούνται την κομμου- νιστική προοπτική, θεωρούν ότι ο σοσιαλισμός είναι ανέφικτος και ότι δεν μπορούμε να στηριζόμαστεστους Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν (και πολύ περισσότερο στον Στάλιν).

φιλήδονο κουκί

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Μπορούμε άραγε σφοι να ισχυριστούμε ότι τα γραπτά του βαζιούλιν είναι παλιωμένα και κουραστικά. Όχι σφοι, δεν μπορούμε να το ισχυριστούμε αυτό. Μήπως όμως έρχονται σε αντιπαράθεση με όσα λέει ο λούκατς στο "ιστορία και ταξική συνείδηση"; Όχι σφοι, ούτε αυτό ισχύει.
Σε τόσο γενικούς αφορισμούς, μόνο αντίστοιχα αφοριστικές απαντήσεις μπορεί να δοθούν.

ΦΚ, ωραίο το απόσπασμα, αρκεί να μη βγάζει κανείς το συμπέρασμα ότι ο βαζιούλιν παίρνει ίσες αποστάσεις από τα κομμουνιστικά και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Υπόψη πως όταν όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, αυτός πήγε στη δίκη του κκσε, που έστησε ο πανάθλιος γέλτσιν, για να το υπερασπίσει. Χωρίς προφανώς να είναι οπαδός της περεστρόικα και του αντεπαναστατικού κατήφορου στον οποίο κυλούσε τα τελευταία χρόνια το κκσε.
Το παράδοξο είναι ότι τότε μόνο εκδόθηκαν τα περισσότερα έργα του -που είχαν γραφτεί αρκετά χρόνια νωρίτερα- γιατί μπόρεσε να περάσει το σκόπελο της γραφειοκρατίας -αν δεν κάνω λάθος.

Ανώνυμος είπε...

Από θεωρία Vanka σκίζουμε, στην τακτική-στρατηγική χωλαίνουμε. Τι είπα;; "τακτική";; Στο πυρ το εξώτερον!

Κριτίας, ο εκ των Κασσιτερίδων νήσων ορμώμενος.

Vankas είπε...

Κριτια δυστυχώς δεν σκιζουμε απο θεωρία. Επειδή όμως κανεις κακίες παρέες και εγω δε θέλω να καταχραστώ την ευγενική φιλοξενία του απολίθωμα τος θα περιοριστω να πω δυο λόγια για το Βίντεακι με το Οθελο και οποίος κατάλαβε καταλαβε. Αν το ταμπλό του παιχνιδιού ήταν απεριόριστο καμία στρατηγική νίκης δε θα υπήρχε παρά μόνο αν υπήρχε χρονικο όριο.Αν πάλι το παιχνίδι έφθανε σε ένα σημείο που τα πόυλια ήταν ενός μόνο χρώματος η εξέλιξη του παιχνιδιού θα έπαυε. Αν το ταμπλό ήταν μεγαλύτερο τότε η τακτική του να μην βγεις πρώτος απο τα πρώτα δεκαέξι κεντρικά τετράγωνα θα ήταν μάταιη. Επίσης μάταιη θα ήταν η τακτική να μη δημιούργησες πρώτος προγεφύρωμα προς τα πλάγια του ταμπλό. Αν τέλος η σκακιέρα ήταν στρογγυλή θα ήταν εντελώς γελοία η προσπάθεια να πιάσεις τις γωνιές. Όμως τώρα τα πράγματα έτσι έχουν που ειναι εντελώς γελοίο και συνταγή σίγουρης καταστροφής να προσπαθήσεις να αποκτήσεις τα περισσότερα πουλιά στην αρχή του παιχνιδιού. Γίνεται δε ακόμα πιο αστεία όταν φτάσεις στο σημείο να μην έχεις να παίξεις γιατι τα περισσότερα πουλιά ειναι δικά σου και έχεις εξαλείψει τον αντίπαλο σε βαθμό που του δίνεις πλεονέκτημα. Και τότε αυτός εκμεταλλευόμενος την όλοενα ενισχυομενη εντατικά και εκτατικα αλληλεπίδραση σε σαρώνει απο άκρη σε άκρη βασιζομενος στο έδαφος που εςυ δημιουργησες. Καμία τακτικη δεν υπάρχει όταν δεν υπάρχει στρατηγική και ειναι τόσο πιο καταστροφική όσο πιο αποτελεσματική φαίνεται . Και καμία στρατηγική δεν μπορεί να υπάρξει όταν δε γνωρίζεις τη σκακιέρα και τους κανόνες του παιχνιδιού. Οταν δεν έχεις θεωρία. Αν τώρα εκτιμάς οτι οΒαζιουλιν ειναι αρκετός για τη χάραξη της στρατηγικής του διεθνούς προλεταριάτου ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα. Διαφορετικά απο εδώ ΕΠΑΜ και οι άλλοι...

