Τον ευρωσκεπτικισμό πολύ τον αγαπώ

Τα κουτάκια που αναλύαμε χτες βρίσκουν την απόλυτή τους εφαρμογή στον "αριστερό ευρωσκεπτικισμό" και την τακτική του για την προσέγγιση του στρατηγικού στόχου (λέμε και καμιά πολυσύλλαβη επαναστατική κορόνα για να περνάει η ώρα). Η οποία θυμίζει το ανέκδοτο με το φυλακισμένο που δεν μπορεί να αποδράσει και σπάει την αποδέσμευσή του σε κομμάτια. Ένα χέρι, ένα μάτι, ένα αυτί, και... μια μέρα, θα έχει απελευθερωθεί ολόκληρος στα εξ ων συνετέθη και θα μαζεύει τα κομμάτια του.

Σε αυτό το σκεπτικό, τα συνθήματα κι οι στόχοι πάλης δεν μπαίνουν για να πετύχουν τη συσπείρωση και τη συγκέντρωση δυνάμεων, για να ξεδιπλωθεί όλη η βεντάλια των σκοπών και των διεκδικήσεών μας, αλλά για να την κρατήσουν κλειστή και να μην τρομάξουν τις μάζες με μαξιμαλισμούς που δεν αντιστοιχούν στο επίπεδο της συνειδητοποίησής τους. Μπαίνουν θεωρητικά προς άμεση υλοποίηση, σε αντίθεση με το σοσιαλισμό που αφορά κάποιο απώτερο, μακρινό μέλλον. Κι οι ευρύτερες μάζες θα οδηγηθούν σε αυτόν, περίπου εν αγνοία τους -και με άγνοια κινδύνου- από την ίδια τη δυναμική των πραγμάτων και διάφορων κρίκων-μοχλών.

Με βάση το θεωρητικό σχήμα, η διαδρομή αυτή δε θα είναι φουρτουνιασμένη, με ζιγκ-ζαγκ και πισωγυρίσματα, με επικίνδυνα επαναστατικά άλματα στο κενό, και με τη λυσσασμένη επίθεση του ταξικού εχθρού, που θα απαιτεί όλα τα πιθανά μέσα (στρατό, οικονομικά εργαλεία, με δυο λόγια την εξουσία και τα κλειδιά της οικονομίας) για να αποκρουστεί. Θα είναι κάτι σαν βαρκάδα, σε απάνεμο λιμάνι, μια γραμμική διαδρομή σε συνθήκες εργαστηρίου, από στάση (πληρωμών) σε στάση και τερματικό σταθμό τα όνειρά μας. Παρακαλώ, προσέξτε το κενό στην αποβάθρα, μεταξύ θεωρίας και πραγματικότητας.

Σε αυτά τα πλαίσια, κάθε μικρό βήμα-σύνθημα, που θα ζύμωνε συνειδήσεις και θα συσπείρωνε δυνάμεις σε μια κατεύθυνση ρήξης με το σύστημα, αποκόπτεται από την προοπτική και γίνεται αυτόνομο σκαλοπάτι, σε μια σκάλα προς τον ουρανό (stairway to heaven) που υποκαθιστά την έφοδο και κόβει δρόμο. Η μετάβαση γίνεται ένα απλό παιχνίδι με κουκίδες, όπου ενώνεις τα σημεία μεταξύ τους και βλέπεις στο τέλος τι εικόνα θα σχηματιστεί -με τη διαφορά πως δεν πρέπει ποτέ να γίνεται μονοκοντυλιά, αλλά σταδιακά.

Ή σαν σκόρπιες συλλαβές, που δεν ενώνονται ποτέ, για να σχηματιστεί μια λέξη και να βγει νόημα, και μοιάζουν τελικά σαν... κεκέδισμα.
-Κο-κο-κο... -Κομμουνισμός;
-Κο-κο-κο... -Κολεκτιβοποίηση;
-Κο-κο-κο... -Κοτανίδης;
Δώστου ρε ένα Κοκο-μίλκ, γιατί μέχρι να το πει, θα τελειώσει η επαναστατική κατάσταση.



