Αθλητική Κυριακή

Αν θεωρήσουμε την ιταλία κάτι ενιαίο ως χώρα, το ποδόσφαιρό της ακολουθεί κι αυτό βίο παράλληλο και παρακμιακό με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις. Κι ας μην έχει ξεκαθαριστεί ακόμα αν το κολοσσαίο στην ύστερη αρχαιότητα ήταν κοινή έδρα για ρόμα και λάτσιο και αν η κατασκευή του τοποθετείται χρονικά παλιότερα από τα τελευταία πρωταθλήματα των δύο ομάδων, που είχαν έρθει μεν στις αρχές του τρέχοντος αιώνα, αλλά μοιάζουν ήδη προϊστορικά από μια άποψη.

Στο μεταίχμιο της τελικής εκδήλωσης των ανατροπών, τέλη 80’ με αρχές 90’, το ιταλικό πρωτάθλημα δεν είχε πάρει απλά τη σκυτάλη από τις (αποκλεισμένες για πέντε χρόνια από την ευρώπη) αγγλικές ομάδες, που κυριαρχούσαν μέχρι τότε, αλλά συγκέντρωνε και την αφρόκρεμα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Έχουμε και λέμε: η μίλαν των τριών ολλανδών (βαν μπάστεν, γκούλιτ, ράικαρντ) που εξελίχθηκε στην κορυφαία ομάδα της επόμενης εικοσαετίας. Η απάντηση της ίντερ των τριών γερμανών (μπρέμε, κλίνσμαν, ματέους) που έφερε και τον μπέργκαμπ, λίγα χρόνια αργότερα. Η γιούβε στη μετα-πλατινί εποχή που πήρε τον ρας από τη λίβερπουλ. Η νάπολι του μεγάλου ντιέγκο, με αλεμάο, καρέκα δίπλα του. Μέχρι κι η σαμπντόρια με δίδυμο-φωτιά, βιάλι-μαντσίνι, είχε πάρει έναν τίτλο στο ενδιάμεσο κι ύστερα έπαιξε στον όμιλο του παναθηναϊκού, στο πρώτο δοκιμαστικό τσου-λου.

Κι ακόμα, το ξεκίνημα το μπάτζιο στη φιορεντίνα, το ξεπέταγμα του τοτό σκιλάτσι στο μουντιάλ του 90’ (με τον τσάο, μία από τις πιο συμπαθητικές μασκότ στα χρονικά) και της πάρμα σε διεθνείς και εγχώριες οργανώσεις. Ή και πιο παλιά ακόμα, η 2^η θέση της βερόνα στο πρωτάθλημα, η ρόμα να φτάνει στον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών, κι άλλα που δεν έχω προλάβει, για να τα θυμάμαι από πρώτο χέρι.

Η πραγματική τραγωδία μιας παρακμής όμως δεν είναι αυτός καθαυτός ο ξεπεσμός, αλλά η προσκόλληση στα περασμένα και τους τύπους, που μας ξεγελά πως μπορεί να φέρει πίσω κάτι που χάθηκε οριστικά. Οι ομάδες του καμπιονάτο παίζουν μία ταχύτητα κάτω από τα κορυφαία πρωταθλήματα πρώτης γραμμής (πριμέρα ντιβισιόν, πρέμιερ λιγκ, μπουντεσλίγα) με τον ίδιο ρυθμό που έπαιζαν και το 90’. Ενώ το αγαπημένο ίσως σύστημα-σχήμα είναι το 3-5-2, που ήταν πρωτοπόρο στη δεκαετία με τις βάτες, όταν το εφάρμοζε η σοβιετία του λομπανόφσκι, αλλά σήμερα αρέσει μόνο στο λαϊκό στρώμα, που έτσι και κάνει σήμερα το 1-0 η μπάρτσα στο κλάσικο, πχ στο δεκάλεπτο, θα αρχίσει να λέει «όλοι πίσω», για να το κρατήσουμε με κατενάτσιο.

