Πέμπτη 4 Μαΐου 2017

Η Παπαρήγα η καλή

Μπορεί να μοιάζει λίγο τεμπέλικη η σημερινή ανάρτηση, αλλά στην πραγματικότητα έχει πολύ ζουμί και προεκτάσεις. Η βάση της είναι το βίντεο που ακολουθεί, και μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη της Αλέκας σε προεκλογική περίοδο, από το μακρινό 1993, που κάποιες φορές όμως μοιάζει λες και ήταν χτες ή ακόμα βγαλμένο από το σήμερα.



Καταρχάς ομολογώ πως την παρακολούθησα με αμείωτο ενδιαφέρον, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που θα μου προκαλούσε μια σύγχρονη, φετινή συνέντευξη κάποιου πολιτικού αρχηγού. Αυτό όμως μπορεί να έχει να κάνει με την ιστορική της αξία και με τη χρονική συγκυρία στην οποία δόθηκε: το 1993, στον απόηχο της αντεπανάστασης, και με νωπές τις μνήμες από μια σειρά σημαντικά γεγονότα στο εσωτερικό μέτωπο: οικουμενικές κυβερνήσεις, η συγκρότηση του Συνασπισμού, η διάσπαση του κόμματος, κτλ.

Πρέπει να ομολογήσω επίσης πως είδα τη συνέντευξη, έχοντας κατά νου το στερεότυπο -που είναι και δική μου εντύπωση- πως τα πρώτα χρόνια της θητείας της ως ΓΓ, η Αλέκα είχε κακή τηλεοπτική παρουσία κι ένα επικοινωνιακό έλλειμμα, που κόπιασε πολύ για να το καλύψει. Κάτι που δεν επιβεβαίωσαν πάντως σε κανένα σημείο της συνέντευξης. Η Αλέκα έχει ζωντανό ρέοντα λόγο, είναι μάχιμη, εύστοχη κι ετοιμόλογη.

Μπορεί κάποιες φορές να της ξεφεύγει ο τόνος της φωνής της, αλλά αυτό συμβαίνει κυρίως για να καλύψει το δίδυμο Ρουσόπουλου-Χατζηνικολάου, που τη διακόπτει συνεχώς -ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τους πολύ αργούς τηλεοπτικούς ρυθμούς εκείνης της εποχής που αποτυπώνονταν και στη χαρακτηριστική φωνή του Χατζηνίκου. Τη διακόπτουν, της γ... τον ειρμό, που θα έλεγε κι ο Χαλβατζής, της φέρονται επιθετικά στα όρια της ειρωνείας και την αναγκάζουν να δώσει πραγματική μάχη, με τη λιγοστή τότε εμπειρία της, για να διατυπώσει στοιχειωδώς κάποιες σκέψεις ολοκληρωμένες.

Είναι εντυπωσιακή επίσης η συλλογή των αστικών κλισέ που μπορεί να βρει κανείς συγκεντρωμένα σε διάστημα μικρότερο της μίας ώρας. Και προπαντός διαχρονικότητά τους, καθώς τα πιο πολλά ακούγονται ως τις μέρες μας αναλλοίωτα.
-Ποιες είναι οι διαφορές σας με το Συνασπισμό;
Λέτε συνέχεια "όχι". Δεν είναι της μόδας οι κομμουνιστές σήμερα. Θέλετε να αναβιώσετε τον υπαρκτό σοσιαλισμό, βάζετε όλα τα κόμματα στο ίδιο τσουβάλι, κοκ.

Αυτό που έχει ωστόσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι να δει κανείς, μέσα από τη συνέντευξη της Αλέκας και τις θέσεις που εκφράζει, την πορεία ωρίμανσης και διαμόρφωσης κάποιων σύγχρονων πολιτικών θέσεων του κόμματος.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ζήτημα της πιθανής συμμετοχής του ΚΚΕ σε μια κυβέρνηση και των πολιτικών συνεργασιών με άλλα κόμματα. Ο Χατζηνικολάου πιάνεται απ' την πρόσφατη τότε πείρα του 89' και θέτει συγκεκριμένα πλην υποθετικά ενδεχόμενα, όπου ναι μεν η Αλέκα αποκλείει τη συμμετοχή σε κυβέρνηση που ασκεί συντηρητική πολιτική -και συνεπώς τη συνεργασία με αστικά κόμματα- αλλά εξαιρεί τις έκτακτες καταστάσεις, πχ σε περίπτωση πολέμου (αναφέροντας μάλιστα ως παράδειγμα το 40', τη φασιστική κυβέρνηση Μεταξά, και την πάλη των κομμουνιστών). Ενώ δεν αποκλείει γενικά κι από θέση αρχής το ενδεχόμενο κατάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας.

