Και διηγώντας τα να κλαις

Πριν από τρεις δεκαετίες η πάτρα ήταν μια πόλη για να ζεις ή έτσι έμοιαζε τουλάχιστον στην επιφάνεια. Πύλη προς το ιόνιο και την ιταλία (για τουρισμό κι εμπόριο), πρωτεύουσα ενός νομού με φυσικές ομορφιές που συνδυάζουν βουνό και θάλασσα, με ενεργή και αναπτυσσόμενη βιομηχανική ζώνη, με την ψυχούλα, τον άλκη στέα παρουσιαστή κάθε χρόνο στο καρναβάλι και την παναχαϊκή παραδοσιακή δύναμη στην πρώτη εθνική κατηγορία. Σήμερα η.. ψυχούλα έχει παραδοθεί στον κύριό δημιουργό της κι η παναχαϊκή βρίσκεται στα νύχια του γλοιώδη κούγια, που είναι φευγάτος μάλλον και ψάχνει ήδη το επόμενο θύμα του. Αλλά αυτό είναι το μικρότερο από μια αλυσίδα κακών που πλήττουν τους navajo και τους πατρινούς εν γένει.

Η πάτρα σήμερα είναι μια ανεργούπολη που α(νε)ργοπεθαίνει και νιώθεις να α(νε)ργοπεθαίνεις κι εσύ μαζί της, αν είσαι μόνιμος κάτοικός της. Μετά απ’ την πρώτη τετραετία της αλλαγής οι περισσότερες βιομηχανίες (πειραϊκή-πατραϊκή, πιρέλι, ντιάνα, αβεξ, μίσκο, κτλ) άρχισαν να κλείνουν σταδιακά η μία μετά την άλλη, ερημώνοντας τη ζώνη μες στα επόμενα χρόνια (εδώ μπορείτε να δείτε ένα παλιό άρθρο του ριζοσπάστη από το 97’ με το χρονικό της παρακμής κατά τη δεκαετία του 90’). Κάποια έργα, όπως η μεταφορά του λιμανιού, η περιμετρική οδός και τα πέριξ αυτών έχουν μείνει μισά κι ανολοκλήρωτα, ενώ πολλές περιοχές δεν έχουν αποχετευτικό σύστημα και ζουν ακόμα με βόθρους –γιατί προφανώς είναι παράλογο να απαιτούμε στον 21^ο αιώνα, για το τρίτο αστικό κέντρο της χώρας, κάτι που είχαν αρκετές ρωμαϊκές πόλεις στην αρχαιότητα. Το μόνο που συγκρατεί κάπως την πτώση και δίνει μια ανάσα στην πόλη είναι η έντονη παρουσία του φοιτητικού στοιχείου και των σπουδαστών του τει. Αλλά και αυτό σβήνει σιγά-σιγά, με τις συνέπειες της κρίσης, που εντείνει απλώς κάποια συμπτώματα περασμένων χρόνων, που κρύβονταν κάτω από το χαλάκι και την καρναβαλική διάθεση της πόλης.

Η μόνη διέξοδος που έχουν να προσφέρουν οι αρχές ως όραμα στους ιθαγενείς (αντί για χάντρες και καθρεφτάκια) είναι μια πίστα φόρμουλα ένα στην χαλανδρίτσα. Τι του λείπει του ψωριάρη φούντα με μαργαριτάρη. Λες και θα μπει ποτέ στο πρόγραμμα η ελλάδα ή (και να μπει) θα ωφεληθεί σε τίποτα δηλ από όλα αυτά ο πατρινός λαός.

Μήπως όμως είμαστε λίγο μίζεροι κι αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε την ανάπτυξη και τα θαυμαστά της έργα, όπως τη σύνδεση ρίου-αντίρριου και την επιβλητική γέφυρα; Η οποία βέβαια κοστίζει μισή περιουσία για να την περάσεις μετ’ επιστροφής (σχεδόν ένα μεροκάματο σε προ μνημονίου τιμές). Και τι ακριβώς συνδέει; Τους πατρινούς με την ιονία οδό, που είναι ακόμα υπό κατασκευή. Και τους στερεοελλαδίτες απέναντι με μια κακοτράχαλη εθνική οδό προς την αθήνα, που είναι γεμάτη έργα και διόδια κατά μήκος της διαδρομής.

Γενικώς οι συγκοινωνίες είναι (μία ακόμα) πονεμένη ιστορία για τους παυρινούς, που έχουν αρχαία αστικά λεωφορεία κι είδαν τα δρομολόγια του τρένου προς πύργο-καλαμάτα και αθήνα να κόβονται τα τελευταία χρόνια, ενώ πρακτικά δεν έχουν ούτε και αεροδρόμιο να τους συνδέει με την υπόλοιπη ελλάδα.

