Εκλογολογίες

Αν είχαν έρθει αλλιώς τα πράγματα, θα ξεκινούσα μάλλον με πιο λογοτεχνικές διαθέσεις αυτό το κείμενο. Υπό τις παρούσες συνθήκες όμως, θα μπούμε κατευθείαν στο ψητό και την ανάλυση του αποτελέσματος.

Η κοινή συνισταμένη των δυνάμεων που ανήκουν στους νικητές των εκλογών, μπορεί να αναλυθεί σε δύο στοιχεία. Αφενός νίκησε η αντι-μνημονιακή λογική, που στερείται ουσιαστικού περιεχομένου. Αυτό δε σημαίνει ότι ο λαός δεν έκανε καλά που τιμώρησε εκλογικά τα κόμματα που συνυπέγραψαν κι εφάρμοσαν τα μνημόνια. Σημαίνει μόνο πως δεν έφτασε στο σημείο να καταλάβει ότι μια γνήσια αντι-μνημονιακή στάση, πέρα από την καταγγελία του μνημονίου, προϋποθέτει κι άλλα πράγματα, με πρώτο και κύριο τη σύγκρουση με την ευρωπαϊκή ένωση.

Αντ’ αυτού τα κόμματα που έχουν διακηρυγμένο στόχο την αποδέσμευση από τα ιμπεριαλιστικά δεσμά της εε, συγκέντρωσαν αθροιστικά ποσοστά που μετά βίας υπερβαίνουν το 10%. Κι αυτό δείχνει ότι ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας να διανύσουμε είναι μακρύς και δύσκολος. Το πολιτικό σκηνικό μπορεί να άλλαξε και να είχαμε μερικές ανακατατάξεις, η κυρίαρχη πολιτική όμως έμεινε ίδια. Απλώς φόρεσε τα ρούχα της αλλιώς.

Αφετέρου νίκησε συνολικά η λογική της πλατείας και των αγανακτισμένων, ή τουλάχιστον όσων κατάφεραν να τους καπελώσουν και να καρπωθούν την οργή τους (των πάνω και των κάτω). Ο κόσμος προσήλθε στις κάλπες γεμάτος αγανάκτηση κι έριξε μια μούντζα στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα. Το θέμα όμως είναι να μη φασκελώνει μετά τον εαυτό του, που άφησε τυφλή την αγανάκτησή του, χωρίς ουσιαστική αντισυστημική στόχευση.

Το πιο θετικό στοιχείο αυτής της αναμέτρησης ήταν αναμφίβολα η παταγώδης κατάρρευση των ποσοστών του δικομματικού πυλώνα του αστικού πολιτικού συστήματος, που έφτασε συνολικά κοντά στο 50%. Οποιαδήποτε κυβέρνηση κι αν σχηματιστεί απ’ αυτή τη βουλή, θα είναι ασταθής κι αδύναμη όταν κληθεί τον ιούνη να πάρει νέα αντιλαϊκά μέτρα. Αυτή ήταν άλλωστε η πρακτική σημασία του τακτικού αιτήματος για διεξαγωγή εκλογών από τους κομμουνιστές. Οι οποίοι δεν πάσχουν από κάποιο είδος εκλογολαγνείας –όπως τους κατηγορούν κάποιοι εξ αριστερών. Και γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτές τις μάχες τις δίνουν στο γήπεδο του αντιπάλου και δεν παίζουν με τους δικούς τους όρους.

Το βασικό αρνητικό ήταν η εύκολη είσοδος των φασιστών της χρυσής αυγής στη βουλή. Όταν οι παρουσιαστές των μεγάλων καναλιών αγανακτούσαν με αποστροφή για την «επίδειξη δύναμης» του καίσαρα μιχαλολιάκου (veni, vidi, vici) η υποκρισία ξεχείλιζε από τα μπατζάκια τους, γιατί αυτοί ακριβώς του έστρωσαν το χαλί, καλλιεργώντας το μίσος ενάντια στους μετανάστες. Όπως το έστρωσε η εξίσωση κομμουνισμού και φασισμού στα σχολεία, ο χουλιγκανισμός, η ανεργία που λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις, η παράδοση της συλλογικής ιστορικής μνήμης στη λήθη και μια σειρά άλλοι λόγοι. Τώρα το βάρος της απόκρουσης του κινδύνου πέφτει πάνω στις πλάτες των κομμουνιστών κι απαιτεί ισχυρή αντιφασιστική δράση, εντός κι εκτός βουλής.