Και να έχεις το αριστεροχώρι να σου λέει για τον ευρωκομμουνισμό του ΚΚΕ (οι κομμουνιστές του ευρώ). Και να στο λένε αυτό: ΛαΕτζήδες που συμπορεύονταν με την ευρωλαγνεία του Σύριζα και δε βάζουν ούτε καν τώρα καθαρά ζήτημα της αποδέσμευσης από την ΕΕ. Οργανώσεις που προέρχονται από τη Β' Πανελλαδική, κουβαλώντας τις πολιτικές καταβολές και θέσεις τους. Πρώην κομματικά μέλη, που αναπολούν την εποχή της πάλης ενάντια στις συνέπειες της ένταξης (τότε δηλαδή που δεν ήμασταν αριστερισταί). Ρεύματα, που διαφώνησαν με τον ενιαίο Συνασπισμό (όταν μπήκε σε αστική κυβέρνηση) αλλά έκτοτε δεν έχουν αφήσει μπανανόφλουδα που να μην έχουν πατήσει, και ούτε μία μορφή-μετεξέλιξη του Σύριζα, για την οποία να μη τρέφουν αυταπάτες.

Σε αυτά τα πλαίσια, ζυμώνεται ο νέος οπορτουνιστικός πόλος, με προγραμματικό πυρήνα τον ευρω-σκεπτικισμό και μαγιά τη συνύπαρξή τους σε σωματεία, το μαζικό κίνημα, ακόμα και την Αμαλιάδα, στο μουσείο Μπελογιάννη. Ο σκόπελος του αντι-ΕΕ μετώπου -και τα σχετικά μισόλογα της ΛαΕ- παραμερίζεται -και για κάποιους δεν υπήρξαν ποτέ. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ένα παλιό βιντεάκι με την Κουτσούμπα της Ανταρσυα, αμέσως μετά τις δεύτερες εκλογές του 15', όπου εξηγεί γιατί δεν ευοδώθηκε η συνεργασία με τη ΛαΕ, και δείχνει τις "μεγάλες διαφορές" τους, που μπαίνουν από... θέση αρχής, και πώς το "αγεφύρωτο χάσμα" γίνεται ένα τόσο δα χασματάκι (όπως έλεγε κι ο Οβελίξ, "ένα τόσο δα Κολοσσαίο").



Με τα τωρινά δεδομένα, φαίνεται απίθανο να μην καταλήξει το φλερτ τους σε εκλογικό γάμο και κοινή κάθοδο. Δεν πρόκειται δηλ να επαναλάβουν το "μοιραίο λάθος" του Σεπτέμβρη του 15', που τους άφησε εκτός βουλής.

Λίγα λόγια και για τον κρίκο της αποδέσμευσης από την ΕΕ -που αναφέρεται σε κάποιες μορφές πιο "αριστερού, ριζοσπαστικού ευρωσκεπτικισμού".

Η εισήγηση της απερχόμενης ΚΕ λέει καθαρά πως ο λαός πρέπει να βάλει στην προμετωπίδα του το στόχο της αποδέσμευσης από την ΕΕ (με τη δική του θέληση και δράση) και να διεκδικήσει ταυτόχρονα τα κλειδιά της οικονομίας και το πέρασμα της εξουσίας σε δικά του χέρια. Ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει πως το λαϊκό κίνημα πρέπει να αξιοποιήσει και να βαθύνει κάθε πιθανό ρήγμα.

Λέγαμε χτες πως αυτό το "ταυτόχρονα" είναι πρωτίστως πολιτική έννοια: η αποδέσμευση πρέπει να συνδέεται με το στρατηγικό στόχο της εξουσίας. Δεν αναιρείται όμως η χρονική διάσταση -που και αυτή πολιτική είναι, σε τελική ανάλυση.

Λένε κάποιοι πως το "ταυτόχρονα" είναι η ιδανική περίπτωση, αλλά κανείς δεν είναι μάντης, για να το προβλέψει αυτό με σιγουριά. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αξιοποιήσουμε όλα τα ενδεχόμενα. Η περίπτωση ενός πιθανού Grexit, ακόμα κι αν έρθει χωρίς τη σφραγίδα του κινήματος, αντανακλά μια περίοδο απότομης όξυνσης των αντιθέσεων του συστήματος, άρα είναι μια υπέροχη και ευνοϊκή κατάσταση.