Λέει επίσης πως χρειάζονται πολιτικές συνεργασίες, γιατί κανένα κόμμα δεν μπορεί να δώσει διέξοδο μόνο του στα προβλήματα. Και πως η πρωτοβουλία-πρόταση για τη συγκρότηση του Συνασπισμού ανήκει στο ΚΚΕ (12ο Συνέδριο, 1987) που πρόλαβε την ΕΑΡ και την ανάγκασε να αναδιπλωθεί στις πιέσεις του κόσμου της Αριστεράς για ενότητα.

Αναφέρει επίσης ως παράδειγμα εφαρμογής του εργατικού ελέγχου την Πορτογαλία του 74', πέρα από τις χώρες του σοσιαλισμού. Παρεμπιπτόντως, το δημοσιογραφικό δίδυμο επιχειρούσε να στείλει διαρκώς εκεί την κουβέντα, θεωρώντας πως θα στριμώξει τη ΓΓ, παρά την εύλογη παρατήρηση της τελευταίας πως ο λαός δε θα ψηφίσει για σοσιαλισμό, ούτε είναι αυτό που θα κριθεί στην κάλπη.

Από την άλλη, η Αλέκα θέτει σε πολύ σωστή βάση την κάθαρση, που πάει πιο βαθιά από πρόσωπα, και τη σκανδαλολογία, τονίζοντας τα "νόμιμα σκάνδαλα" του συστήματος (πχ ΑΓΕΤ που ήταν τότε στο επίκεντρο της επικαιρότητας).
Σχολιάζει πολύ εύστοχα πως ανεξαρτήτως διαφορών κι αποχρώσεων, ο δικομματισμός έχει συγκεκριμένη κατεύθυνση, όρια και χρονοδιαγράμματα από την ΕΕ και το ΔΝΤ, τοποθέτηση που παραμένει άκρως επίκαιρη σχεδόν 25 χρόνια μετά.
Τονίζει το ρόλο του Μάαστριχτ και τη θετική, δαγκωτή ψήφο του ΣΥΝ -παρά τον απόηχο της θέσης για πάλη ενάντια στις συνέπειες της ένταξης, που διαφαίνεται σε άλλο σημείο.
Με δυο λόγια υπάρχουν ήδη γερές βάσεις για την παραπέρα ωρίμανση-διαμόρφωση της στρατηγικής επεξεργασίας του κόμματος, παρά τη σοβαρή -εσωτερική κι εξωτερική- κρίση που το τραυμάτισε.

Περιλαμβάνω επίσης στα αξιοσημείωτα της συνέντευξης τα εξής:
-η ΓΓ λέει για τις διαφορές μας με το ΣΥΝ πως είμαστε η μέρα με τη νύχτα, κι ο Χατζηνίκος ρωτάει προβοκατόρικα ποιος είναι η μέρα και ποιος η νύχτα.
Σε άλλο σημείο μάλιστα αναφέρει (αυτός κι όχι η Αλέκα) επιθετικά κι ως κάτι αρνητικό, το σύνθημα "πέντε κόμματα, δύο πολιτικές".
-Ο Σαμαράς κατηγορούσε το κόμμα για δεκανίκι της ΝΔ (!). Τι να πεις, συνηθισμένα τα βουνά απ' τα χιόνια...

