Και πάλι για την εξάρτηση

μια ξεχασμένη απόφαση της 3^ης Διεθνούς

Από τον Άναυδο – Αύγουστος 2015

Η κε του μπλοκ φιλοξενεί σήμερα μια νέα δουλειά του Άναυδου και μια ενδιαφέρουσα "ανακάλυψη" ενός συνεδριακού ντοκουμέντου της Κομιντέρν, που έχει διαχρονική αξία.

1. Εισαγωγικά.

Όσοι παραμένουν εξαρτημένοι από τη συζήτηση για την εξάρτηση πιστεύω ότι θα βρουν πολύ ενδιαφέρουσα μια μάλλον ξεχασμένη απόφαση της 3^ης Διεθνούς που την αλίευσα διαβάζοντας ένα άσχετο βιβλίο. Φυσικά δεν αναφέρομαι στο περιεχόμενο της αυτό καθαυτό που και αυτό είναι ενδιαφέρον αλλά στο επίθετο με το οποίο χαρακτηρίζει τόσο την Ελλάδα όσο και τις υπόλοιπες χώρες που αναφέρονται στο κείμενο.

Η απόφαση για την Κ. Ευρώπη και τα Βαλκάνια αποτελούσε μέρος τη συνολικής απόφασης του 5^ου συνεδρίου της 3^ης Διεθνούς  (Μόσχα, Ιούλιος 1924) για το εθνικό ζήτημα.

2. Απόφαση για το Εθνικό Ζήτημα στην Κεντρική Ευρώπη και στα Βαλκάνια. (αποσπάσματα –πηγή:  Communist International 7 (December 1924-January 1925) σελ: 93-99)

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, στον οποίο η μπουρζουαζία έσυρε τους εργαζόμενους με υποκριτικά συνθήματα σχετικά με την υπεράσπιση των μικρών εθνοτήτων, και  το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, στην πραγματικότητα οδήγησε στην εντατικοποίηση των εθνικών ανταγωνισμών και της εθνική καταπίεσης στην Κεντρική Ευρώπη και στα Βαλκάνια σαν αποτέλεσμα της νίκης μιας από τις ομάδες των καπιταλιστικών δυνάμεων.

Οι συνθήκες του Σεν-Ζερμέν, και των Βερσαλλιών όπως και οι μετέπειτα συνθήκες που υπαγορεύτηκαν από τις νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ, δημιούργησαν μια σειρά νέων μικρών ιμπεριαλιστικών κρατών - Πολωνία, Τσεχοσλοβακία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Ελλάδα – σαν ένα μέσο για την καταπολέμηση της προλεταριακής επανάστασης. Τα κράτη αυτά σχηματίστηκαν με την προσάρτηση  μεγάλων περιοχών με ξένους πληθυσμούς και έχουν γίνει κέντρα εθνικής καταπίεσης και κοινωνικής αντίδρασης. . . .

Συνεπώς το εθνικό ζήτημα έχει αποκτήσει νέα σημασία μετά τον πόλεμο, και έχει γίνει προς το παρόν ένα από τα βασικά πολιτικά ζητήματα της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Ταυτόχρονα, η πάλη των καταπιεσμένων λαών ενάντια στην εθνική καταπίεση έχει γίνει ένας αγώνας ενάντια στην εξουσία της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης που νίκησε στο Παγκόσμιο Πόλεμο, δεδομένου ότι η ενίσχυση αυτών των νέων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων σημαίνει την ενίσχυση των δυνάμεων του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού.

Η σημασία του αγώνα κατά της εθνικής καταπίεσης αυξάνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι οι εθνικότητες που καταπιέζονται από την Πολωνία, Τσεχοσλοβακία, τη Γιουγκοσλαβία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα, στην κοινωνική τους σύνθεση, είναι σε μεγάλο βαθμό τους αγρότες, και ο αγώνας για την εθνική τους απελευθέρωση είναι την ίδια στιγμή η πάλη των μαζών των αγροτών ενάντια στους ξένους ιδιοκτήτες και τους καπιταλιστές.

Ενόψει αυτών των γεγονότων, τα Κομμουνιστικά Κόμματα της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων βρίσκονται αντιμέτωπα με το καθήκον να παρέχουν πλήρη υποστήριξη στο εθνικό επαναστατικό κίνημα μεταξύ των καταπιεσμένων εθνικοτήτων.

Το σύνθημα ‘‘το δικαίωμα κάθε έθνους για αυτοδιάθεση, ακόμη και στην αποχώρηση’’ στην παρούσα προ-επαναστατική περίοδο, πρέπει να διατυπώνεται στην περίπτωση αυτών των πρόσφατα δημιουργηθέντων  ιμπεριαλιστικών κρατών στο πιο συγκεκριμένη σύνθημα, ‘‘τον πολιτικό διαχωρισμό των καταπιεσμένων λαών από την Πολωνία, τη Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία, τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα...’’.