Παρόλα όσα, η πάτρα παραμένει μια τυπική πασοκούπολη, που αργοπεθαίνει μαζί με το πασοκ και τους καρνάβαλούς του. Αν και όπως είχε γράψει κάπου ο cogito ergo sum δε στέκει πολύ σοβαρά ο ισχυρισμός πως πνέει τα λοίσθια ένα κόμμα που έχει κατ’ ουσίαν πέντε υποψήφιους από τις γραμμές του. Κι αν βγεις λίγο παραέξω, προς το καλέντζι πχ, θα βρεις ακόμα μερικά χωριά που βγάζουνε 80% πασοκάρα, σαν να μην τα έχει αγγίξει ο χρόνος κι οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις. Και δεν είναι μόνο οι πέντε (ζωή να ‘χουν) πασοκογενείς, αλλά συνολικά μεγάλη η διασπορά υποψηφίων, που έχουν φτάσει τους δώδεκα διαφορετικούς συνδυασμούς. Και να φανταστείς πως δεν κατεβάζουν συνδυασμό οι χρυσαυγίτες, ενώ συγχωνεύτηκαν και δύο από τις υποψηφιότητες.

Σα να λέμε συγκέντρωση και συγκεντροποίηση κεφαλαίου. Στην κυριολεξία πολλές φορές, γιατί πλην λακεδαιμονίων –άντε και κάνα δυο ακόμα- κάθε υποψήφιος έχει πίσω του γερές πλάτες από κάποιον επιχειρηματία ή κάποιο μονοπώλιο που εκπροσωπεί. Με τη διαφορά πως στον καιρό του μνημονίου, η τάση του χυλού στο πολιτικό εποικοδόμημα κινείται αντίστροφα και τείνει να επιστρέψει (όχι απλά στο στάδιο του ελεύθερου ανταγωνισμού, αλλά) στο μεσαίωνα, όπου κάθε φεουδάρχης διεκδικούσε το θρόνο για λογαριασμό του με δικό του ψηφοδέλτιο. Κάτι που φαίνεται να ευνοεί προς το παρόν –όσο ριψοκίνδυνα κι αν είναι τα προγνωστικά σε αυτό το ρευστό σκηνικό- το δικό μας υποψήφιο, τον κώστα πελετίδη, που έχει πολύ καλές πιθανότητες να περάσει στο δεύτερο γύρο και να διεκδικήσει το δήμο.

Τι συνηγορεί υπέρ του; Καταρχάς η δημοτική μας κίνηση κι ο ίδιος ο πελετίδης, που είναι ένας πολύ λαϊκός άνθρωπος, τυπική ποντιακή φυσιογνωμία, κοσμαγάπητος στην πάτρα για την εντιμότητά του ως γιατρός και την αφιλόκερδη βοήθεια που έχει προσφέρει σε πολλούς (κάπως σαν το «πέρα από τις ράγες» σε μικρογραφία). Με ζωντανό εκλαϊκευτικό λόγο, που δεν απωθεί το μέσο εργάτη και πολυετή ενασχόληση με τα κοινά που δίνει στην τοπική λασυ το συγκριτικό πλεονέκτημα να μην περιορίζεται στο γενικό πολιτικό κομμάτι κι αναλύσεις που μπορεί να φαίνονται «κούφια λόγια» σε κάποιους, αλλά να εξειδικεύει τις προτάσεις μας σε ζητήματα όπως η τύχη του θαλάσσιου μετώπου –ή συμμαχίας, όπως λέγαμε για πλάκα μεταξύ μας στην ομήγυρη. Δείτε για παράδειγμα το παρακάτω βιντεάκι και θα καταλάβετε.

Πέρα από αυτά, υπάρχουν κι ορισμένες άλλες ενδείξεις. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις για το δήμο έδιναν σαφές προβάδισμα στον πελετίδη, ενώ αυτή του πανεπιστημίου πατρών, που είναι ίσως και η λιγότερο καθοδηγούμενη, του έδινε πάνω από 20% και κάτω από 10% σε όλους τους υπόλοιπους! Αυτό από μόνο του μπορεί να μη σημαίνει και τίποτα. Το πιο ωραίο της υπόθεσης όμως είναι πως έκτοτε δεν έχει βγει καμία άλλη δημοσκόπηση στη δημοσιότητα, όχι επειδή σταμάτησαν αλλά γιατί δεν τους συμφέρουν πιθανότατα τα ευρήματα. Έτσι εξηγείται ίσως κι η πίεση που ασκούσε ο τοπικός τύπος στους άλλους υποψηφίους να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις και να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Στα παραπάνω κολλάει και μια παρέμβαση του υπουργού κεφαλογιάννη για να παραμείνει η παραλία της πάτρας στη διαχείριση του ολπ (του οργανισμού λιμένα πατρών) και να μην περάσει στα χέρια του δήμου –μάλλον γιατί γνωρίζουν ότι η επόμενη διοίκησή του μπορεί να είναι κόκκινη.