Ανώνυμος είπε...

@sfyrodrepano

[...]Και να που τώρα μερικοί κομμουνιστές προτείνουν να ακολουθήσουμε την παλιά σταλινική μέθοδο, με τους σταλινικούς τρόπους, αγνοώντας ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε στα σταλινικά χρόνια.Αυτή είναι η μια πλευρά και αφορά τον όγκο της παραγωγής. Υπήρχαν κι άλλες πλευρές που αφορούντην ουσία των εσωτερικών σχέσεων αυτών των διαδικασιών, αυτών των σταδίων. Το πιο εύκολο ήταν να στραφούν στην αστική πολιτική οικονομία, αφού δεν έβλεπαν άλλη διέξοδο. Δύο λύσεις έβλεπαν: ή να συνεχίσουν όπως πριν (πράγμα αδύνατο) ή να στραφούν στην αγορά. Οι σημερινοί σταλινικοί κρίνουν εξαποστάσεως, όπως η οικονομολόγος Τ. Μ. Χαμπάροβα...

Εδώ, όμως, υπάρχει πρόβλημα. Ένα πρόβλημα περίπλοκο, που δεν μπορεί να διευθετηθεί με τους τρόπους του παρελθόντος. Και πάλι επιστρέφουμε στη θεωρία. Δεν μπορούμε μέσω παλιών οδών να λύσουμε προβλήματα της πολιτικής οικονομίας του σοσιαλισμού. Μπορούμε, βέβαια, να λογομαχούμε ατέλειωτα, πάνω στο δίλημμα πλάνο ή αγορά. Όμως,αν δε γνωρίζουμε πώς να πραγματοποιήσουμε το πλάνο κατά την περίοδο της εντατικής ανάπτυξης, οι λογομαχίες αυτές δε θα έχουν καμιά σημασία για την υλοποίηση των ιδεών εκείνων που προασπίζονταιτο πλάνο.

Σ' αυτό, μεταξύ άλλων (μια και είναι απ' τις σημαντικότερες πτυχές), έγκειται και το ότι κανένα απ' τα υπάρχοντα κομμουνιστικά κόμματα δεν ικανοποιεί τις σύγχρονες απαιτήσεις. Ας υποθέσουμε ότι οι κομμουνιστές στη χώρα μας πήραν την εξουσία. Αν ενεργήσουμε όπως ενεργούσαμε παλιότερα, θα οδηγηθούμε στην ίδια κατάσταση, θα εξευτελιστούμε άλλη μια φορά.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι είναι απαραίτητη η πολιτική οικονομολογία του σοσιαλισμού. Είναι αναγκαία η συγκεκριμένη μελέτη όλων εκείνων των διαδικασιών (προπαντός των αντικειμενικών) που οδήγησανστη σημερινή κατάσταση της κοινωνίας. Αναφερθήκαμε στη χώρα μας. Αλλά η επεξεργασία των θεωρητικών ζητημάτων, της θεωρητικής προβληματικής, είναι ένα ζητούμενο ευρύτερο καιπεριπλοκότερο.

Τι πρέπει να κάνει το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα; Να τα αφήσουμε όλα όπως ήταν στο παρελθόν; Να αποκαταστήσουμε αυτό που υπήρχε στο παρελθόν; θα είναι μάταιο, θα είναι μάταιο γιατί άλλαξαν οι συνθήκες. Πώς ενεργούν, όμως; Σαν να μην έγινε τίποτα. Στον καιρό τους, οιΒουρβώνοι στάθηκαν ανίκανοι να αντλήσουν το παραμικρό δίδαγμα για την εποχή. Στις μέρες μας, οικομμουνιστές δείχνουν σχεδόν ανεπίδεκτοι μαθήσεως."

-----------------------------
Παρέθεσα τα αποσπάσματα γιατί τείνω να συμφωνήσω με τον Βαζιούλιν ο οποίος με ιδιαίτερα οδυδερκή τρόπο αναπτύσει τις αδυναμίες των ΚΚ της Ρωσίας -δικαιώθηκε απόλυτα στην πορεία-. Δεν νομίζω ότι τηρεί λογική ίσων αποστάσεων. Κάθε άλλο.