Ξεχωριστού σχολιασμού χρήζει και το εκλογικό αποτέλεσμα του συνασπισμού, που ράβει ήδη κυβερνητικά κοστούμια και προαλείφεται για το ρόλο του πασόκ της νέας εποχής. Σήκω ανδρέα για να δεις. Με την ειδοποιό διαφορά ότι ο τσίπρας είναι πολύ πίσω –ακόμα κι- απ’ τον ανδρέα. Εκείνος στον καιρό του τουλάχιστον πετούσε καμιά κορόνα, έξω από την εοκ και σοσιαλιστικός μετασχηματισμός. Κι ήταν ωραίος ρήτορας, όσο να πεις. Ενώ τώρα ο κουλ αλέξης –ή μήπως να λέμε ο κ. πρωθυπουργός, για να συνηθίσουμε;- δε λέει κουβέντα κατά ευρώ και εε, πίνει νερό στο όνομα της «υγιούς επιχειρηματικότητας» και δεν αναφέρει καν στο πολιτικό του κοινό τη λέξη σοσιαλισμός.

Τις προάλλες στη γεμάτη ομόνοια το κοινό από κάτω φώναζε ρυθμικά: το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος ο σοσιαλισμός. Κι ο αλέξης παίρνει την πάσα και πετάει τη μπάλα στην κερκίδα. Ναι, σύντροφοι, το μέλλον μας είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός! Ούτε στους δικούς του δεν τολμάει να πει τη λέξη που κάνει τζιζ. Κι ύστερα του φώναζαν: τέρμα πια στις αυταπάτες, ή με το κεφάλαιο ή με τους εργάτες. Έτσι μπράβο παιδιά. Φωνάξτε το λίγο πιο δυνατά, μπας και το εισ-ακούσει, κι αυτός κι εσείς δηλαδή. Τέρμα πια στις αυταπάτες, λέμε..

Αλλά το πιο αποκαλυπτικό σημείο της πολιτικής τους κατά τη γνώμη μου ήταν στην τελευταία προεκλογική εκπομπή του μέγκα, όπου ο καψής ρωτούσε τη βαλαβάνη, γιατί πιστεύει ότι μια κυβέρνηση της αριστεράς θα τα καταφέρει εκεί που απέτυχαν οι άλλοι, δηλ στην αναδιαπραγμάτευση του χρέους, των όρων δανεισμού, του μνημονίου κτλ.

Η βαλαβάνη άρχισε να λέει ότι αυτό προϋποθέτει ένα δυνατό κίνημα (κι ως εδώ καλά). Σύμφωνοι, της λέει ο καψής, σας το δίνω αυτό, αλλά μετά τι διαφορετικό θα κάνατε, πώς θα πείθατε τους εταίρους μας; Η βαλαβάνη έβαλε από την αρχή την ίδια κασέτα για το λαϊκό κίνημα κι έκανε το ίδιο και την τρίτη φορά που προσπάθησε ο καψής να πάρει απάντηση στο ερώτημά του. Βραχυκύκλωμα και φτου από την αρχή.

Και μιλάμε για τον καψή! Που δεν είναι κι ο πιο εύστροφος μεγαλοδημοσιογράφος. Και μιλάμε για τη βαλαβάνη! Που δεν είναι και η χειρότερη από όσους έχει μαζέψει ο σύριζα. Ίσα-ίσα.

Αυτό όμως δείχνει και τα όρια κάποιων τίμιων (οπορτουνιστών) που παραμένουν στο σύριζα, μάλλον οικειοθελώς, ή για την έδρα του βουλευτή, παρά επειδή είναι εγκλωβισμένοι, όπως θέλουν να πλασάρονται.

