Πολύ κρύο εφέτος

Ή θα βρέξει ή θα χιονίσει ή κακό καιρό θα κάνει

Ο κόσμος ήταν πολύς κι ήρθε πιο κοντά-πιο κοντά, για να ζεσταθεί, κι ας μην ήταν μουσκεμένα τα (χιλιο)μέτρα που κάλυπτε από τη μία σκηνή στην άλλη. Και τα εμπειρικά δεδομένα έπαιζαν μπουνιές μεταξύ τους. Γιατί καταλαβαίνεις ότι ήρθε πολύ κόσμος από τα κινητά που πιάνουν σήμα με αίτηση και τους δρόμους που φρακάρουν από το πλήθος, αλλά όταν πας στη λαϊκή σκηνή για γκραν φινάλε, όταν τελείωσαν όλες οι άλλες, υπό Κ.Σ. δε θα έβρισκες ούτε καρεκλοπόδαρο ή μέρος να (ζε)σταθείς. Αλλά χτες δεν ήταν και τόσο δύσκολο, γιατί πολλοί είχαν σηκωθεί να χορέψουν για να ζεσταθούν κι οι άλλοι μισοί στο σπίτι βρίσκονται, γιατί δεν άντεξαν την πάλη με το κρύο ως το τέλος και έφυγαν νωρίτερα. Αυτά είναι τα "τυχερά" του Σεπτέμβρη.

Κανονικά, το πρόγραμμα της δεύτερης μέρας θα ξεκινούσε με τριμερή, διαβαλκανική συζήτηση (ΚΝΕ, Σέρβοι και Τούρκοι) για την πάλη των λαών της περιοχής. Αλλά προφανώς υπήρχε κάποια συλλογική διαδικασία με τις αποστολές της Διεθνούπολης, γιατί την προγραμματισμένη ώρα δεν ήταν σχεδόν κανείς στο χώρο και τα περισσότερα περίπτερα ήταν κλειστά. Όταν τελικά ξεκίνησε η συζήτηση, έπεσε πάνω στις άλλες και χάθηκε. Βλέποντας όμως το βίντεο έμεινα με την απορία πώς να είναι στα αγγλικά (και στα σέρβικα) αυτό το "μακελεύω" που διάβασε η σφισσα από το κείμενο που είχε μπροστά της, μεταφρασμένο στα ελληνικά.

Η κεντρική συζήτηση της λαϊκής (που συμπληρώνει διαλεκτικά τη σημερινή λαϊκή ομιλία στην κεντρική) είχε καταμερισμό εργασίας. Χρέη συντονίστριας είχε η Χαχάμη που διάβασε ενδιάμεσα κι ένα ιντερμέδιο-παρέμβαση για το φοιτητικό κίνημα.

Ο Μάκης Παπαδόπουλος ανέλυσε το διεθνές πλαίσιο, με την αναιμική ανάκαμψη της καπιταλιστικής ΕΕ, που μόλις ανέκτησε τα οικονομικά μεγέθη του 08', πριν την κρίση, αλλά δε διαθέτει τις ευνοϊκές συνθήκες που είχε τότε (φτηνό πετρέλαιο και σχετικά υποτιμημένο ευρώ, ως προς το δολάριο). Μίλησε για την ανακοπή της διαδικασίας εμβάθυνσης της ολοκλήρωσης της ΕΕ, τα νέα πλήγματα που μπορεί να δεχτεί η συνοχή της μετά το BRexit (πχ στο ιταλικό δημοψήφισμα) και τις αντιθέσεις που ανέδειξε το τελευταίο (με τη Γερμανία πχ να απειλεί τις βρετανικές τράπεζες με αποβολή από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Ζώνη). Και για το σανό (δεν το είπε έτσι) που μοιράζει ο Σύριζα για τη "συμμαχία του Νότου" και τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που θα αλλάξουν τάχα τα πράγματα.
Γενικά, όπως σχολίασε κι η Ρένα Δουρου-τι, οι προοπτικές διαγράφονται ζοφερές: η θα βρέξει ή θα χιονίσει ή σκατά καιρό θα κάνει (περίπου όπως και στο Φεστιβάλ). Εκτός και αν πάρουμε τις τύχες και τον καιρό στα χέρια μας (στο σοσιαλισμό, ως γνωστόν, θα διαθέτουμε και τέτοιες δυνατότητες παρέμβασης στους φυσικούς, απρόβλεπτους παράγοντες).

