Έντουαρντ Σνόουντεν

Το ηθικό δίδαγμα της χτεσινής συγκέντρωσης του ΠΑΜΕ είναι διαχρονικό. Μαζική πορεία πολύς κόσμος, αλλά πάντα μπαίνει ενδόμυχα το ερώτημα αν είναι αρκετός σε σχέση με το ύψος που βάζει η συγκυρία κι οι απαιτήσεις της.

Αλλά σήμερα θα μιλήσουμε (ή μάλλον θα γράψουμε) για κάτι διαφορετικό: τον Έντουαρντ Σνόουντεν -νομίζω πως δεν το έβλεπε κανείς να έρχεται από τον τίτλο.

Η υπόθεση με τις αποκαλύψεις έσκασε το 13', έμεινε ζεστή με τις παρενέργειές της, και με διάφορες κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές παραγωγές που τη δραματοποίησαν, για να έρθει πρόσφατα ξανά στο προσκήνιο με την είδηση (;) ότι οι ρωσικές αρχές προτίθενται να εκδώσουν στις ΗΠΑ (και τη νέα τους εκλεγμένη κυβέρνηση) το Σνόουντεν, που είχε βρει προσωρινό (αλλά ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, που λένε) καταφύγιο στη Μόσχα -όπου πήγε να τον βρει και η κοπέλα του, αφού είχε πάρει τριετή άδεια παραμονής στη χώρα.

Ενδιάμεσα υπήρξε το επεισόδιο με το Μοράλες και το αεροπλάνο του Βολιβιανού προέδρου, που προσγειώθηκε αναγκαστικά για να ερευνηθεί, κατόπιν απαίτησης των ΗΠΑ, που υποψιάζονταν πως επέβαινε κρυφά σε αυτό ο Σνόουντεν, για να μεταβεί από τη Μόσχα στη Λατινική Αμερική, όπου θα έπαιρνε πολιτικό άσυλο. Και αν το σημειώνω σήμερα, είναι γιατί ψάχνοντας στο αρχείο του Ρίζου, βρήκα ένα σχόλιο του γραφείου τύπου της κετουκε, που αναφέρει τα εξής:

H άρνηση της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας να επιτρέψουν τη διέλευση και τον ανεφοδιασμό του προεδρικού αεροσκάφους της Βολιβίας, βάζοντας σε κίνδυνο την ασφάλειά του, επικαλούμενες αρχικά «τεχνικά προβλήματα», αλλά κι οι έρευνες που διεξήχθησαν τελικά από τις Αυστριακές αρχές, προκειμένου να εξακριβώσουν εάν στο αεροσκάφος επέβαινε ο πρώην υπάλληλος των μυστικών υπηρεσιών της NSA Σνόουντεν, συνιστούν απαράδεκτες και προκλητικές ενέργειες.
Πρόκειται για εξέλιξη που φανερώνει ότι η ΕΕ και οι κυβερνήσεις της, μπροστά στην όξυνση των ανταγωνισμών μεταξύ καπιταλιστικών κρατών, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους, παραμερίζουν τα όποια προσχήματα, τα διπλωματικά πρωτόκολλα και τις διεθνείς συμβάσεις. Οι ανταγωνισμοί, οι ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις, η αλληλοκατασκοπία είναι κι αυτές πλευρές της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, της δικτατορίας των μονοπωλίων που οι λαοί είναι επιτακτική ανάγκη με την πάλη τους να ανατρέψουν.

Ομολογώ πως αρχικά -και μέχρι να δω την ταινία του Στόουν- είχα μείνει με αυτήν την εντύπωση κι αυτή μόνο τη διάσταση της υπόθεσης: ότι πρόκειται δηλ για μια ιμπεριαλιστική διένεξη και χοντρό παιχνίδι κατασκοπίας, χωρίς περαιτέρω προεκτάσεις. Εκ των υστέρων, το τελικό συμπέρασμα δεν αλλάζει απαραίτητα, διανθίζεται όμως με κάποιους ενδιαφέροντες αστερίσκους, που το εμπλουτίζουν.

Καταρχάς ο Σνόουντεν στα νιάτα του (όχι πως τον έχουν πάρει τα χρόνια, πάλι νεολαίος θεωρείται με τα δικά μας ηλικιακά κριτήρια για τους νέους γονείς, κτλ) ήταν συντηρητικός, πιθανότατα οπαδός των Ρεπουμπλικάνων. Μπήκε στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ως πληροφορικάριος, μετά από τον τραυματισμό του στις ειδικές δυνάμεις, για να υπηρετήσει από ένα άλλο πόστο την πατρίδα του και τα ιδανικά της. Συνεπώς ξεκίνησε έχοντας διαφορετικές απόψεις, που έπεσαν όμως πάνω στο τείχος της πραγματικότητας και μετατοπίστηκαν από την ίδια τη ζωή.