Από τα υπόλοιπα αποτελέσματα: κρατάω την κακία μιας σφισσας που είπε για τη ντόρα ότι δε θα μπει στη βουλή, γιατί δε θα την ψηφίσει ούτε η μάνα της. Εκτιμώ το χιούμορ του ελληνικού λαού και την επίδραση του κόντρα τσάνελ στους συνταξιούχους, που έστειλαν στη βουλή τον τέρενς κουίκ, δίνοντας διψήφιο ποσοστό στον καμμένο. Και μένω με την απορία για το θετικό εκλογικό αποτέλεσμα κάποιων φιλελεύθερων κομματιδίων χωρίς κοινωνικό έρεισμα και λόγο ύπαρξης, όπως το δημιουργία ξανά.

Η ανταρσύα τέλος ακολουθεί σχεδόν κοινή πορεία με το κόμμα, περνώντας κάτω από τον πήχη των προσδοκιών της, παρά τη συγκριτική άνοδο σε σχέση με τις εκλογές του 09’. Είχα σκεφτεί να ετοιμάσω και ένα ποτ-πουρί με διάφορες καλτ στιγμές που άγγιξαν διάφορες ευαίσθητες χορδές της κε του μπλοκ, αλλά προτίμησα να το αφήσω για κάποια άλλη πιο πρόσφορη στιγμή. Επί του παρόντος ελπίζω αυτή η αναμέτρηση να ‘ριξε τα καφάσια από τα μάτια κάποιων συναγωνιστών για τον αχαλίνωτο κυβερνητισμό του σύριζα και το επιζήμιο της συνεργασίας-κοινής δράσης με τις δυνάμεις του στο μαζικό κίνημα.

Και το κουκουέ; Το κόμμα έδωσε μια δύσκολη εκλογική μάχη, με δεκάδες αναχώματα που έπαιξαν το ρόλο των συμπληγάδων για τους ψηφοφόρους. Όποιος περνούσε από τη νδ, είχε την επιλογή της εναλλακτικής δεξιάς με την ανελ του καμμένου. Όποιος περνούσε από το πασόκ, είχε να επιλέξει ανάμεσα στον κουβέλη, την κατσέλη και το σύριζα. Κι όποιος τους είχε βαρεθεί όλους, έπεφτε πάνω στην «αντισυστημική» χρυσή αυγή.

Αυτές είναι σημαντικές δυσκολίες που πρέπει να συνυπολογιστούν. Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα του κόμματος δε μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα θετικό. Κι αυτό δε βγαίνει μόνο –ή κυρίως- από τα ποσοστά, αλλά κι από κάποιους ποιοτικούς παράγοντες. Την πτώση μας στα μεγάλα αστικά κέντρα και τη σχετική στασιμότητα σε απόλυτους αριθμούς ψήφων. Εάν για παράδειγμα είχαμε τα ίδια ποσοστά με ανεβασμένη συμμετοχή, αυτό θα σήμαινε μερικές δεκάδες χιλιάδες καινούριες ψήφους για το κόμμα. Τώρα όμως αυτό που ανέβηκε ήταν η αποχή –παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις- όχι οι ψήφοι.

Έτσι φαίνεται να ολοκληρώνεται ένας πενταετής κύκλος σχετικής εκλογικής στασιμότητας, μετά το 07’, με εξαίρεση τις πρόσφατες περιφερειακές, όπου έσπασε κάπως η λογική της προσωπικής ψήφου κι επικράτησαν πολιτικά κριτήρια, χωρίς να υπάρχει όμως, όπως τώρα, ο μπαμπούλας της ακυβερνησίας.

Πέρα από την ευθύνη του ίδιου του κόσμου που έμεινε στου δρόμου τα μισά με την έκφραση της οργής του και προτίμησε εύκολες λύσεις και λογικές ανάθεσης, υπάρχει ο προβληματισμός για το τι δεν κάναμε σωστά, τι μπορούσε να γίνει διαφορετικά κτλ. Κι επ’ αυτού λέγονται κι ακούγονται διάφορα. Ένα από τα πιο συνηθισμένα πχ είναι ότι δεν τραβάει η αλέκα, χρειάζεται μια αλλαγή, αν έμπαινε γραμματέας ο τάδε θα παίρναμε 15% (όπου τάδε συνήθως μπαίνει ο μπογιόπουλος, η κανέλλη κι άλλα ονόματα χωρίς να έχουν βάση).