Ο Πρωτούλης ξεκίνησε με ένα λιτό, δωρικό "γεια χαρά" (όπως έκλεινε ο Ζαχαριάδης). Και συνέχισε προσπαθώντας να δώσει μια απάντηση στο ερώτημα που πλανάται πάνω από το κίνημα: γιατί δεν αντιδρά ο κόσμος ή είναι τόσο αναιμικές (σαν καπιταλιστική ανάπτυξη) οι αντιδράσεις του απέναντι στην κατάσταση που βιώνουμε. Κι ανέδειξε μια σειρά αιτίες (εργοδοτικός συνδικαλισμός, η πάλη ενάντια στις συνέπειες, κτλ) που βάζουν προσκόμματα, αλλά και τη σημασία των αγώνων που γίνονται και βάζουν φρένο στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς, ακόμα κι αν δεν τους ανατρέπουν. Ενώ απεύθυνε ανοιχτό κάλεσμα σε κάθε σύλλογο, σωματείο κι απλό, ανήσυχο συνδικαλιστή, εν όψει της πανελλαδικής συνδιάσκεψης του ΠΑΜΕ, στο ΣΕΦ, τον προσεχή Νοέμβρη (μετά το Πολυτεχνείο).

Άφησε όμως το Μάκη να κάνει σόλο στον επόμενο γύρο, των ερωτοαπαντήσεων (πιθανότατα λόγω χρόνου), που έχει πάντα το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Και χτες είχε ένα λαϊκό τύπο-συγγραφέα, με... φωνή τέσσερα -για όσους ακούνε Fight-Club: μεγάλε γκουρού της οικονομίας, κι εσύ ο άλλος δίπλα του...

Ανάμεσα στις ερωτήσεις ήταν μία για τις σχέσεις μας με το ΚΚ Κίνας, που θα μπορούσε να απαντηθεί και με δυο λέξεις: απλή συνωνυμία. Και μία ακόμα για μια πιθανή έξοδο από την ΕΕ, ως στόχος, που όμως "δεν προφυλάσσει από αυταπάτες" για άμεση βελτίωση των πραγμάτων σε αυτό το πλαίσιο, και δε θωρακίζει από αντικαπιταλιστική σκοπιά το κίνημα. Χώρια που οι δυνάμεις, στις οποίες θα μπορούσε να στηριχθεί θεωρητικά ένα τέτοιο εγχείρημα μερικής ρήξης, δηλ η Κίνα και η Ρωσία (για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους), προτιμούν την Ελλάδα εντός ΕΕ, ως εμπορικό κόμβο εισόδου των προϊόντων τους στην ευρωπαϊκή αγορά.

Την ίδια στιγμή στο Στέκι Πολιτισμού γινόταν η εκδήλωση για το αποτύπωμα που άφησε ο ΔΣΕ και οι μαχητές του στη λογοτεχνία, αλλά ο χωροχρόνος (μεγάλες αποστάσεις κι η χρονική σύμπτωση με τη συζήτηση της λαϊκής) δεν άφηνε πολλά περιθώρια. Μπορεί όμως να κράτησε κάποιες σημειώσεις ο Οικοδόμος, που δεν τα χάνει κάτι τέτοια.