Ο Σνόουντεν καταγγέλλει βασικά κάτι αυτονόητο -για εμάς τουλάχιστον. Ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του στήνουν έναν τεράστιο ιστό παρακολούθησης, που ελέγχει τα πάντα: κάθε μας κίνηση και δραστηριότητα, ιδιωτικές συνομιλίες, διαδικτυακές επαφές, σχόλια, συναναστροφές, σχέσεις κοκ. Ο Μεγάλος Αδελφός παρακολουθεί τον αντίπαλο, αλλά και τους δικούς του (για σιγουριά), τα άτομα με τα οποία έρχονται σε επαφή, τις επαφές των επαφών, τους συγγενείς, κτλ. Ο τρόπος και η έκταση του συστήματος μπορεί να σοκάρει και τον πλέον υποψιασμένο, ακόμα κι όσους θεωρούν δεδομένη την πρακτική των διαφόρων κρατών και των υπηρεσιών τους. Αν ορισμένοι σφοι πχ θεωρούσαν λίγο γραφικό πχ να βγάζουμε τα κινητά και τις μπαταρίες τους από την αίθουσα όπου συνεδρίαζε η (κ)οβ, ίσως να αλλάξουν γνώμη βλέποντας τη σκηνή με τα μέτρα προστασίας που παίρνει ο Σνόουντεν, και το φούρνο μικροκυμάτων -που ακυρώνει πιθανότατα το σήμα της κινητής τηλεφωνίας.

Πολλές φορές χρειάζεται κι εμείς να αποδεικνύουμε το αυτονόητο, που έχει αξία, ιδίως όταν γίνεται ντοκουμενταρισμένα, με συγκεκριμένα στοιχεία, εκ των έσω. Αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία -κατά τη γνώμη μου- σε αυτές τις αποκαλύψεις είναι πως δεν μπήκαν στο γνωστό καλούπι και στο θρίαμβο του αυτονόητου, που καταλήγει ανόητο: κάτω ο κακός Μπους, ζήτω ο Ομπάμα κι η μεγάλη αγκαλιά των Ντέμοκρατς (που απορροφούν και εξουδετερώνουν σχεδόν κάθε τι -δυνητικά- προοδευτικό και ριζοσπαστικό στην αμερικάνικη κοινωνία).

Το σύστημα παρακολουθήσεων (κι άλλα συστήματα που χρησιμοποιήθηκαν σε πολεμικές επιχειρήσεις) δεν αφορά μόνο την περίοδο του χασάπη Μπους. Λειτούργησε στην εντέλεια και στα χρόνια του Ομπάμα, που δεν μπορούσε να αρνηθεί το αυτονόητο, για αυτό προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να υποβιβάσει τη σημασία του (δουλειά ενός χάκερ), παίζοντας παράλληλα με το γνωστό δίπολο "ασφάλεια-ελευθερία", όπου το πρώτο αυξάνεται θεωρητικά, τόσο ώστε να μην υπερβαίνει τα όρια και θίγει το δεύτερο αγαθό. Μια προσπάθεια στην οποία ερχόταν συχνά σε αμηχανία και φανερές ανακολουθίες.

Προκύπτει εύλογα και  το ερώτημα πώς εκθειάζουν τον Ομπάμα, όσοι έχουν δει πχ την ταινία, όσοι γνωρίζουν κάτι για την αυτονόητη αλήθεια του Μεγάλου Αδελφού (που καταργεί βάναυσα κάθε έννοια προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ευαίσθητων δεδομένων της) και την πολιτική συγ-κάλυψη που της παρείχε ο cool Obama.

Αλλά τι ψάχνεις να βρεις...

Είναι επίσης εξωφρενικά έξυπνο το κόλπο του Σνόουντεν για να περάσει αυτό το υλικό από το χώρο που εργαζόταν (δε θα το αποκαλύψω, για να μην το προδώσω, σε όποιον σκοπεύει να δει την ταινία), αν αληθεύει η εκδοχή που δίνει ο Στόουν. Κάτι πολύ πιθανό, αφού ταξίδεψε στη Μόσχα για να πάρει συνέντευξη από το Σνόουντεν, που πρέπει να του διηγήθηκε όλες τις λεπτομέρειες. (Νομίζω άλλωστε πως αυτή είναι η κλασική μέθοδος του σκηνοθέτη, που είχε πάρει μια συνέντευξη και από το Φιντέλ Κάστρο πριν από καμιά ντουζίνα χρόνια, στην οποία ο Φιντέλ κάνει μερικά απογοητευτικά σχόλια πχ για την Περεστρόικα και το ρόλο του Γκόρμπι -αλλά δεν είναι αυτά προφανώς που θα μείνουν στην ιστορία).

Το τέλος της υπόθεσης δεν έχει γραφτεί ακόμα. Οι ΗΠΑ απαιτούν την έκδοση του Σνόουντεν, που ξέρει πως τον περιμένει βέβαια καταδίκη, αλλά δεν αρνείται να γυρίσει, εφόσον του εξασφαλίσουν μια δημόσια δίκη (για δίκαια δεν το συζητάμε καν).