-Η Αλέκα απαντά στη ρετσινιά του κόμματος που λέει σε όλα "όχι", με ένα παράδειγμα από τις συσκέψεις με τον ΠτΔ, όπου είπαμε δύο ναι και τρία όχι, δείχνοντας ανεξαρτησία σκέψης.
-Το δίδυμο της λέει πως δεν είναι κακό να αναθεωρεί κανείς θέσεις, ο Ρουσόπουλος της θυμίζει μια φράση του Χαρίλαου για την ανανέωση, που του προξενεί ανατριχίλα κι η Αλέκα εξηγεί πώς έχουν χάσει σήμερα το νόημά τους κάποιες λέξεις, που χρησιμοποιούνται καταχρηστικά.

-Η Αλέκα αποφεύγει συνειδητά τις αναφορές στο παρελθόν, για να μείνει επίκαιρη. Αλλά το σκαλίζει διαρκώς το δημοσιογραφικό δίδυμο που αδυνατεί (;) να καταλάβει πώς μπορεί κανείς να μεταλλαχτεί πολιτικά, και προσπαθεί να χρεώσει στο κόμμα αντιφάσεις κι ασυνέπεια.
-Δηλ συνεργαζόσασταν με μη αριστερούς μέχρι και δυο χρόνια πριν;
-Φασίστας και δολοφόνος ο Γέλτσιν, που είναι δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος και ήταν στα κορυφαία στελέχη του ΚΚΣΕ;
(Κι όλες αυτές οι απορίες, λίγες μόλις μέρες μετά το βομβαρδισμό του Σοβιέτ -κοινοβουλίου- από τα τανκς του Γέλτσιν...)

-Ο Χατζηνίκος αναρωτιέται τι μπορεί να σημαίνει κομμουνιστής εν έτει 1993, και σημειώνει διαρκώς πως οι εποχές έχουν αλλάξει -πχ για τα παλιά συνθήματα του ΠαΣοΚ για την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ.
Αλλά όταν πάνε να χρεώσουν ασυνέπεια στο ΚΚΕ για το 89', το Συνασπισμό και την αλλαγή στάσης του στη συνέχεια, η Αλέκα τους πληρώνει με το ίδιο νόμισμα:
-Μα εσείς δε μου λέτε πως άλλαξαν οι εποχές;
Ενώ πιο πριν είχε ευχαριστήσει τον Χατζηνίκο, γιατί δεν ξέχασε την κυβέρνηση Ζολώτα και πως το 89' έχει 12 μήνες και δε σταματά στο φθινόπωρο (με την κυβέρνηση Τζανετάκη), όπως έκαναν δηλ οι πασόκοι.

-Η Αλέκα σημειώνει πως ο εργαζόμενος δεν πείθεται ιδεολογικά μέσα από τα βιβλία, αλλά προσεγγίζει την ιδεολογία ξεκινώντας από το συγκεκριμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζει.
-Ανακοινώνει πως η ΚΕ συγκεντρώνει κάποιες σκέψεις και προβληματισμούς για τις ανατροπές σε ένα κείμενο, πάνω στο οποίο θα υπάρξει δημόσια, ανοιχτή συζήτηση και πανελλαδική συνδιάσκεψη (που τελικά έλαβε χώρα δύο χρόνια αργότερα, το 1995).
-Ο Ρουσόπουλος αναφέρει το βιβλίο του Τριγάζη, την επίσκεψη κομματικού κλιμακίου στη Μόσχα το 91' και το αγαλματάκι που χάρισε τότε στον Γκόρμπι, για το ηράκλειο έργο που επιτελούσε!

Κορυφαία στιγμή επίσης είναι όταν η Αλέκα εξηγεί πως το ΚΚΕ καταδίκασε τα πρόσφατα γεγονότα στη Ρωσία (βομβαρδισμός του κοινοβουλίου) κι είναι κάτι που θα έπρεπε να κάνουν όλα τα κόμματα αφού πρόκειται για την υπεράσπιση του αστικού κοινοβουλίου (με 60 μόλις κομμουνιστές).

Κι όταν φέρνει ένα παράδειγμα για το Μάαστριχτ, την κάμψη κλάδων όπως η κλωστοϋφαντουργία, και την κρίση ενός σύγχρονου, αυτοματοποιημένου εργοστασίου, που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα παραγωγικότητας, αλλά αγορών, λόγω της ΕΟΚ. Οπότε το δίδυμο αρχίζει το γνωστό τροπάρι, τι θα γινόταν αν ήμασταν έξω από την κοινή αγορά...