Ταυτόχρονα είναι επίκαιρος όχι μόνο για τη Ρωσία... Με αυτή την έννοια θεωρώ ότι "σπάει κόκκαλα" και θα έπρεπε να μελετήσουμε το μετα το 91' έργο του.

φιλήδονο κουκί

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

"...αγνοώντας ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε στα σταλινικά χρόνια."
"..να συνεχίσουν όπως πριν (πράγμα αδύνατο) ή να στραφούν στην αγορά. Οι σημερινοί σταλινικοί κρίνουν εξαποστάσεως, όπως η οικονομολόγος Τ. Μ. Χαμπάροβα..."
"Πώς ενεργούν, όμως; Σαν να μην έγινε τίποτα."
Οποιος κατάλαβε, ας βοηθήσει και μένα...
Είναι εύκολη η κριτική υπεράνω δρυός πεσούσης. Ιδίως όταν δεν προτείνει τίποτε.
Διάβασα την "Λογική της Ιστορίας".
Μήνυμα ουδέν, πέρα από τα τετριμμένα. Πράγματι έμεινε πίσω η θεωρία. Αλλά αυτή είναι μια μάλλον εύκολη διατύπωση. Το ζητούμενο είναι η συνέχιση της θεωρίας. (Η έστω, μια νέα θεωρία, δεν είμαστε δογμαστικοί.) Περί αυτού κούκου.
Μάλλον έχασα τον καιρό μου.
Καλός ο Βαζιούλιν, αλλά δεν είναι ο νέος Μαρξ, και ήθελε περισσότερη δουλειά για να γίνει έστω η συνέχεια του Μαρξ.

Χειρώνακτας Κογκνιτάριος είπε...

@ Σεχτάρ ο Τρομερός
Ο Λένιν γράφει στα Φιλοσοφικά Τετράδια:
«Είναι αδύνατο να κατανοηθεί καθ’ όλα το «Κεφάλαιο» του Μαρξ και ιδιαίτερα το 1ο κεφάλαιό του, χωρίς να έχει μελετηθεί και χωρίς να έχει κατανοηθεί ολόκληρη η Λογική του Χέγκελ. Συνεπώς, κανένας από τους μαρξιστές δεν κατανόησε τον Μαρξ μετά από ½ αιώνα!!»

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Μέσα στη σκέψη μου ήσουνα...
Χτες το πρωϊ αγόρασα μιαν εξαιρετικά καλοτυπωμένη και δεμένη φρέσκια έκδοση του "Επιστήμη της Λογικής".
Ελπίζω να μου καλύψει ένα σημαντικό κενό. Η Διαλεκτική, έστω και ανάποδα κρεμασμένη, έχει την αξία της για την κατανόηση των κλασσικών, και κάθε θεωρία (αλλά και κάθε τι...) αφομοιώνεται ολοκληρωμένα μόνο με την γνώση της ιστορικής της (του) εξέλιξης.
Μαθαίνοντας πως διαμορφώθηκε κάτι (το "πως") έχεις την απάντηση και στο "γιατί", κι ας διαφωνεί ο ιδεαλιστής Δάσκαλος!

Χειρώνακτας Κογκνιτάριος είπε...

Όταν διαβάσεις την "Επιστήμη της Λογικής" και δεις ίσως και το "Κεφάλαιο" του Μαρξ από άλλη οπτική, ας συζητήσουμε τότε αν η "Λογική της Ιστορίας" του Βαζιούλιν δεν έχει τίποτε "πέρα από τα τετριμμένα" να μας πει.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

ΦΚ, αν θέλεις να βρεις κάτι που σπάει κόκαλα στο έργο του βαζιούλιν νομίζω πως θα το βρεις σε αυτό που πολύ εύστοχα παρέθεσε ο χειρώνακτας για το κεφάλαιο του μαρξ και τη λογική του χέγκελ. Το απόσπασμα που παραθέτεις είναι πολύ ενδιαφέρον, αρκεί να θέλουμε να καταλάβουμε τι εννοεί και να μην παίρνουμε σκόρπιες φράσεις, για να τις χρησιμοποιήσουμε κατά βούληση έξω από τα συμφραζόμενά τους. Γιατί μπορεί πχ να διαβάσει κανείς το παραπάνω απόσπασμα και να καταλάβει ίσως λανθασμένα ότι ο βαζιούλιν δν υπερασπιζόταν κριτικά την περίοδο του στάλιν ή ότι ήταν εχθρικά διακείμενος προς τα κκ της ρωσίας, των οποίων τις ανεπάρκειες επισημαίνει. Και αυτή η εικόνα θα διαστρέβλωνε κατάφωρα την αλήθεια.
Το βασικό συμπέρασμα που μπορεί να βγει για το σήμερα, είναι πως δεν αρκεί ως θεωρητικός εξοπλισμός η σαφώς πολύ αξιόλογη για την εποχή της μπροσούρα του στάλιν για τα "οικονομικά προβλήματα στην εσσδ" και χρειάζεται βαθύτερη κατανόηση των προβλημάτων που οδήγησαν στην λανθασμένη στροφή προς την αγορά.