Δεν μπορώ να πω ότι το χτεσινό καλλιτεχνικό πρόγραμμα τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή μου, αλλά αυτά είναι λίγο υποκειμενικά (και εν μέρει αντικειμενικά, αν σκεφτείς πως κάποια τα είχαμε ξαναδεί μία βδομάδα πριν στη Θεσσαλονίκη, πχ Γλυκερία κι Ιμάμ Μπαϊλντί, που πρέπει να τράβηξαν και τον περισσότερο "άσχετο κόσμο"). Στη λαϊκή σκηνή, είχαμε προσθήκη της τελευταίας στιγμής τον στρασάτο Μάγκα, γιατί "είμαι δικός σας" και γιατί ένα κλαρίνο (του Πετρολούκατς αύριο) δεν είναι ποτέ αρκετό. Ενώ στην κεντρική, η Γλυκερία ξεσήκωσε τον κόσμο, όπως φαίνεται από το παρακάτω στιγμιότυπο με την ειρηνική συνύπαρξη της ηλικιωμένης κυρίας με τα άσπρα (που δεν έβαλε κ... κάτω) και των δυο μαυροφορεμένων γκοθούδων, που της κρατούσαν το ρυθμό με παλαμάκια.

Αξία ανεκτίμητη

Κι επίσης, όσοι είναι παλικάρια, τη ζωή τους την περνούν στις σκαλωσιές. Σαν το σφο-φωτογράφο-μασκότ, που ανεβαίνει παντού και κινείται διαρκώς σαν βεγγόνιο-ηλεκτρόνιο -θυμάμαι, ακόμα και στο διάλειμμα της μαραθώνιας πορείας το Μάη, έπαιζε μπάσκετ.
Θα το θυμάται και ο σφος από την Κομοτηνή, που ζει το πρώτο του φεστιβάλ στο Τρίτση και πρέπει να έχει πάθει με τις αποστάσεις, ό,τι παθαίνουμε όλοι, όταν ερχόμαστε πρώτη φορά στην Αθήνα με τις αποστάσεις από το ένα μέρος στο άλλο.

Στη μάχη των φαγώσιμων κερδίζουν εύκολα το κεμπάπ κι οι ταξικοί, κνίτικοι λουκουμάδες, που έχουν μια τεράστια ουρά, από εδώ ως τα Μακ-Ντόναλντ της Μόσχας. Αλλά το ψωμάκι που έδωσε η σφισσα με το κεμπάπ, ήταν μικρό σαν αντίδωρο και μου ήρθε να τη χειροφιλήσω για να την καλοπιάσω.
Την ευχή σου κι άλλο ένα ψωμάκι, συντρόφισσα...
Πολύ καλό -για φεστιβάλ- είναι και το κρασί, που -αν δεν κατάλαβα κάτι λάθος από τις κούτες που είδαμε- πρέπει να είναι παραγωγής Μπούτα.

Όλα αυτά μας αφήνουν χωροχρόνο για μια βόλτα στη Διεθνούπολη, που φέτος είχε τη μαζικότερη προσέλευση των τελευταίων ετών.
Η βόλτα ξεκινούσε από τους Κύπριους της ΕΔΟΝ, που είχαν ένα φυλλάδιο "διάλογος" και τη συζήτηση με το συγγραφέα, που ακολούθησε την παρουσίαση του βιβλίου του Μπογιό "είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε", πιθανότατα γιατί αυτό ήταν ό,τι πιο κοντινό στις θέσεις μας είχαν να εκθέσουν. Είχαν επίσης κι ένα ταμπλό με διάφορα στιγμιότυπα και μια φωτογραφία του Χριστόφια με τον Τσάβες, όπου ακούς νοερά μέσα σου το Λαϊκό Στρώμα (με φωνή τέσσερα) να ρωτάει: Ποιος είναι ο πιο αριστερός; (Με το πιστόλι στον κρόταφο, ο Τσάβες).

Παρακάτω συναντήσαμε το περίπτερο της Ένωσης Παλαιστίνιων Εργαζομένων, της Ένωσης Παλαιστίνιων Φοιτητών, κι ενώ περίμενες και την αγροτική ένωση, για να συμπληρωθεί το σύνθημα, έσπαγε το σερί κι έμενες με την αίσθηση του ανεκπλήρωτου.

Οι Ούγγροι είχαν έργα όλων των Κιμ (εκτός από τον τελευταίο), κόκκινους μπερέδες για να ξεχωρίζουν (που το έκαναν ούτως ή άλλως, λόγω γραφικότητας) κι ένα μολυβένιο στρατιωτάκι, με στολή και μπερέ, δίπλα στο περίπτερο, που καθόταν ακίνητος (κι ακοίμητος) φρουρός, σαν κέρινο άγαλμα!