Ομολογώ πως η αρχική σκέψη λόγω των ημερών -και της επικείμενης επετείου των πρώτων εκλογών του 12'- ήταν να ακούσω από την αρχή μια άλλη ιστορική συνέντευξη της Αλέκας στο Χατζηνίκο και τον -πειραματικό τότε- Ενικό. Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας προσεχούς ανάρτησης...

Υγ: τον τίτλο -από το γνωστό επεισόδιο των Απαράδεκτων- η κε του μπλοκ τον έχει χρησιμοποιήσει ξανά εδώ. Τον ξαναέβαλα όμως, καθώς κολλάει με την εποχή -που κινείται στον απόηχο των 80'ς και της βιντεοκασέτας.

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Η Αλέκα Παπαρήγα είναι πλούτος για το ΚΚΕ και το εργατικό κίνημα. Οι ομιλίες της είναι εμπειρία και πάντα έχει κανείς να μάθει πράγματα από αυτήν. Και στο σημείο αυτό να καταθέσω το προσωπικό μου συμπέρασμα ότι το 99,99 % της "κριτικής" που της ασκήθηκε τότε (εννοώ από οπορτουνιστές, αυτούς που λέγανε καλό το ΚΚΕ αλλά δεν το ψηφίζω μέχρι να αλλάξει την Παπαρήγα, και φυσικά δεν το ψήφισαν ούτε όταν την άλλαξε), αλλά και της κριτικής που της ασκείται μέχρι και σήμερα, έχει καθαρά "αντρικό" σωβινιστικό χαρακτήρα, δηλαδή βασίζεται σε θέματα σχετικά με την εμφάνιση κλπ. Αηδία. Στο πλαίσιο αυτό, ίσως και λόγω της προσωπικής μου εμπειρίας, ακόμα και η φράση του τίτλου μου έχει γίνει εξαιρετικά απεχθής. Κατά τα άλλα, χρήσιμες οι αναδημοσιεύσεις παλιών συνεντεύξεων, γιατί αποδεικνύουν την βαθιά επεξεργασία και την προέλευση των σημερινών θέσεων του ΚΚΕ. Γιάννης Ν.

Poe είπε...

Απο τις πιο περιεργες και δυσκολες εποχες για το κομμα στην λεγομενη "μεταπολιτευση"
πραγματικα δεν ξερω πως θα ενιωθα αν ημουν στη θεση της

α ρε Αλεκα δεν μπορω πλεον να φανταστω το κομμα χωρις εσενα... και προσωπολατρης θα γινω ναουμ

παω να ακουσω τη συνεντευξη

Poe είπε...

", γιατί αποδεικνύουν την βαθιά επεξεργασία και την προέλευση των σημερινών θέσεων του ΚΚΕ. Γιάννης Ν. "

Φιλε γιαννη, εχει ομως και ενα ενδιαφερον, το πως ακομα τοτε ψιλουπερασπιζομασταν την αποφαση μας για τον συνασπισμο, την αποφαση μας για την κυβ. τζανετακη. Εχει επισης ενδιαφερον ποσο -εξαιτιας του οτι αποτελουσε μεταβατικο σταδιο- διαφορετικα βλεπαμε τοσα αλλα πραγματα. Πχ ημασταν πολυ πιο ανοιχτοι στο ενδεχομενο συνεργασιων απο τα πανω, ειμασταν καπως μπερδεμμενοι στο τι σημαινε να συμμαχεις με την αστικη σου ταξη(αυτο φαινεται εκει που τη ρωτανε για το ενδεχομενο πολεμου, σημερα θααπαντουσε τελειως διαφορετικα. Παντως ηταν μια περιοδος που εν σπερματι περιειχε τις σημερινες θεσεις του κομματος, ενω οι αρνητικες κληρονομιες του παρελθοντος, αν και οχι εξαφανισμενες, σιγουρα βρισκονταν σε διαδικασια μαρασμου.

Poe είπε...