Σεχτάρ, χωρίς να ισχυρίζομαι ότι εγώ έχω εντρυφήσει στο έργο του βαζιούλιν -ή ότι το βρίσκω εύκολο και προσιτό στον καθένα- για να πω αν όντως συνεχίζει δημιουργικά το μαρξιστικό κεκτημένο ή όχι, θα πω ωστόσο ότι ο σοβιετικός μαρξισμός δεν μπορεί να ταυτίζεται με την απολογητική και τα εγχειρίδια της μπρεζνιεφικής εποχής και ότι έχει να επιδείξει ένα πολύτιμο έργο που αν δεν ενδιαφερθεί να το αναδείξει το κουκουέ, δεν ξέρω ποιος άλλος φορέας θα μπορούσε ή θα ήθελε να το κάνει με σοβαρές αξιώσεις. Ας μην υποτιμάμε αυτή την πτυχή και ας αναμετρηθούμε με τις δικές μας αδυναμίες, ατομικές και συλλογικές

Για όσους τυχόν δεν είχαν δει τη διασύνδεση, το βίντεο στο οποίο αναφέρεται ο vankas είναι αυτό.

http://www.youtube.com/watch?v=BE-E1X-AhnA

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Κογκνιτάριε,
Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιά μπορεί να είναι η καινούργια οπτική του "Κεφαλαίου" εξαιτίας της άμεσης γνωριμίας με τον Χέγκελ. Λίγο-πολύ τον Χέγκελ τον γνωρίσαμε έμμεσα, με την διαμεσολάβηση των κλασσικών του Ιστορικού/Διαλεκτικού Υλισμού, και δεν νομίζω να μας παραπλάνησαν.
Οσο για τον Βαζιούλιν, για να απαντήσω και στον Σφυροδρέπανο, δεν είμαι αρνητικός απέναντί του, με ελπίδα αγόρασα το σύγγραμμά του. Απλά δε δικαίωσε τις προσδοκίες μου. Γύρευα απαντήσεις σε ζητήματα της εποχής, όπως π.χ. τι είναι η γνώση και τι η "εμπορευματοποίησή" της, και δεν τις βρήκα. Το ίδιο και με σχετικό έργο του σοβιετικού κυριούλη, που κατά προτροπή του Κάπταιν μελέτησα. Εχω την αίσθηση ότι οι σύγχρονοι μαρξιστές αποφεύγουν να πιάσουν τις καυτές πατάτες με την ίδια γενναιότητα, που απαξιώνουν τον "Στάλιν" η το ΚΚΕ, η και τον ίδιο τον ...Μαρξ(!). Αντιλαμβάνομαι ότι το κενό της διαδοχής/συνέχειας στην ΕΣΣΔ μετά τον πόλεμο σηματοδοτεί αδυναμίες και λάθη και σίγουρα είναι πρόκληση ΚΑΙ για τετριμμένους αφορισμούς, και από αυτή την άποψη έχω πολλή κατανόηση.
Αλλά στις εποχές της ήττας και της απόγνωσης το πρώτο μέλημά μας είναι να προφυλαχτούμε από τους σωτήρες και ένας καλός τρόπος είναι να είμαστε απαιτητικοί και καχύποπτοι προς όλους, (συμπεριλαμβάνοντας ασφαλώς και τον εαυτό μας). Αφού την έχουμε πατήσει αρκετές φορές.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Σεχτάρ, αν εννοείς το βιβλίο του παυλίδη για τη γραφειοκρατία, δε νομίζω ότι δεν έχει απαντήσεις για τα ζητήματα που εξετάζει. Μπορεί να μη συμφωνήσουμε πλήρως βέβαια, αλλά απαντήσεις θα βρούμε. Δεν είναι δηλ καυτή πατάτα το θέμα της κοινωνικής φύσης της σοβιετικής ένωσης και της κοινωνικοποίησης;

