To millenium του περιοδικού της νεολαίας

Αυτό το μήνα ο οδηγητής συμπληρώνει χίλια νόμιμα φύλλα και η κε του μπλοκ θυμήθηκε συνειρμικά κάτι που ‘χε διαβάσει πρόσφατα σε ένα βιβλίο του λεονάρδο παδούρα. Ο παδούρα είναι ένας κουβανός συγγραφέας που έγινε κυρίως γνωστός από τα αστυνομικά του μυθιστορήματα, έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχει βραβευτεί μεταξύ άλλων και από την ίδια την κούβα. Διαβάζοντας ωστόσο το βιβλίο του «ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά» δε μπορώ να πω ότι μου έγιναν ιδιαίτερα κατανοητοί οι λόγοι αυτής της βράβευσης.

Το βιβλίο περιγράφει την ιστορική πορεία του τρότσκι μετά την εξορία και την εγκατάστασή του στην πρίγκηπο (πιάνοντας το νήμα από εκεί που σταματά η αυτοβιογραφία του λέοντα) παράλληλα με την διαδρομή του δολοφόνου του, ραμόν μερκαντέρ, και τη ζωή ενός τρίτου –μάλλον αυτοβιογραφικού- χαρακτήρα, που ζει και εργάζεται στην κούβα, πριν και μετά τις ανατροπές της διετίας 89-91’. Μέσα σε επτακόσιες σχεδόν σελίδες, ο παδούρα αναπαράγει αρκετά γνωστά στερεότυπα, για τους αδίστακτους σταλινικούς και το μηχανισμό εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων, για την ουτοπία που απέτυχε, και την γραφειοκρατία στην κούβα, που αφυδατώνει τους χυμούς της ζωής και τις προσωπικές φιλοδοξίες του καθενός. Παρόλα αυτά διατηρεί μια –περισσότερο ιστορική και λογοτεχνική- αξία, για όποιον τυχόν ενδιαφέρεται για τα γεγονότα, τα πρόσωπα και το πολιτικό κλίμα της περιόδου (ισπανικός εμφύλιος, μεσοπόλεμος και μετεπαναστατική κούβα).

Ενδεικτικό είναι ένα απόσπασμα, στο οποίο ο συγγραφέας κριτικάρει την κουβανική ηγεσία και την απόφασή της  να μεταθέσει για λόγους ακριβείας κατά μία χρονιά (δηλ για το 2001) τους εορτασμούς για την είσοδο της νέας χιλιετίας, το περιβόητο μιλένιουμ, επειδή λέει στέρησαν έτσι την ευκαιρία από τους κουβανούς να γιορτάσουν και να χαρούν κάτι από κοινού με τον υπόλοιπο κόσμο, που γιόρτασε το μιλένιουμ την πρωτοχρονιά του 2000.

Θυμήθηκα αυτή την ιστορία με αφορμή το μιλένιουμ του οδηγητή και την ομιλία του χιώνη, που είπε: μιλάμε για το χιλιοστό φύλλο, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν άλλα 44...

Το συμπέρασμα είναι εύλογο: τέτοιοι είναι οι κομμουνιστές, απανταχού της γης, και η μοναδική τους έγνοια είναι να κόβουν την χαρά και το χαμόγελο του κόσμου. Πού να βρεθεί εδώ όμως ένας παδούρα να τα πει για το βραβεύσουμε τον χρυσόστομο; Εδώ υπάρχει παμε (δεν είναι ιρλανδία) και είμαστε η τελευταία σοβιετική χώρα της ευρώπης, αν όχι και όλου του κόσμου –τώρα που και οι κουβανοί ακόμα αναγκάζονται σε τακτική αναδίπλωση κι υποχωρήσεις.