Αν υπάρχει πάντως κάποιος λογικός πυρήνας στα παραπάνω, δεν είναι αυστηρά πολιτικός –πχ για αλλαγή γραμμής, συνεργασίες, αριστερή κυβέρνηση, κτλ. Ίσα-ίσα που ο στενός πυρήνας των φίλων ατσαλώνεται κιόλας από τέτοιες «μη επιτυχίες», και φροντίζει να κάνει ό,τι μπορεί για να μην επαναληφθούν.

Ο λογικός πυρήνας είναι περισσότερο επικοινωνιακός. Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, αυτό που ζητάνε οι περισσότεροι δεν είναι αλλαγή γραμματέα, αλλά κοινοβουλευτικού «αρχηγού» που να μιλά καλά, να βγαίνει παραέξω και να εκπροσωπεί το κόμμα. Πχ σαν το παφίλη, που «το ‘χει» περισσότερο στο ευρύ κοινό κι είχε σαρώσει στις περιφερειακές εκλογές.

Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό, ή αν θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από αυτά που θεωρητικά θα έλυνε: διαρχία στο κόμμα, ή λιγότερες τηλεοπτικές εμφανίσεις, γιατί μόνο η γγ έχει κάποια στοιχειώδη προβολή προεκλογικά (φαντάσου τώρα που είμαστε πέμπτοι, πόσο θα μας υπολογίζουν). Αλλά από τη στιγμή που η κοινοβουλευτική ομάδα είναι απλώς ένα κομμάτι του κομματικού καταμερισμού, που δε διαφέρει από τα υπόλοιπα, θα μπορούσε να εξεταστεί ως ιδέα κι ενδεχόμενο.

Και με αυτό δεν κάνω τίποτα παραπάνω από το να διατυπώνω φωναχτά μια σκέψη. Ούτε ξέρω πώς ακριβώς λειτουργεί αυτό –στα πρακτικά ζητήματα- ούτε προτείνω κάτι για συζήτηση.

Η πλάκα είναι ότι η αλέκα βαδίζει ήδη στα 67, ενώ το κόμμα βαδίζει προς το συνέδριό του, που λογικά θα γίνει του χρόνου. Οπότε μια αντικατάσταση της γγ θα ήταν αρκετά πιθανή μες στα επόμενα χρόνια –αν όχι στο συνέδριο- γιατί όπως έχει πει κι η αλέκα, δε θα καθίσει γραμματέας για πάντα, με μπαστούνι κι αλτσχάιμερ. Ακόμα πιο πιθανό όμως –αν όχι βέβαιο- είναι ότι τα αστικά μέσα θα σπεύσουν κανιβαλικά να συνδέσουν μια τέτοια κίνηση –οποτεδήποτε κι αν γίνει- με αλλαγή τακτικής, εσωτερικές συγκρούσεις και δε συμμαζεύεται. Έτσι κι αλλιώς προβλέπουν την αλλαγή της γγ μετά βεβαιότητας κάθε χρόνο, εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον. Ε δε μπορεί, κάποια στιγμή θα τους κάτσει η «αποκλειστικότητα».

Σε κάθε περίπτωση η εκτίμηση του αποτελέσματος από το κόμμα, τις στήλες του ρίζου, τα ανώτερα όργανα και τις εσωτερικές διαδικασίες, θα είναι από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα των επόμενων ημερών. Οι οποίες προβλέπονται ούτως ή άλλως ενδιαφέρουσες κι αυτό ανεβάζει αντικειμενικά τον πήχη των απαιτήσεων από τους συντρόφους –κι όχι μόνο. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ξεχωριστή ανάλυση, που ίσως την κάνουμε αύριο.

Και με αυτές τις ευχάριστες σκέψεις ως επίλογο, δίνουμε το λόγο στους σφους αναγνώστες για τις δικές τους εκτιμήσεις