Προσωπικά δε νομίζω πως έχω τα εφόδια για να πιάσω με αξιώσεις το ζήτημα της μεθόδου, μπορώ όμως να καταλάβω τη σημασία του -και το σοβαρό προβάδισμα του σοβιετικού μαρξισμού σε αυτό τον τομέα. Γιατί στο κεφάλαιο ο μαρξ ξεκινά από το εμπόρευμα, δηλ την απλούστερη αφαίρεση, πώς συνεχίζει και πώς εξετάζει το αντικείμενό του, ποια είναι η μεθοδολογία του; Μια σειρά σοβιετικών μελετητών καταπιάστηκαν συστηματικά με αυτά τα ζητήματα (με πρώτο νομίζω το ροζεντάλ και το βιβλίο "προβλήματα διαλεκτικής στο κεφάλαιο του μαρξ")
Μπορεί συνοπτικά να πάρει κανείς μια ιδέα εδώ
http://vivlio2ebook.blogspot.gr/2010/12/blog-post_21.html

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Οχι, Κάπταιν, εννοώ τούτο: "Η γνώση στη διαλεκτική της κοινωνικής εξέλιξης". Πως μπορείς να γράφεις επιστημονικό σύγγραμμα για την γνώση, χωρίς μιαν πρώτη προσέγγιση στο τί είναι πληροφορία-γνώση-επιστήμη-μόρφωση, τι είναι η ενότητα υποκείμενο-αντικείμενο, τι υλικό-αντανάκλαση; Θάγραφε ο Κάρολος για το Κεφάλαιο, αν δεν ξετίναζε από την αρχή το στοιχειακό κύτταρό του, το εμπόρευμα;

Vankas είπε...