Είχαν βέβαια μια μικρή αναλαμπή στο φετινό europa league, με πέντε ομάδες τους στους 16 της διοργάνωσης, αλλά ήδη έχασαν τις τρεις ως τους 8. Τουλάχιστον όμως δεν έπαθαν το κάζο των άγγλων, που έμειναν χωρίς ομάδα στην τελική 8άδα του τσου λου και του γιουρόπα, τελειώνοντας την ευρωπαϊκή τους χρονιά ήδη από το μάρτιο.

Ακόμα κι έτσι πάντως, θα μπορούσαν να έχουν ένα αρκετά ενδιαφέρον πρωτάθλημα με ισοαδύναμες ομάδες και ισχυρό μεταξύ τους ανταγωνισμό. Στην πράξη όμως κανείς δεν είναι σε θέση να αμφισβητήσει τα πρωτεία της γιουβέντους (που φέτος έχει ευκαιρία να επιστρέψει στα ημιτελικά του τσου-λου μετά από μία δεκαετία και βάλε). Η αποκάλυψη του σκάνδαλου καλτσιόπολις έριξε (θεωρητικά) το σύστημα μότζι και (πρακτικά) τη γιούβε στη serie b κι ήταν η μεγάλη δικαίωση της ίντερ του μοράτι, που κυνήγησε την υπόθεση, κυριαρχώντας τα επόμενα χρόνια. Αλλά κατέληξε κάτι σαν το σχήμα της αριστερής παρένθεσης, μέχρι την επιστροφή δηλ της βέκια σινιόρα και την αποκατάσταση του κατεστημένου της και της προαιώνιας ισορροπίας.

Με ρωτούσε πχ ο redfly ποιος είναι δεύτερος στη βαθμολογία κι αν καλπάζει κανείς πίσω από τη γιούβε, και γέλασα αμήχανα γιατί μπορούσα να σκεφτώ πολλά ψοφάλογα, αλλά κανέναν καθαρόαιμο να καλπάζει σα βισ’νις θύελλα. Οι ομάδες του μιλάνο είναι για λύπηση, βολοδέρνοντας στη μέση της βαθμολογίας, και θα είναι ευχαριστημένες αν προλάβουν κάποιο ευρωπαϊκό εισιτήριο. Η νάπολι του μπενίτεθ κινδυνεύει να απολέσει τα κεκτημένα της τρίτης θέσης (μεγάλε ράφα). Κι η ρόμα βολεύεται με το ρόλο της αιώνιας δεύτερης, που μπορεί να τον χάσει στην οντισιόν με τη μισητή συμπολίτισσα λάτσιο.

Τις μέρες που ήμασταν εκεί, η ρόμα υποδέχτηκε τη σαμπντόρια, υπό συνεχή, εκνευριστική ψιχάλα, αλλά δεν ήταν αυτός ο βασικός λόγος που οι τιφόζι της έφυγαν σα βρεγμένες γάτες από το ολίμπικο, μετά την ήττα (0-2) και την αποκαρδιωτική εμφάνιση. Και το γλυκό έδεσε τρεις μέρες αργότερα, με το 0-3 από τη φιορεντίνα και τον ευρωπαϊκό αποκλεισμό, όπου ο πορτιέρο των τζιαλορόσι ξεπέρασε και την ποδοσφαιρική ευφυΐα του μιχόπουλου σε αυτή τη φάση.

Εμείς πάλι πιστεύαμε πως θα μπορούσαμε να πάρουμε άρωμα από την αναμέτρηση και την ατμόσφαιρα στα προεόρτια του αγώνα, αλλά υπολογίσαμε λάθος, γιατί δεν μπορείς να κάνεις το γύρο του σταδίου χωρίς εισιτήριο και χρειάζεσαι τουλάχιστον 25 ευρώ, για να προμηθευτείς το φτηνότερο (εντάξει παιδιά, το ψοφήσατε, μέχρι και το μουσείο του βατικανού έχει φτηνότερη είσοδο). Έτσι φτάσαμε μόνο στον προθάλαμο της θρυλικής curva sud και πήραμε δωρεάν το φύλλο της gazzetta dello spor, που μοίραζαν κάτι κοπέλες, της πιο παλιάς αθλητικής εφημερίδας παγκοσμίως, εάν δεν κάνω λάθος, με πορεία στον χρόνο που ξεπερνά τον ένα αιώνα.

