Φαιά κύτταρα

Έρχεται λοιπόν εκείνη η στιγμή, κάπου στη μέση της πλοκής του μυστηρίου, που ο πουαρό κάθεται ήρεμος σε μια πολυθρόνα, κλείνει τα μάτια για να βάλει σε λειτουργία τα φαιά κύτταρα, να σκεφτεί τα στοιχεία της υπόθεσης και να βάλει ένα-ένα τα κομμάτια στη θέση τους. Ποιος έδρασε με ποιον τρόπο, τι κίνητρο είχε και ποιους σκοπούς επιδιώκει να πετύχει με κάθε του κίνηση-ελιγμό. Και δε χρειάζεται να είσαι ιδιωτικός ντετέκτιβ ή ήρωας της αγκάθα κρίστι, για να καταλάβεις κάποια πράγματα.

Τι επιδιώκει η κυβέρνηση με το δημοψήφισμα; Μήπως ρήξη κι άνοιγμα της κρυφής ατζέντας; Αστεία πράγματα. Ο σύριζα αποφεύγει κάθε αναφορά στη ρήξη, ακόμα κι ως διαπραγματευτικό χαρτί, που έγινε έκφραση της μόδας τώρα με το δημοψήφισμα. Μήπως λαϊκή εντολή για κάποιο ζήτημα που δεν της είχε δοθεί στις εκλογές. Ή να πάρει ο κυρίαρχος λαός τη διαπραγμάτευση στα χέρια του;

Την απάντηση τη δίνουν τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη με τις τοποθετήσεις τους, που θεωρούν την απόφαση άσο στο μανίκι στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους, για να περάσουν τη δική «μας» πρόταση, των 47+8 σελίδων, 8 δις και ό,τι ήθελε προκύψει. Και αυτό το χαρτί (που είναι ζήτημα μήπως κάηκε πολύ νωρίες, γιατί όπως έγραψε κι η ραχήλ “the game has just begun”) δεν το ρίχνουν μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό μέτωπο. Ποιος βουλευτής θα τολμήσει τώρα να καταψηφίσει την πρόταση της κυβέρνησής του, που «βάλλεται από τους δανεισές και αντιστέκεται ηρωικά στον εκβιασμό»; Πόσο εθνικά περήφανος θα νιώσει ο ελληνικός λαός για την κυβέρνησή του και το μνημονιακό καπέλο που θα μας φορέσει; Και τι ποσοστό θα του έδινε τώρα αν πηγαίναμε σε εκλογές. Κι ακολουθώντας την τόσο προσφιλή σε ορισμένους κυβερνητικούς κύκλους θεωρία των παιγνίων, αναρωτιέται κανείς: τι ζαριά έφερε ο σύριζα με αυτήν την κίνηση; Εξάρες που θα εγκλωβίσουν διμέτωπα τους αντιπάλους του; Ή ασόδυο που θα το βρει σύντομα μπροστά του;

Τι επιδιώκουν από τη δική τους πλευρά οι δανειστές; Γιατί κρατάνε τέτοια στάση, που ούτε καν στους υποτακτικούς τους δε θα επιφύλασσαν; Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που μέχρι και η δεξιά, καραμανλική (αλλά εσχάτως συγκαλυμμένα συριζόφιλη) εφημερίδα «δημοκρατία» να κυκλοφορήσει προχτές με τον εύγλωττο πρωτοσέλιδο τίτλο: τι άλλο θέλουν;

Έλα ντε. Μπαίνει συνεπώς το ερώτημα: κι αν θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση, για να έχουν τους δικούς τους ανθρώπους, πλήρως ευθυγραμμισμένους με τις βουλές τους, χωρίς την παραμικρή ενοχλητικά παρέκκλιση από το plan A; Από την άλλη όμως, μπορεί να παίζουν απλώς σκληρά, για να επιβάλουν τους όρους τους και να μην έχουν «δογματικές αγκυλώσεις» σχετικά με τον ιδεολογικό προσανατολισμό της κυβέρνησης με την οποία κάνουν μπίζνες. Μπλε γάτος, ροζ γάτος (λιοπύρι, καύσωνας...), σημασία έχει να πιάνει ποντίκια.