Στο τέλος της ταινίας, το ερώτημα για το ρόλο και τις προθέσεις του Ε.Σ. παραμένει. Αν είναι ένας ιδεολόγος που κινείται από αγνά κίνητρα, πιστεύοντας ότι κάνει το καθήκον του, δε θα μπορούσε να υπερβεί τους περιορισμούς της αμερικάνικης κοινωνίας -όπου πρακτικά δεν υπάρχει καν ΚΚ- κι έχει πάει ίσως ήδη πολύ μακριά, καταγγέλλοντας το σύστημα συνολικά, όχι τα πρόσωπα, ένα κόμμα, τα διεφθαρμένα στελέχη, κτλ.

Αν πάλι είναι ένας πράκτορας που έδρασε με πλάτες, αυτό δε μειώνει στο παραμικρό την ουσία και τη σημασία των αποκαλύψεών του.

Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση βοηθά το μέσο τηλεθεατή να σκεφτεί και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα. Για τη ζωή στις ΗΠΑ -και όχι μόνο- ακόμα και για τους Ρώσους, που σκέφτονται να τον πουλήσουν και να τον εκδώσουν...

Υστερόγραφο

Τελείως διαφορετικό με το κυρίως θέμα, αλλά σημαντικό κι ουσιώδες.

Αύριο συνεχίζεται η δίκη του Πελετίδη, κι ο λαός της Πάτρας θα υπερασπιστεί (όπως έκανε και δέκα μέρες πριν) τον αγωνιστή δήμαρχό του, που στοχοποιείται γιατί δεν έτεινε χείρα φιλίας στους νεοναζί της Χρυσής Αυγής.

Δε νομίζω πως οι αναγνώστες του μπλοκ χρειάζονται κάποια δική μου υπενθύμιση για το καθήκον τους. Μπορούν όμως να διαδώσουν παντού το κάλεσμα, για να εκδηλωθεί ακόμα πιο μαζικά -από ό,τι την τελευταία φορά- η αγωνιστική αλληλεγγύη.

Αντιγράφω από τη σελίδα του δήμου Πατρέων.

Ο λαός της Πάτρας, με νέα μεγάλη κινητοποίηση, θα υπερασπιστεί αύριο, 23 Φλεβάρη, όπως έκανε και στις 13 του μήνα, τον αγωνιστή Δήμαρχό του, Κώστα Πελετίδη, που υλοποιώντας την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, δεν διευκόλυνε την δράση της Ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης, Χρυσής Αυγής, κάνοντας το χρέος του απέναντι στο λαό.

Η διακοπείσα δίκη θα συνεχιστεί αύριο, Πέμπτη 23 Φλεβάρη, με την τοποθέτηση του Δημάρχου, τις αγορεύσεις των συνηγόρων και την έκδοση της απόφασης.

Στο κείμενο της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου έχουν συγκεντρωθεί χιλιάδες υπογραφές στήριξης του Κώστα Πελετίδη, ενώ δεκάδες είναι οι ανακοινώσεις και τα ψηφίσματα που συνεχίζουν να καταφθάνουν καθημερινά στον Δήμο.

Έχουν σταλεί δεκάδες ψηφίσματα Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων και εκατοντάδες ανακοινώσεις φορέων, συλλόγων και σωματείων.

Σήμερα έφτασαν τα εξής:

-Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Λουτρακίου – Περαχώρας – Αγίων Θεοδώρων

-Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Άργους Ορεστικού

-Νομαρχιακό Τμήμα Α.Δ.Ε.Δ.Υ Αχαΐας

-Εργατικός Συλλόγος Ελλήνων του Κεμπέκ Καναδά

-Εργατικός Συλλογος Ελλήνων Αντιστασιακών του Κεμπέκ Καναδά

-Εργαζόμενοι και Δ.Σ. του Συλλόγου για την Ψυχική Υγεία - ΣΟΨΥ Πάτρας.

ΣΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ

Στο μεταξύ αύριο έχουν προκηρύξει στάση εργασίας και συγκέντρωση έξω από το Δημαρχείο (8π.μ.) και στη συνέχεια πορεία και συγκέντρωση έξω από τα Δικαστήρια:

- Ο Σύλλογος Υπαλλήλων του Δήμου Πατρέων

-Το Συνδικάτο ΟΤΑ Νομού Αχαΐας

-Το Σωματείο Εργαζομένων Καθαριότητος του Δήμου Πατρέων

-Το Σωματείο Φυλάκων Σχολικών Κτιρίων και Λοιπών Εργατοϋπαλλήλων Δήμου Πατρέων

-Το Σωματείο Οδηγών – Χειριστών Δήμου Πατρέων

-Ο Σύλλογος Προσωπικού ΔΕΥΑΠ