Κι αυτό το τέσσερα πάλι, τι είναι; Δεν μπορεί να μην είναι ελληνικό...

Σε αυτή την πόλη που στα δυο έχει σχιστεί, η ρόμα δεν εκφράζει απαραίτητα κάτι πολύ ριζοσπαστικό, όπως τα σφυροδρέπανα στο πέταλο των φανατικών της λιβόρνο (που ‘ναι στη δεύτερη κατηγορία, με καλές πιθανότητες ανόδου) ή σαν την τυπική ωραιοποιημένη εικόνα που μπορεί να έχει «το κίνημα» για τους ούλτρας. Αλλά την αυτονόητη επιλογή απέναντι στους φασίστες της λάτσιο, κάτι σαν τίμιο, καλό πασόκ, χωρίς αυταπάτες.
Αν και οι λατσιάλι έχουν μάλλον διακριτική, μειοψηφική παρουσία. Η ρόμα κυριαρχεί στην πόλη (που έχει το ίδιο έμβλημα –της τροφού-λύκαινας- με την ομάδα), στα μαγαζιά και τους υπαίθριους πάγκους με τη φιγούρα-καρικατούρα του τόττι (που βαδίζει αισίως στα 39, θεωρητικά στην τελευταία του χρονιά στα γήπεδα, αν και υποψιάζομαι πως μπορεί τελικά να τον βαλσαμώσει η ομάδα του) δίπλα σε αυτή του συνονόματού του πάπα. Κάτι που μας δίνει την ευκαιρία να ορίσουμε, μια και καλή, την επετηρίδα με τους διάφορους φραγκίσκους του κόσμου τούτου.

Φραντζέσκο τότι, φραντζέσκος κώστας, φραγκισκάτος, φραγκίσκος αλβέρτης, σαν φρανσίσκο, και κάπου εκεί, αν δεν ξεχάσαμε κάποιον, τελευταίος και καταϊδρωμένος ο αργεντίνος πάπας. Ντάξει ρε φίλε, ποιος είσαι δηλ; Ο τόττι; Αυτός έχει την μπλάζι. Εσύ τι έχεις;

Όλα αυτά βέβαια υπό την αίρεση ότι θεωρούμε την ιταλία ενιαία χώρα. Που ακόμα και ποδοσφαιρικά να το δεις, ο βιομηχανικός βορράς (μιλάνο, τορίνο, κτλ) δε μπορεί να μπει σε σύγκριση με τα τρόπαια του νότου (νάπολι και με την ευρεία έννοια και οι ομάδες της ρώμης). Κάτι που κατάλαβε άψογα ο μαραντόνα και το αξιοποίησε διχάζοντας το κοινό της πόλης του, της ν(ε)άπολης, στον ημιτελικό του μουντιάλ του 90’ μεταξύ αργεντινής κι ιταλίας.

Ο πιο βασικός διαχωρισμός όμως, πέρα από γεωγραφικά σχήματα βορρά-νότου, δεξιάς-αριστεράς, κτλ, είναι αυτός που φαίνεται πχ από την περίπτωση πχ ενός νεαρού ιταλού, που έπεσε στις γραμμές του τρένου, όταν έκλεισε η μεταγραφή του κρέσπο στη λάτσιο, για 20 εκ. ευρώ, γιατί δεν άντεχε τη ζωή του να εξευτελίζεται και δίπλα της να στήνεται τέτοιος χορός εκατομμυρίων.

Φτάνοντας, αντικειμενικά λόγω έκτασης, προς το τέλος του κειμένου, διαπιστώνω πως έχουν μείνει πολλά σημεία ακάλυπτα, που θα επιχειρήσω να τα πιάσω κωδικοποιημένα κι επιγραμματικά στον επίλογο.

