Κάτω απ’ το αυλάκι

Αν ψάχνεις να βρεις μια όμορφη πόλη στο μοριά, θα αποκλείσεις με συνοπτικές διαδικασίες το άργος και την κόρινθο, που δεν έχουν πάρει πολλά από την αισθητική των αρχαίων προγόνων τους, σε δεύτερη φάση τον πύργο και την τρίπολη, που είναι σχετικά αδιάφορες, τη σπάρτη ίσως, που δεν είναι άσχημη, αλλά δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο. Θα κοντοσταθείς στην πάτρα και την καλαμάτα, που είναι πόλεις για να ζεις. Αλλά η τελική επιλογή δεν μπορεί παρά να είναι το ναύπλιο, που παίζει να είναι και η πιο ωραία πόλη της ελλάδας, με τα νεοκλασικά, την παλιά πόλη, μπούρτζι, παλαμίδι, και άλλα πολλά, που τα περιγράφει πολύ γλαφυρά κι ο βασιλικός σε ένα σατιρικό μεταπολιτευτικό βιβλίο του για τα καμάκια, το σωματείο στο οποίο οργανώνονται και τις βορειοευρωπαίες που πέφτουν στα δίχτυα τους και μαγεύονται από τις ελληνικές ομορφιές. 

Αυτή η προφανής ομορφιά πάντως εμποδίζει πολλούς να δουν πίσω από τη λάμψη της πως η πόλη θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο ωραία, υπό προϋποθέσεις. Στα τέλη της δεκαετίας με τις βάτες πχ επί υπουργίας τρίτση (πράγματι, χρατς-χρουτς) καταρτίστηκε ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο για την ανάπλαση της περιοχής γύρω από τον αστικό ιστό του ναυπλίου. Η περιοχή θα περιελάμβανε μια δασωμένη έκταση με πεύκα –που αργότερα κάηκε-, το στρατόπεδο των μηχανικών (κεμχ) που θα μεταφερόταν στα πυργιώτικα, όπου είναι και το πεδίο βολής, και τον χώρο όπου λειτουργούσε το εργοστάσιο του κύκνου, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας πράσινος δακτύλιος με κοινόχρηστους χώρους και πάρκα γύρω από την πόλη και τα προάστιά της, καθώς όλες αυτές οι εκτάσεις συνόρευαν κατά κάποιο τρόπο μεταξύ τους.

Παράλληλα υπήρχε ως σχέδιο να μεταφερθεί ο σταθμός των κτελ –που τώρα βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, χωρίς κτίριο και υποδομές, δημιουργώντας κυκλοφοριακό πρόβλημα- μαζί με το σιδηροδρομικό σταθμό, δίπλα στο λιμάνι, για να βρίσκονται όλα μαζί τα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Ενώ προβλεπόταν κι η δημιουργία μιας πανεπιστημιακής ζώνης με τη μεταφορά 3-4 σχολών, από τις οποίες όμως ήρθε μόνο μία, αυτή των θεατρικών σπουδών, που εγκαταστάθηκε τελικά στο παλιό κέντρο νεότητας, που έμενε άδειο κι αναξιοποίητο από τα χρόνια της αλλαγής, με ένα μπιλιάρδο για διακόσμηση.

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, το σχέδιο τελικά βάλτωσε και δεν προχώρησε τίποτα απ’ όσα προέβλεπε. Το εργοστάσιο του κύκνου πχ έκλεισε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας και μετεγκαταστάθηκε στον πύργο. (Ας σημειωθεί παρενθετικά πως μέτοχος της εταιρίας είναι ο πεθερός του σαμαρά, στον οποίο ανήκουν και πολλά κτίρια στην πρόσοψη του λιμανιού του ναυπλίου –να και η μεγαλοαστική κοινωνική θέση που έλεγε και ο μπαλτάκος στον κασιδιάρη για τον πρωθυπουργό).