Με αφορμή λοιπόν το στρογγύλεμα –το οποίο αφορά τον αριθμό των φύλλων και ουδόλως του περιεχόμενό τους- τις προηγούμενες μέρες λειτουργούσε στο θησείο, στο κτίριο μελίνα μερκούρη, μια έκθεση με ιστορικά φύλλα, πρωτοσέλιδα και διάφορες στιγμές από τα πρώτα βήματα του οδηγητή μέχρι σήμερα. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε και ένα σύντομο ρεπορτάζ-ξενάγηση του ρίζου , που είναι αρκετά κατατοπιστικό και εν μέρει καλύπτει το κενό σε όσους δεν μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν (έχουν πάντως άλλη μία ευκαιρία, μαζί με σφους και φίλους από τη λδ βορρά, καθώς η έκθεση μεταφέρεται στη θεσσαλονίκη τις επόμενες μέρες). Η δική μου ανταπόκριση παίρνει ως δεδομένα τα παραπάνω και έρχεται να συμπληρώσει διάφορα επιμέρους σημεία, που μου τράβηξαν την προσοχή.

Καταρχάς η κε του μπλοκ έτυχε να επισκεφτεί την έξθεση την ίδια μέρα που έγινε στα γειτονικά πετράλωνα συγκέντρωση με αφορμή τη ρατσιστική δολοφονία του πακιστανού μετανάστη. Η πορεία που ακολούθησε, πέρασε δίπλα από το κτίριο όπου φιλοξενούνταν η έκθεση, είχε πολύ καλό παλμό και κόσμο, για τα δεδομένα μιας «τοπικής κινητοποίησης» και της απεργίας των μέσων μεταφοράς, και φώναζε διαρκώς το σύνθημα: «φασίστες, χίτες, χρυσαυγίτες», που περιμέναμε πολύ μάλλον να το πούμε «επίσημα» σε κάποια πορεία, κι έβγαινε με περίσσειο πάθος από τα χείλη όλων.

Η δεύτερη ιδιαιτερότητα ήταν ότι συμπέσαμε χρονικά με την επίσκεψη ενός γκρουπ γιαπωνέζων, που είχαν όλο τον εξοπλισμό και την τυπική συμπεριφορά του μέσου γιαπωνέζου τουρίστα, ξεναγήθηκαν με διερμηνέα στους χώρους της έκθεσης και φωτογράφισαν τα πάντα. Αλλά πού διάολο ξετρύπωσαν το κτίριο, δε μπορεί να ήρθαν τυχαία. Κι όντως τα παιδιά που βρίσκονταν εκεί, μας είπαν πως μάλλον ήρθαν συστημένοι. Πιθανότατα σύσσωμο το κκ ιαπωνίας, απαρτία και τα δέκα μέλη του. Αν κι όποιος διαβάζει το «σύντροφο δελαστίκ», θα καταλάβει τι ριζοσπαστικό πολιτικό κλίμα επικρατεί στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου –που δεν είναι πράσινος, αλλά παρδαλός και σε διάφορες παραλλαγές.

Τι άλλο έκανε εντύπωση στην κε του μπλοκ; Οι οδηγίες χρήσης προς... ναυτιλλομένους, για το πώς να αντιμετωπίζουμε την ανάκριση, σε ένα από τα φύλλα της παρανομίας. Το ειδικό τεύχος αφιερωμένο στη θεσσαλονίκη, καθώς και μια σειρά οδοιπορικά σε διάφορες γωνίες της ελλάδας. Τη συνέντευξη με έναν εργάτη στα ναυπηγεία σκαραμαγκά, που αγόραζε οδηγητή για να νιώθει ένα μπόι ψηλότερος και να τον βοηθάει στο τσούγκρισμα με το νιάρχο. Ένα πανό από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης με σύνθημα να φύγει η δεξιά, που έγινε πρωτοσέλιδο. Τις εκδόσεις του οδηγητή με πολλά κι ενδιαφέροντα βιβλία (περασμένα μεγαλεία..). Το εκπαιδευτικό ρεπορτάζ για τα σχολεία της δυτικής αθήνας που ‘χαν την πρωτιά σε ψείρες και ηπατίτιδα. Το καλτ θεματικό αφιέρωμα «περεστρόικα και πολιτισμός». Την αρίθμηση των φύλλων που είχαν υπερβεί τα 700 μέχρι το 90’, αλλά μετά έκαναν άλλα είκοσι χρόνια να τα χιλιάσουν –κι ευτυχώς που δε σταμάτησε η αρίθμηση στο επτακόσια τόσα, να λέμε. Κι ένα ιστορικό φύλλο από τα χρόνια της μαύρης μαυρίλας (91’), που δε βγήκε ως όργανο του κσ της κνε, αλλά με την ευθύνη της επιτροπής προσυνεδριακού διαλόγου!