Οι Μεξικάνοι είχαν τα πιο μεθυστικά χρώματα στα μαντίλια τους (πέντε ευρώ το ένα, που θα πάνε για την ενίσχυση των εκπαιδευτικών) αλλά καθόλου παρδαλές τοποθετήσεις, πχ στο βιβλίο τους για τα εκατό χρόνια από την μπροσούρα του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό.
Οι (καλοί) Ισπανοί δίπλα τους είχαν τόμους με τα Άπαντα του Στάλιν -κι η πλάκα είναι πως τον τόμο τον λένε κι αυτοί tomo, αλλά το Στάλιν Estalin, γιατί ε-σκοντάφτει η γλώσσα τους, όταν βρίσκουν [s] πριν από σύμφωνο, στην αρχή της λέξης. Και φορούσαν όλοι τους μπλουζάκια με το τελευταίο τους συνέδριο, τον περασμένο Μάρτη στη Μαδρίτη, για το οποίο είναι προφανώς πολύ περήφανοι. Λες να βγάλει το Κόμμα μπλουζάκια με το 19ο Συνέδριο και το ΙΚΕΑ με το 15ο;

Οι Πορτογάλοι είχαν το περιοδικό AGIT (ωραίο όνομα) και το στίγμα της κυβερνώσας αριστεράς. Σε αντίθεση με τους ομόγλωσσούς τους Βραζιλιάνους, που δε συμμαχούν με τη Ρούσεφ κι η σχέση τους με το ΚΚ, που τη στήριζε, είναι περίπου σαν αυτή του Σύριζα με το Κα-Κα-Ε (ω ναι, έτσι μας λένε): δηλαδή καμία.

Οι Βραζιλιάνοι είχαν κι ένα ωραίο μπλουζάκι με το Ζοάο Σαλντάνια, σπουδαίο κομμουνιστή, δημοσιογράφο και ομοσπονδιακό τεχνικό της Σελεσάο, που τα έσπασε με το Βραζιλιάνο δικτάτορα, πριν το Μουντιάλ του 70' και αντικαταστάθηκε από το Ζαγκάλο, σε μία από τις καλύτερες βραζιλιάνικες ομάδες όλων των εποχών.

Ζοάο χωρίς φόβο

Ένας Γιούγκος φορούσε μπλουζάκι της KGB, οπότε εντάξει, δεν είναι τιτοϊκοί. Ή μήπως είναι γιατί η KGB συγκροτήθηκε επί Νικήτα κι αντικατέστησε τη "σταλινική" NKVD; Αλλά όχι, γιατί οι Σέρβοι πουλούσαν -μαζί με έναν τόνο κονκάρδες- για 40 ευρώ ένα αυθεντικό μετάλλιο Στάλιν. Κι όπως είπε η Ελληνίδα σφισσα δίπλα τους, αφού κατάφεραν να πουλήσουν για 80 ευρώ ένα μεταλλικό προσωπείο του Λένιν, έχουν αρκετές ελπίδες...

Οι Βενεζουελάνοι είχαν τα μπλουζάκια με το έμβλημα του κόμματός τους που έχει για σήμα έναν κόκορα, να θυμίζει συνειρμικά το "Ξύπνα Βασίλη".
Οι Αυστριακοί είχαν μπλουζάκι με το σύνθημα LOVE SEX - HATE SEXISM. Αυτοκολλητάκι EAT the RICH, όπου τα μαχαιροπίρουνα σχημάτιζαν κάτι σαν σφυροδρέπανο. Κι ένα βιβλίο με στίχους αγωνιστικών τραγουδιών (Auf, auf zum kampf), που είχε μεταξύ άλλων το Bandera Negra
Τι έγινε ρε παιδιά, πότε μαύρισαν τόσο οι σύντροφοι;

Οι Πολωνοί μοίραζαν μια έκκληση αλληλεγγύης στο Πολωνικό κόμμα, ενάντια στις αντικομμουνιστικές διώξεις. Και δεν είχαν σχεδόν καθόλου διακριτικά την πρώτη μέρα (σε βαθμό που να αναρωτιέσαι αν τους τα έχουν ήδη απαγορεύσει εντελώς στη χώρα τους). Αλλά η τάξη με τα σφυροδρέπανα και τα κόκκινα λάβαρα αποκαταστάθηκε τη δεύτερη μέρα.