Τι ακριβώς επιδιώκει η λεγόμενη τρόικα εσωερικού; Γιατί δε βγήκε σύσσωμη, αλλά «επιλεκτικά» και κατά περίπτωση στα κεραμίδια και τα τηλεοπτικά παράθυρα, με όλο τα πρόθυμα φερέφωνά της να κινδυνολογούν και να σπαράζουν μέσα τους από τον τηλεοπτικό τους άμβωνα για την καταστροφή που μας απειλεί, τους ερασιτεχνικούς τυχοδιωκτισμούς, τα δεινά που θα βρουν το τηλεοπτικό ποίμνιο αν δε συμμορφωθεί κι οδηγηθεί υπάκουα στη σφαγή, κτλ. Πώς εξηγείται ότι τα προηγούμενα 24ωρα κινούνταν βασικά στη γραμμή της (έντυπης) «δημοκρατίας», θεωρώντας πολύ σκληρές τις προτάσεις των δανειστών; Κι αν τελικά φλερτάρουν ή μάλλον συνυπολογίζουν το ενδεχόμενο ενός γκρέξιτ;

Επαναλαμβάνω με την ευκαιρία, και με αφορμή μια κουβέντα στα σχόλια, για πολλοστή φορά μια προσωπική εκτίμηση πως δεν υπάρχει μεν πλειοψηφικό ή κυρίαρχο ρεύμα της ελληνικής αστικής τάξης, που φλερτάρει με την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα· θεωρώ δεδομένο όμως ότι υπάρχουν ενδοαστικές αντιθέσεις κι ανταγωνισμοί, που μπορεί να εκφραστούν και με αυτόν τον τρόπο και βασικά το αστικό κράτος, ως συλλογικός καπιταλιστής, ποηυ διευθετεί αυτές τις διαφορές και προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, χωρίς «δογματισμούς» και χωρίς να αποκλείει μια καμπή που να επιβάλει (ή να καθιστά συμφέρουσα) την έξοδο από την ευρωζώνη. Κι αυτό εξηγεί την ύπαρξη και σχετική προβολή μερικών, περιθωριακών προς το παρόν, ομάδων-κινήσεων, όπως το κόμμα της δραχμής, το επαμ του καζάκη, κτλ.

Τι επιδιώκουμε εμείς (το γνωρίζουμε) και πώς μπορούμε να το πετύχουμε;

Καταρχάς, ας κρατήσουμε μια πισινή μήπως τελικά αλλάξουν πάλι τα δεδομένα και καταστεί περιττή, για τον ένα ή άλλο λόγο, η διεξαγωγή του. Θα ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρον να έμπαινε προς ψήφιση η πρόταση του σύριζα, τώρα που οι εταίροι απέσυραν τη δική τους. Αλλά η ζωή δεν προκρίνει συνήθως τόσο ενδιαφέροντα, βολικά σενάρια κι έτσι πρέπει μάλλον να ετοιμαστούμε για το αρχικό ερώτημα. Κι αν σήμερα το όχι φαίνεται να έχει σαφές, καθαρό προβάδισμα, είναι ζήτημα πώς θα καθοριστούν οι ισορροπίες μετά από μια καλά συντονισμένη τρομοκρατία, με κλειστές τράπεζες, έλλειψη ρευστότητας, καταθέσεις, ουρές στα ατμ, κτλ.

Χτες υπήρχε μια αναμονή για το πώς θα μεταφραζόταν συγκεκριμένα (αποχή, όχι ή κάτι άλλο) η κρυστάλλινη θέση του κκε: «όχι και στις δύο προτάσεις για συμφωνία, όχι σε παλιά και νέα συμβόλαια» (για το οποίο με καλύπτει εν πολλοίς ένα χτεσινό σχόλιο της amor omnia vincit). Η τακτική ευελιξία του κόμματος (διπλή άρνηση και προσθήκη ερωτήματος για την εε και τα μνημόνια στο δημοψήφισμα) και εν γένει η πολύ καλή χτεσινή κοινοβουλευτική του παρουσία χάλασαν ως ένα βαθμό τη σούπα και το στημένο δίπολο. Τις επόμενες μέρες τον τόνο πρέπει να δώσει ο κόσμος στο δρόμο, με πολλές, μαζικές συγκεντρώσεις.

Τα περιθώρια είναι στενά κι ο χρόνος τρέχει...