Δυστυχώς δε βρήκα πουθενά ένα άλλο ιστορικό πρωτοσέλιδο από τα τέλη της χρυσής δεκαετίας του 80’, με το φανωμένο μήλο της apple, για το οποίο ο προλεταριακός μύθος μας διηγείται ότι είχε βγει κι αυτοτελώς σε ξεχωριστή αφίσα, με αντίστοιχο περιεχόμενο.

Πέρα από αυτές τις εντυπώσεις, υπάρχουν και φωτογραφικά ντοκουμέντα, τα οποία μπορεί να μην είναι πολύ καλά από τεχνική άποψη, αλλά έχουν την ουσία και την αγάπη του ερασιτέχνη –η οποία προκύπτει κι από την ετυμολογική ανάλυση της λέξης (= ο εραστής της τέχνης). Παρακάτω λοιπόν θα δείτε τις εξής εικόνες:

Δύο πρωτοσέλιδα από το μαθητικό κίνημα επί αρσένη.

Κι από τη θεματική ενότητα του σοσιαλισμού.

Κινηματογραφική εικόνα από τη στήλη για το στρατό.

Τα «αναρχικής αισθητικής» πρωτοσέλιδα της δεκαετίς του 80’, για το εργατικό κίνημα και τις βάσεις του θαΝΑΤΟυ.

Η προαναγγελία του ειδικού τεύχους του οδηγητή για τους ολυμπιακούς της μόσχας του 80’.

Ένα φύλλο της νέας γενιάς της επόν, πλάι σε άλλα παλιότερα έντυπα κομμουνιστικών νεολαιών.

Αφίσα από τα πρώτα φεστιβάλ της οργάνωσης.

Κι άλλη μία από παλιότερο φεστιβάλ στη θεσσαλονίκη.

Ένα αφιέρωμα του οδηγητή στην κούβα, το νησί της επανάστασης.

Φωτογραφία από το πρώτο αντι-ιμπεριαλιστικό διήμερο το 92’, με το σοφιανό ως γραμματέα της κνε, να έχει από τότε ήδη γκρίζα μαλλιά –και πιθανότατα ανέκαθεν, από μικρό παιδί.

Πρωτοσέλιδο του οδηγητή για το ρίτσο –από την καλλιτεχνική ειδική ενότητα- η τιμή σου, τιμή μας,  ποιητή.

Για το τέλος κρατήσαμε το καλύτερο. Συνέντευξη με τον πρωταθλητή του οδηγητή, που έσπαγε τη μία νόρμα μετά την άλλη, με σταχανοφικό ζήλο, είχε μέσο όρο διακίνησης τριάντα φύλλα την εβδομάδα, και προσωπικό ρεκόρ τα 180! Ενώ στη συνέντευξή του εξηγούσε το μυστικό της επιτυχίας, που ήταν η καλή προετοιμασία –μεταξύ άλλων. Μοναδικές προλεκάλτ στιγμές.

Παράλληλα υπήρχαν κάποια άλλα ρεπορτάζ, πχ για ένα σχολείο όπου η οργάνωση διακίνησε στους 400 συνολικά μαθητές 200 φύλλα (!!) που τα διαβάζεις και σε πιάνει μελαγχολία.

Σήμερα όμως τι μέλλει γενέσθαι; Το περιεχόμενο έχει βελτιωθεί, η μορφή έχει αλλάξει, αλλάζουν όμως κι οι μορφές με τις οποίες μπορεί να προσεγγίσει κανείς τη νεολαία. Σε κάθε περίπτωση το πιο σημαντικό είναι να μπαίνει μεράκι στο φύλλο του οδηγητή, που θα το εισπράττει και ο αναγνώστης, (όπως στο χιουμοριστικό σαλόνι στις πρώτες σελίδες) και συλλογική δουλειά που θα αξιοποιεί τη μεγάλη δύναμη του οδηγητή: τους αναγνώστες του, που είναι δυνάμει ανταποκριτές του.

Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης ανάρτησης και συζήτησης, που έχουμε καιρό να την κάνουμε, μέχρι το επόμενο στρογγύλεμα..