Σήμερα η περιοχή αυτή είναι ένα βαλτώδες εργοτάξιο. Οι τεχνικές υπηρεσίες του δήμου, σε συνεργασία με την πολεοδομία και με την έγκριση του πρώην υπεχωδε, αναθεώρησαν το αρχικό πολεοδομικό σχέδιο και βρήκαν διάφορους τρόπους να το παρακάμψουν τελείως. Ένα κομμάτι του οικοπέδου πουλήθηκε στην εταιρία λιντλ, για να φτιάξει σούπερ μάρκετ και το υπόλοιπο σε μια τεχνική εταιρία που σχεδίαζε να φτιάξει μια ολόκληρη πόλη (που λέει ο λόγος) με πολυκατοικίες και πολυκαταστήματα, πήρε δάνεια, επιχορηγήσεις κι έφτιαξε αρχικά μερικά κτίρια, αλλά έπεσε πάνω στην κρίση και σταμάτησε τις εργασίες. Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης είναι οι πινακίδες που έχει βάλει η ίδια η εταιρία ζητώντας την κατανόηση των κατοίκων ως την ολοκλήρωση των έργων, γιατί «η γειτονιά αναβαθμίζεται» ενώ «η ενόχληση είναι προσωρινή».

Η μόνη ωραία παρέμβαση που έχει γίνει στην πόλη είναι πως πεζοδρομήθηκε το ιστορικό κέντρο, που χαρακτηρίστηκε μνημείο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς (σε αντίθεση πχ με το κάστρο της ακροναυπλίας, που δε θεωρήθηκε ιστορικό μνημείο και έτσι ένα μέρος του τείχους και της φυλακής γκρεμίστηκε ή αλλοιώθηκε, για να χτιστούν στη θέση τους τρία ξενοδοχεία. Αυτό αποτελεί ίσως ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της επταετίας, μόνο που είχε ξεκινήσει και νωρίτερα, επί καραμανλή, που έχτισε το πρώτο «ξενία»}. Έτσι κι αλλιώς βέβαια το ναύπλιο έχει πολλές φυσικές ομορφιές, που όσες παρεμβάσεις και να γίνουν, δεν επισκιάζονται εύκολα. Το κριτήριο πολλών κατοίκων του όμως για την αυτοδιοίκηση είναι τελείως τουριστικό κι ιδιοτελές. Ένας δήμαρχος θεωρούταν πετυχημένος πχ γιατί φωταγωγούσε το παλαμίδι κάθε παρασκευή και σάββατο. Ενώ βασική προϋπόθεση για να μείνουν ευχαριστημένοι κάποιοι αναπλιώτες είναι να παίρνουν επιχορηγήσεις για πανσιόν και για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Ο τουρισμός μπορεί να μην είναι η βαριά βιομηχανία της ελλάδας –όπως το διαφημίζουν πολλοί- λειτουργεί όμως σαν υπνωτικό για την ταξική συνειδητοποίηση και το αγωνιστικό φρόνημα του λαού των τουριστικών περιοχών –εξαιρούνται κάποιοι ξενοδοχοϋπάλληλοι, που συσπειρώνονται στο παμε και τη θρυλική πκξ, την παράταξή μας στον κλάδο.

Το παραπάνω παράδειγμα είναι ενδεικτικό μιας γενικότερης κατάστασης, γι’ αυτό κι αναφερθήκαμε εκτενώς σε αυτήν την περίπτωση. Δίπλα στο ναύπλιο, αλλά χωρίς κανένα από τα προτερήματά του, βρίσκεται το άργος, που έχει δήμαρχο τον καμπόσο –δεν είναι παρατσούκλι, αλλά το όνομά του. Το σημαντικότερο επίτευγμα του καμπόσου –χωρίς πλάκα- που το προβάλλει κι ο ίδιος με καμάρι είναι πως κατάφερε και κατοχύρωσε ένα χρώμα της λαμποργκίνι να έχει το όνομα της πόλης του άργους και του βασικού προϊόντος της και να λέγεται «πορτοκαλί άργους».

Είδες σφε αναγνώστη το success story της ισχυρής ελλάδας; Το οποίο έλκει βεβαίως τη δυναμική του από την αρχαιότητα, γι’ αυτό κι ο καμπόσος υποσχέθηκε να γεμίσει την πόλη με αρχαιοπρεπή αγάλματα, ανδριάντες και μια τεράστια πύλη σαν πι στην είσοδό της. Γιατί ο εχθρός του κακού είναι το ακόμα χειρότερο και το προγονόπληκτο κιτς.