Αποτελει παντως και μια απαντηση σε ολους αυτους που λενε
"τοσα χρονια λετε τα ιδια και τα ιδια"
οχι κυριοι, δεν λεμε τα ιδια και τα ιδια, απλα ολο και περισσοτερο γινομαστε πιο σαφης σε εκεινα που ενοχλουν την αστικη ταξη να τα ακουει, και που εχει δωσει αμετρητους πορους στην κατασυκοφαντηση τους και στη διαστρεβλωση των συνειδησεων ετσι ωστε να ακουγονται και στον λαο αντι για οικεια ξενα, καινα του ακουγονται οικεια εκεινα που αντικειμενικα ειναι ξενα προς αυτον.

ΛΑΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ είπε...

παντως εμας τους εργαζομενους μια χαρα μας εκατσε η κυβερνηση Τζανετακη μια και πηραμε αναδρομικα της ΑΤΑ καλα λεφτα τοτε (περιπου 150.000 δρχ εγω ) που μας ειχε το ΠΑΣΟΚ με ψιλολογια κοροιδια της ταξης του 0,3 και 0,5 .Θυμαμαι τοσα λεφτα μαζεμενα ειχαμε χρονια πολλα να δουμε

υποκειμενο είπε...

H Παπαρήγα αποτελεί την μεγαλύτερη και πιο σημαντική προσωπικότητα του ΚΚΕ, όχι ειδικά την περίοδο που ζει και δρα, τα τελευταία 30 χρόνια δηλαδή, αλλά γενικά, σε όλη την ιστορία του ΚΚΕ, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Είναι η γυναικα γ.γ που στο πρόσωπό της αποτυπώνεται η τεράστια νίκη μέσα από τη μεγάλη ήττα της αντεπανάστασης, που ιστορικά τέτοιου μεγέθους φαινόμενο δεν έχει ξαναυπάρξει, που αφάνισε δεκάδες κομμουνικστικά κόμματα σε πολλές χώρες και αποστράτευσε εκατομμύρια ανθρώπους. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η Παπαρήγα και οι συν αυτώ (Μαυρίκος κλπ) στάθηκαν όρθιοι και ποιοτικά γίναν άλλοι άνθρωποι. Χάρη σε αυτούς είμαστε εδώ σήμερα και έχουμε ακόμα ελπίδα.

λαθραναγνώστης είπε...

Όλες οι συνεντεύξεις της Αλέκας είναι ιστορικές και αντικείμενα προς μελέτη.
Ένα απο τα χαρακτηριστικά της, είναι ότι στο λόγο της, βάζει πολλές παρενθέσεις, δείγμα παράλληλων σκέψεων που με τη σειρά τους είναι δείγμα ευφυίας. Λένε, ότι ο εγκέφαλος των ευφυών ανθρώπων κάνει παράλληλες επεξεργασίες, ενώ των υπολοίπων σειριακές.
Κάπως εκτός θέματος: Ο "Εργατικός Αγώνας" το "παίζει" θεματοφύλακας του "υπαρκτού". σοσιαλισμού:http://ergatikosagwnas.gr/arthra/arthra-analysis/1344-sxetika-me-to-sosialistiko-egxeirima-stin-kentriki-kai-anatoliki-evropi.
Φυσικά, ως συνήθως, η αντιΚΚΕ εμπάθειά τους, είναι εξωφρενική.

Ανώνυμος είπε...

Θεματοφύλακας του υπαρκτού; Αυτό το άρθρο έχει τις φύτρες του μελλοντικού αντισοβιετισμού. Εδώ ούτε λίγο ούτε πολύ φορτώνουν τα φαινόμενα γραφειοκρατίας τα τελευταία χρόνια στους διεθνείς συσχετισμούς και στην μη υπέρβαση των κρατικών ορίων. Δηλαδή διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά υποστηρίζει ότι φταίει που δεν έγινε παγκόσμια επανάσταση. Κατά τα άλλα το κκε είναι... τροτσκιστικό και αυτοί ντούροι σταλίνικοι.

Ο.Χ.Ε.Π.

Ανώνυμος είπε...

Και μια συνέντευξη από το 96

https://www.youtube.com/watch?v=Akqdoz_s6_4
https://www.youtube.com/watch?v=3vLagzoMwZA
https://www.youtube.com/watch?v=9L43zrIfrTs
https://www.youtube.com/watch?v=ZH6rwxmyn2Q


Προλεκαλτ