Αν τελικά συμβεί αυτό, δε θα είναι φυσικά η πρώτη φορά που συμβαίνει στην πάτρα, καθώς έβγαζε κομμουνιστή δήμαρχο και με εντυπωσιακά ποσοστά μάλιστα τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, ακόμα και επί αλλαγής. Το πιο πρόσφατο παρελθόν ωστόσο δείχνει πως πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι κι ότι δύσκολα θα αφήσει η αστική τάξη και τα τσιράκια της να χαθεί για αυτούς ένας τόσο σημαντικός δήμος. Το βρώμικο 98’ για παράδειγμα (που αντιστρέφει διαλεκτικά το 89’) οι πασόκοι κινητοποίησαν το απόγευμα της πρώτης κυριακής δικό τους κόσμο, που δεν είχε ψηφίσει ακόμα, για να το ρίξει στο νεοδημοκράτη υποψήφιο και να μην περάσει στο δεύτερο γύρο ο κοσιώνης, που ήταν υποψήφιος του κκε. Και όντως το κατάφεραν οριακά, για δύο χιλιάδες ψήφους περίπου, αν και τη δεύτερη κυριακή τους πήραν χαμπάρι κι οι δικοί τους και έχασαν τελικά το δήμο. Έδειξαν όμως, ήδη από τότε, τις προτιμήσεις τους και τον πραγματικό τους εχθρό.

Στην περιφέρεια βέβαια ο καραθανασόπουλος έχει μάλλον πιο δύσκολο έργο. Μπορεί η πάτρα να είναι (πέραν των άλλων) κάτι σαν πύλη στον πολιτικό πολιτισμό για την υπόλοιπη πελοπόννησο, αλλά ο νομός αχαΐας αποτελείται κυρίως από φαιοπράσινα βουνά, με κάποια κόκκινα διάσπαρτα στίγματα, που αντιστοιχούν σε μερικά ηρωικά ανταρτοχώρια της περιοχής. Πιο σοκαριστική από την εμφάνιση και τα ποσοστά των νεοναζί στην ευρύτερη περιοχή των καλαβρύτων (και όχι μες στην κωμόπολη) είναι μάλλον η κατάσταση που επικρατεί στα ενωμένα αραβικά φραουλάτα της μανωλάδας και της βόρειας ηλείας, όπου παλιότερα οι τσιφλικάδας είχαν φόρα παρτίδα στην εθνική οδό τα κοντέινερ με τους μετανάστες. Τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν κάπως κάτω απ’ την αμαλιάδα (με την πλατεία μπελογιάννη και την οδό τσε γκεβάρα) και να βελτιώνονται, όσο πλησιάζουμε προς τις περιοχές που κάηκαν (αν και τις λεηλάτησε εκλογικά το 07’ ο καραμανλής με τις τριχίλιαρες αποζημιώσεις στους πυρόπληκτους). Στο ενδιάμεσο υπάρχει ο πύργος, όπου το βασικό αξιοθέατο είναι ίσως το γήπεδο του πανηλειακού με το σύνθημα: περνάμε γαμάτα, μπι-μπιπ την καλαμάτα.

Την περιφέρεια συμπληρώνει ο νομός αιτωλοακαρνανίας, με την ισχυρή αντάρτικη παράδοση, που λεηλάτησε η πασοκάρα της αλλαγής, αλλά βρίσκει κατά διαστήματα το δρόμο της.

Το βασικό βέβαια είναι τι ακριβώς θα κάνει με το καρναβάλι μια δική μας δημοτική αρχή. Πώς θα χειριστεί τον αναχρονιστικό θεσμό του βασιλιά καρνάβαλου και αν σκοπεύει να προχωρήσει στον εκδημοκρατισμό του, αν θα καίμε την κυριακή της αποκριάς προδότες κι αποστάτες του εργατικού κινήματος και αν θα αξιοποιήσουμε ένα παλιότερο τραγούδι του πατρινού καρναβαλιού που έλεγε «άρματα, άρματα», συμπληρώνοντας την αυτονόητη συνέχειά του:

Εμπρός στον αγώνα για την χιλιάκριβη τη λευτεριά.

We will be victorious…