Γενικώς στην αργολίδα το κκε δεν καταγράφει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά. Το βασικό μας προπύργιο είναι η προσφυγική νέα κίος και δεν είναι τυχαίο ότι ο καζάκης επέλεξε εκεί σε μια εκδήλωσή του, να εξαπολύσει χυδαία επίθεση ενάντια στο κόμμα, όταν τόλμησε να παρέμβει ένας δικός μας σφος από το κοινό.

Τα πράγματα δεν αλλάζουν θεαματικά ούτε στην υπόλοιπη περιφέρεια πελοποννήσου. Κι η εξήγηση γι’ αυτό έχει δυο βασικούς άξονες. Ο πρώτος είναι αυτό που συνοψίζει πολύ εύστοχα κι η μανιάτισσα δήμητρα πέτρουλα (συγγενείς του σωτήρη, του ήρωα των ιουλιανών) στο βιβλίο της «που ‘ναι η μάνα σου μωρή», όπου περιγράφει το ξεκλήρισμα της οικογένειάς της από συμμορία μοναρχοφασιστών: και πώς να υπάρχουν κομμουνιστές σε αυτά τα μέρη, αφού τους σκότωσαν σχεδόν όλους οι φασίστες κι οι υπόλοιποι αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν για να γλιτώσουν; Κάπου στην κόκκινη μπλογκόσφαιρα πρέπει να είχε δημοσιευτεί ένας αναλυτικός χάρτης, που παρουσίαζε λεπτομερώς την τρομοκρατική δράση και τη ζώνη εμβέλειας αυτών των συμμοριών στην πελοπόννησο. Δεν είναι πως δεν υπάρχουν και κάποια ανταρτοχώρια, αλλά είναι περικυκλωμένα από άλλα, όπου επικρατεί μαύρη μαυρίλα –στα αρβανιτοχώρια πχ τα ποσοστά του κκε καταγράφουν κάτι ολοστρόγγυλα μηδενικά ή δεκαδικά κάτω από τη μονάδα.

 Ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με τα κατάλοιπα της παλιάς ελλάδας –τώρα που ο σύγχρονος δικομματισμός ερίζει για τον όρο «νέα ελλάδα» και τα πνευματικά του δικαιώματα- τη διάσπαρτη κι εκτεταμένη μικρή ιδιοκτησία, το γενικευμένο πελατειακό σύστημα με τους βλαχοδήμαρχους, τους εκσυγχρονισμένους κοτζαμπάσηδες και τον μπάρμπα στην κορώνη.

Η κορώνη πάντως, μαζί με κάποιες άλλες περιοχές της μεσσηνίας προς την πύλο, είναι από τα λιγοστά στηρίγματα του κκε –σε μια περιφέρεια όπου ο τατούλης πάει μάλλον για εύκολη επανεκλογή κι ο βουδούρης ελπίζει στο δεύτερο γύρο, αν και ο σύριζα θα έχει κάποιες διαρροές, μάλλον προς την ανταρσύα. Άλλα κομματικά στηρίγματα είναι κάτι χωριά, κυρίως στη δυτική πλευρά του μαινάλου και το τμήμα της φαιοπράσινης (σα να λέμε σοσιαλφασιστικής) κορινθίας, που είναι πάνω απ’ το αυλάκι, αλλά υπέκυψε τον ιούνη του 12’ στη λαίλαπα του νέου πασοκ.

Κι είναι κάτι τέτοια δεδομένα που σε κάνουν να σκέφτεσαι, μεταξύ σοβαρού κι αστείου, πως αν ποτέ η ελλάδα κάνει το πρώτο επαναστατικό βήμα και γίνει ο αδύναμος κρίκος της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας (και το αδύναμο τουβλάκι του ιμπεριαλιστικού τζένγκα σε μορφή πυραμίδας) και μας την πέσουν οι πιο δυνατοί κρίκοι, που τη δεύτερη κιόλας μέρα θα είναι με στρατό στη λαμία, μπορούμε να τους οδηγήσουμε τεχνηέντως να μας επιτεθούν από το νότο, για να κρατήσουμε άμυνα στον ισθμό και να τους χαρίσουμε πακέτο κρήτη και πελοπόννησο –πλην της πάτρας και της σύνδεσης ρίου-αντίρριου.

Οι πίνακες προέρχονται από το blog του redfly, ο οποίος μου έδωσε και τις περισσότερες πληροφορίες για το κείμενο αυτό.