Σεχτάρ δύο λόγια για το τελευταίο σου σχόλιο εντελώς καλοπροαίρετα πάντα.Το βιβλίο που αναφέρεις το έχει γράψει ο σοβιετικός κυριούλης που είναι μαθητής του Βαζιούλιν. Στο βαθμό που ορθά εντάσεις το συγκεκριμένο έργο στην κληρονομιά του Βαζιούλιν τότε θα πρέπει να λάβεις υπ' όψιν σου και την υπόλοιπη παρακαταθήκη του Βαζιούλιν που ο σοβιετικός κυριούλης αναγνωρίζει ρητά στο κείμενό του και στην οποία παραπέμπει.Ορισμένα από τα ζητήματα γνωσιοθεωρίας που έθεσες θίγονται συνοπτικά αλλά ουσιαστικά κατά τη γνώμη μου και στην μπροσούρα που παρουσίασα. Κατι που είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να τονιστεί είναι ότι από τη σκοπιά του Βαζιούλιν-αλλά μάλλον και του Μαρξ- δεν είναι εφικτή μια εξέταση της γνώσης ως οργανικού όλου συνεπώς η αναλογία που έκανες με τον Μαρξ και τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής δεν αντέχει στην κριτική. Η κοινωνική συνείδηση και συνεπώς και η επιστήμη ως επιμέρους μορφή της θεωρείται οργανικό τμήμα- οργανο του οργανισμού που λέγεται κοινωνία. Οπότε η ανάπτυξη του σχετίζεται με την ανάπτυξη του κοινωνικού όλου. Κατά τη γνώμη μου στο βιβλίο αυτό ο σοβιετικός κυριούλης απλά εστιάζει σε αυτό το όργανο όπως ένας πνευμονολόγος εστιάζει στον πνεύμονα χωρίς να χάνει τη συνολική εικόνα.
Στο βαθμό τώρα που αυτό το βιβλίο δεν είναι έργο του ίδιου του Βαζιούλιν ίσως η περαιτέρω συζήτηση να είναι άσκοπη σε αυτό το σημείο. Ισως μια ξεχωριστή ανάρτηση να επέτρεπε πιο αναλυτική κουβέντα. Θα πω μόνο τα εξής. Το κείμενο αυτό εκδόθηκε με το τέλος του κύματος των φοιτητικών κινητοποιήσεων της τελευταίας δεκαετίας. Είναι ίσως η κορυφαία συμβολή μαρξιστή και μέλους ΔΕΠ σε αυτό το κίνημα. Μια συμβολή που δεν μπορεί φυσικά να ξεπεράσει τα εγγενή όρια αυτού του κινήματος. Από την άλλη -και αυτό δεν είναι καθόλου προφανές- αποτελεί ίσως την πιο εμβληματική σύνοψη των αντιφάσεων που αντιμετώπισαν οι μαθητές του Βαζιούλιν, και μια ξεκάθαρη επιλογή στρατοπέδου από τη μεριά του σοβιετικού κυριούλη. Η αναμέτρηση με το βιβλίο αυτό δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Διθυραμβικά σχόλια και αφορισμοί μπορούν να γραφούν μόνο αν προκλητικά αγνοήσεις αυτά που υπάρχουν ανάμεσα στις γραμμές. Νομίζω επίσης ότι χρειαζόταν άλλο ένα κεφάλαιο στο βιβλίο αυτό που ίσως ο σοβιετικός κυριούλης να έχει σε κάποιο συρτάρι.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Vancas,
Ευχαριστώ για την παρέμβαση, και τις πρόσθετες πληροφορίες. Καταρχήν τέτοιες θεωρητικές συζητήσεις δεν τις βλέπω σαν "αναμέτρηση" με κανέναν, πολύ περισσότερο με ανθρώπους, όπως ο Βαζιούλιν και ο Παυλίδης, που δεν αμφιβάλλω για την ταξική τους τοποθέτηση, ανεξαρτήτως ενστάσεων. Αλλωστε δεν έχω και τα προσόντα για κάτι τέτοιο-δεν είμαι βαθύς γνώστης του μ/λ. Είναι προφανές νομίζω, πως μιλάω σαν "ακροατής", πως να το πώ, σαν αγωνιστής, που ζητάει την αρωγή των συν-αγωνιστών, που δίνουν την ιδεολογική μάχη.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως σε κάποια επί μέρους ζητήματα δεν έχω ισχυρή άποψη, όπως αυτό που ακροθιγώς υπαινίχτηκα (είναι κι άλλα...). Και η "ισχυρή άποψη" οφείλεται στην διαπίστωση της ανεπάρκειας αντιμετώπισης από το εργατικό κίνημα σύγχρονων προβλημάτων, που συναρτώνται με την ανάπτυξη της πνευματικής εργασίας, και της σχετικής σπέκουλας, που γίνεται από τους αστούς/κεφαλαιοκράτες τόσο στο ιδεολογικό όσο και στο οικονομικό πεδίο, με την σαρωτική ανάδειξη της εμπορευματοποίησης της γνώσης σαν σημαντικής μορφής εκμετάλλευσης.
Εχω την αίσθηση, πως πολλοί σύντροφοι δίνουν μάχες με ταξική συνείδηση (ένστικτο θα έλεγα καλύτερα) εδώ, αλλά δίχως ιδεολογική βοήθεια(μπούσουλα), δες αυτό, π.χ.:
http://leninreloaded.blogspot.gr/2014/01/21.html
ειδικότερα στην παράγραφο " Η γνώση της αξίας και η αξία της γνώσης".
Πρόσεξε την, κατά την γνώμη μου πάντα, λαθεμμένη αιτιολόγηση με κάτι σαν υπεκφυγή (:"...γιατί είναι το προϊόν της μακράς ανθρώπινης ιστορίας,..."), της σωστής διαπίστωσης "Ούτε έχει αξία η γνώση". Δεν έχει σκεφτεί, πως η γνώση, σαν κατηγορία της αντανάκλασης, προφανώς και δεν μπορεί να έχει αξία; Και τι "κρυφό αναπτυξιακό κράτος" (Fred Block 2008), όταν η ογκωδέστατη και θηριώδης νομοθεσία για τα "πνευματικά δικαιώματα" αποτελεί ήδη ένα ολοφάνερο και ξετσίπωτο αλλά πανίσχυρο κράτος από μόνη της. Δεν επεκτείνομαι άλλο.
Νομίζω πως αν οι φιλόσοφοί μας μιλούσαν με κάποιους τυχαίους ανθρώπους της τεχνολογίας πληροφορικής/τηλεπικοινωνιών θα βοηθούνταν πολύ στα θέματα της γνωσιοθεωρίας, κύρια για να γίνουν πιο αξιόμαχοι σε θέματα, που καίνε.
Επιφυλάσσομαι να μην μείνω στο κατ' ανάγκην χτες διαγώνιο διάβασμα της εργασίας σου, που αν μη τι άλλο, μου φάνηκε γλαφυρή και κατατοπιστική.