Ο Κουβανός ήταν νεολαίος μόνο με την πολύ ευρεία έννοια -που δεν ήταν πάντως ασυνήθιστη στις ΛΔ και τα στελέχη της νεολαίας τους.
Η ΚΝ ΗΠΑ -που κάποιοι μπορεί να κοιτούσαν κάπως καχύποπτα- δεν είναι η νεολαία του σχεδόν σοσιαλδημοκρατικού ΚΚ ΗΠΑ, αλλά της Ένωσης Κομμουνιστών ΗΠΑ, και αυτό μας ανακουφίζει, όποιοι κι αν είναι οι σφοι (αφού είναι σφοι).

Οι Γερμανοί στο επεξηγηματικό έντυπο που μοίραζαν προσδιορίζονταν ως "αυτο-οργάνωση" και μας άφηναν με την απορία.
Όπως επίσης κι οι Ρώσοι Μπολσεβίκοι, που συμμετέχουν στο Ροτ Φροντ, αλλά δεν ξέρω ποια είναι η σχέση τους με το ΚΕΚΡ και το ΚΚΡΟ. Όπως δεν το ξέρω και για τους "Κομμουνιστές" που πήρανε ένα 3% στις πρόσφατες ρώσικες εκλογές και πρέπει να είναι κάτι σαν "τρίτη συνάντηση" μεταξύ των δύο.

Το καλύτερο όμως μας το φυλούσε ο όχι και τόσο νεολαίος από τη βουλγάρικη νεολαία Τσε Γκεβάρα.
Και γιατί την είπατε Τσε Γκεβάρα κι όχι Ντιμιτρόφ; τον ρώτησα.
Γιατί είναι μεγαλύτερος επαναστάτης, μου απάντησε. Ο Ντιμιτρόφ ήταν ο σπουδαιότερος συνδικαλιστής, αλλά ο Τσε (ο) μεγαλύτερος επαναστάτης.
Και με άφησε να αναρωτιέμαι αν έχασα κάτι στη μετάφραση.

Στο επόμενο τραπεζάκι της αλβανικής νεολαίας Κεμάλ Στάφα, δε ρώτησα τίποτα (και γιατί δεν την είπατε Εμβέρ Χότζα;)
Ούτως ή άλλως ήταν το μόνο πράγμα που δεν είχε το όνομα ή την εικόνα του Χότζα. Που μπορούσες να τον δεις ακόμα και σε μια καρτ-ποστάλ να παίζει (κάτι σαν) μπουζούκι και να μαζεύει γύρω του το λαό του, ευτυχισμένο.

Ο πάγκος είχε επίσης μια σειρά έργα του, για την Κίνα, για τον ευρωκομμουνισμό (που είναι αντι-κομμουνισμός κι ένα με τον τίτλο HRUSHUVIANET -ή κάτι τέτοιο, που δε χρειάζεται μετάφραση). Αλλά και την ιστορία του αλβανικού κόμματος στα ελληνικά (που τα μιλούσε κουτσά-στραβά και ο Αλβανός σφος).

Η Διεθνούπολη ήταν πραγματική Βαβέλ, όχι τόσο λόγω της γλώσσας που (δε) μιλάνε κάποιοι, αλλά της πολιτικής γλώσσας, που δεν είναι πάντα κοινή. Κι όταν έπαιξε από τα μεγάφωνα, την πρώτη μέρα, Άσιμος "και στην κομμούνα να είμαι οπορτούνα", ήταν σαν να άφηνε υπονοούμενα για μερικές αποστολές -ονόματα δε λέμε, υπολήψεις δε θίγουμε.

Σήμερα το τριήμερο κλείνει με την ομιλία του ΓΓ, με το σόου του Ζαραλίκου, και με after φάση (για τους ξενύχτηδες) στο Μαργαρίτη.