Αυτά είναι σωστά σε γενικές γραμμές. Αλλά τόσο γενικές, που καταλήγουν να μη λένε τίποτα ουσιαστικά.
Το κίνημα πρέπει να είναι έτοιμο να αξιοποιήσει κάθε πιθανό ρήγμα, να το βαθύνει, κοκ. Αλλά αυτό είναι ένα πράγμα, και τελείως διαφορετικό ζήτημα είναι τι πρέπει να επιδιώκει, ως δικό του αυτοτελή στόχο κι όχι ως ενδεχόμενα που μπορεί να προκύψουν.

Εάν η αποδέσμευση προκύψει στα πλαίσια της όξυνσης των αστικών αντιθέσεων και με πρωτοβουλία τμημάτων της αστικής τάξης, το βασικό ζητούμενο είναι ποιος και με ποιον τρόπο θα βαθύνει αυτό το ρήγμα, προβάλλοντας μια προοπτική. Αλλιώς θα έχουμε μια περίπτωση τύπου Brexit, χωρίς επαναστατική -ή απλώς ενδιαφέρουσα- κατάσταση, όπου το πρόβλημα δεν ήταν πως το L-exit ήταν αδύναμο και χάρισε τον ευρωσκεπτικισμό στην αντιδραστική ακροδεξιά, αλλά πως δεν υπήρχε μια πολιτική πρωτοπορία με επαναστατική στρατηγική, για να βαθύνει το όποιο ρήγμα.

Αν πάλι η αποδέσμευση προκύψει με όρους κινήματος, θα είναι παράλογο κι αυτοκτονικό να υπάρχει ένα τόσο δυνατό κίνημα, που να επιβάλλει ένα βασικό στόχο και να μην προχωρά παραπέρα, οργανώνοντας κι ανυψώνοντας τη δύναμή του σε επίπεδο εξουσίας. Επιπλέον, θα είναι παράλογο κι επικίνδυνο να αντιλαμβάνεται αυτό το βλήμα ως αυτόνομο σκαλοπάτι-σταθμό, ως μια κατάσταση που θα διαρκέσει για μεγάλη χρονική περίοδο, χωρίς να οδηγεί άμεσα στο επαναστατικό άλμα (ή αλλιώς, αν όχι αυτό, στο πισωγύρισμα).

Ας κατανοήσουμε λοιπόν μια βασική διαφορά. Άλλο ζήτημα ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αξιοποιήσουμε οποιοδήποτε ρήγμα, ενδεχόμενο, κοκ (κι αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με επαναστατική στρατηγική, που θέτει επιτακτικά το ζήτημα της εξουσίας). Κι άλλο να επιδιώκεις σώνει και καλά έναν ενδιάμεσο σταθμό, που καθιστά το ενδεχόμενο βασικό, στρατηγικό στόχο.

Εν κατακλείδι: η αποδέσμευση από την ΕΕ μπαίνει στην προμετωπίδα της πάλης μας, για να ζυμώσει συνειδήσεις και να συγκεντρώσει δυνάμεις. Δεν μπαίνει πχ προς άμεση υλοποίηση σε αντίθεση με το στρατηγικό στόχο που παραπέμπεται στις καλένδες. Μπαίνει ενταγμένη στα πλαίσια του στρατηγικού στόχου, που είναι πρόταση για το σήμερα, πρόταση διεξόδου από την κρίση και εξουσίας. Κι όχι συνθήματα που θα μπουν κάπου-κάπως-κάποτε, μόνο όταν κι εφόσον προκύψει επαναστατική κατάσταση.

Υστερόγραφο

Το κείμενο αυτό ήταν έτοιμο από χτες, αλλά οι εξελίξεις στη Συρία το ξεπερνούν. Και δίνουν μία ακόμα επίκαιρη διάσταση, κι έναν επιπλέον βασικό λόγο, για συμμετοχή στα σημερινά απογευματινά συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.