-Η παράλληλη παρακμή της σκουάντρα ατζούρα, που δεν πήρε τα χρώματά της από τη σημαία της ιταλίας, αλλά από κάποιο βασίλειο του βορρά, αν θυμάμαι καλά, και έχει μια περίεργη παράδοση που τη θέλει να κατακτά μεγάλους τίτλους, όταν ταλανίζεται από μεγάλα ποδοσφαιρικά σκάνδαλα. Από το μουντιάλ του 06’ όμως, έμεινε δύο φορές εκτός από τη φάση των ομίλων, ενώ η τελευταία της αναλαμπή ήταν ο τελικός στο γιούρο του 12’ και ο αποκλεισμός της γερμανίας με τα γκολ του μπαλοτέλι μπρος στην εμβρόντητη μέρκελ, ένας «αντιμνημονιακός» θρίαμβος αντίστοιχης συμβολικής αξίας, με τα τέσσερα μετάλλια του επίσης έγχρωμου τζέσε όουενς στο βερολίνο, μπροστά στον χίτλερ.

Πού είναι όμως οι παίκτες με τη μεγάλη στόφα να αντικαταστήσουν τον γερόλυκο πίρλο; Πού είναι οι μεγάλοι αμυντικοί της παράδοσης του κατενάτσιο; Και ποιος άλλος, πέραν του βεράτι –άντε και του ικάρντι- γεμίζει το μάτι από την καινούρια φουρνιά;

-Η θρυλική domenica sportiva, που ενέπνευσε τον τίτλο της ανάρτησης, αλλά και της δικής μας αθλητικής κυριακής, που δεινοπαθεί στα χέρια του δαπίτη μπακόπουλου, είχε πρώτο θέμα την περασμένη βδομάδα την πρεμιέρα της φόρμουλα 1, γιατί η φεράρι είναι ένα είδος θρησκείας για τους ιταλούς, που περιμένουν να δουν αν ο φέτελ μπορεί φέτος να γίνει ο νέος σουμάχερ και να ξαναδώσει τίτλους στη σκουντερία. Αν κι ομολογώ πως εδώ και μια δεκαετία σχεδόν, το άθλημα έχει πάψει να κεντρίζει το δικό μου τουλάχιστον ενδιαφέρον, από τη στιγμή που νικάει νομοτελειακά το καλύτερο αμάξι και το οδηγικό ταλέντο περνάει σε δεύτερη μοίρα.

Το βόλεϊ και το μπάσκετ έπιαναν μαζί ένα πεντάλεπτο προς το τέλος (για γκολ από τα άλλα πρωταθλήματα, ούτε λόγος να γίνεται). Κι ενώ συζητούσαμε εκ των υστέρων με το sniper για την κατάρα του αυτοκράτορα άρη, που δεν έχει νικήσει ποτέ ιταλική ομάδα σε εκτός έδρας αγώνα κι η μόνη νίκη του επί ιταλικού εδάφους ήταν ο επεισοδιακός τελικός του τορίνο, συνειδητοποιήσαμε πως όλες σχεδόν οι μεγάλες δυνάμεις του παλακανέστρο (το μπάσκετ στα ιταλικά) που γνωρίσαμε κι αγαπήσαμε, έχουν οδηγηθεί στην χρεοκοπία και την απαξίωση. Οι δύο ομάδες της μπολόνια, βίρτους και φορτιτούντο (που τρόμαζες να μάθεις κάθε χρονιά τον καινούριο τους χορηγό: κίντερ, μπάκλερ, κνορ, τιμσίμστεμ). Η (στεφανέλ) τριέστε, η βαρέζε, η μπενετόν τρεβίζο με το μποστονγκαρντενικό παρκέ του παλαβέρντε, ακόμα κι η σιένα. Κι έχει μείνει μόνο η μιλάνο, σκιά του παλιού εαυτού της, όταν κατέβαινε ως τρέισερ και φίλιπς. Περασμένα μεγαλεία…

Αντί κατακλείδας, μπορείτε να διαβάσετε δύο άλλα αθλητικά κείμενα της κε του μπλοκ
Το πρώτο για τον τελικό του κόπα ντελ ρέι, μπάρτσα-μπιλμπάο, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο ηλεκτρονικό περιοδικό Ατέχνως.
Και το δεύτερο, μια ωδή στα ταμπλό που αγαπήσαμε, στο τεύχος του τριμηνιαίου περιοδικού humba, που κυκλοφορεί.