Το Συνέδριο αναθέτει σε όλα τα Κομμουνιστικά Κόμματα της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων το καθήκον να παρέχουν πλήρη υποστήριξη στα εθνικά επαναστατικά κινήματα των καταπιεσμένων λαών ενάντια στην εξουσία της άρχουσας τάξης, και να οργανώσουν κομμουνιστικούς πυρήνες στις εθνικές επαναστατικές οργανώσεις, προκειμένου να κερδίσουν την ηγεσία του εθνικού επαναστατικού κινήματος των καταπιεζόμενων λαών, και να το κατευθύνουν στον ξεκάθαρο και συγκεκριμένο δρόμο του επαναστατικού αγώνα ενάντια στην εξουσία της αστικής τάξης, στη βάση της στενής αλληλεγγύης όλων των εργατών και στην κοινή τους πάλη για μια κυβέρνηση εργατών-αγροτών σε κάθε χώρα.

Μόνο με την ένωση των κομμουνιστικών στοιχείων μέσα στις εθνικές επαναστατικές οργανώσεις μπορούν να εξασφαλίσουν οι πρώτες την προτεραιότητα των  εργαζόμενων μαζών στις δεύτερες σαν  αντίβαρο σαν αστικά, φεουδαρχικά και τυχοδιωκτικά στοιχεία, τα οποία χρησιμοποιούν συχνά αυτές τις οργανώσεις για δικούς τους ταξικούς σκοπούς, ή τις μετατραπούν σε εργαλεία για τους ιμπεριαλιστικούς σκοπούς στα διάφορα καπιταλιστικά κράτη.

Το Συνέδριο επιβάλλει σε όλα τα Κομμουνιστικά Κόμματα την υποχρέωση να διεξάγουν ενεργητική πάλη ενάντια στην πρόκληση εθνικού μίσους και στον σωβινισμό από τους αστούς και τα σοσιαλ-προδοτικά κόμματα, και να εξηγήσουν στις εργατικές μάζες τόσο των καταπιεσμένων όσο και των καταπιεστών εθνικοτήτων τον  κοινωνικό χαρακτήρα της εθνικής καταπίεσης και της εθνικής επαναστατικής πάλης και την εξάρτηση αυτού του αγώνα από τον αγώνα του παγκόσμιου προλεταριάτου για την πλήρη κοινωνική και εθνική χειραφέτηση των εργατών. . .

Το Συνέδριο σημειώνει την αντεπαναστατική σημασία του αποικισμού που εφαρμόζουν οι άρχουσες τάξεις των μικρών αυτών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και που οδηγεί σε επιδείνωση των εθνικών διαφορών. Το Κογκρέσο αναθέτει στα Κομμουνιστικά Κόμματα της Πολωνίας, Ρουμανίας, Γιουγκοσλαβίας, Τσεχοσλοβακίας και της Ελλάδας, την υποχρέωση της διεξαγωγής μιας ενεργητικής εκστρατείας ενάντια σε αυτή την αποικιακή πολιτική.

Το Συνέδριο εγκρίνει το σύνθημα που προωθούν τα Κομμουνιστικά Κόμματα των χωρών των Βαλκανίων υπέρ μιας Βαλκανικής Ομοσπονδίας ίσων και Ανεξάρτητων Εργατό-αγροτικών Δημοκρατιών….

3. Επιμύθιο

Η 3^η διεθνής δεν είχε κανένα πρόβλημα να χαρακτηρίσει την Ελλάδα ιμπεριαλιστική χώρα ήδη από το 1925. Μαζί της φυσικά και όλες τις Βαλκανικές αλλά και τις  νέες χώρες που δημιουργήθηκαν σαν αποτέλεσμα της ήττας του Γερμανικού και Αυστριακού ιμπεριαλισμού στον Α’ΠΠ.

Όπως έχουμε εξηγήσει πολλάκις στο ιστολόγιο αυτό (όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει το κείμενο αυτό) η εξάρτηση είναι αποτέλεσμα του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης στον καπιταλισμό. Η εξάρτηση απορρέει από την υπανάπτυξη που με τη σειρά της είναι αποτέλεσμα της ιστορικής συγκυρίας (κάποιες χώρες πήραν το δρόμο του  καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής  νωρίτερα από κάποιες άλλες, στρατιωτική επικράτηση, εφευρέσεις, πηγές πρώτων υλών, διευρυμένη αναπαραγωγή συγκεκριμένου κεφαλαίου κλπ.. ). Συνεπώς τόσο γενικά όσο και σε τοπικό επίπεδο η εξάρτηση δεν είναι μόνιμο φαινόμενο. Επιπλέον δεν αποτελεί προϋπόθεση για τον καπιταλισμό. Πρόκειται για μια αντίθεση που ιστορικά βρήκε τη λύση της πολλές φορές στα πλαίσια του καπιταλισμού. Στη διάρκεια των αιώνων η καπιταλιστική ανάπτυξη οδήγησε στο σχηματισμό ισχυρού κεφαλαίου, αστικής τάξης και πολυάριθμης εργατικής τάξης σε όλες σχεδόν τις χώρες της γης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν σήμερα η Κίνα και η Ινδία που στις αρχές του 20^ου αιώνα κατατάσσονταν στις αποικίες και ημι-αποικίες ενώ στον 21^ο αιώνα αποτελούν δυο νέους ιμπεριαλιστικούς γίγαντες.

Το ότι τα ιμπεριαλιστικά τσακάλια αυξήθηκαν ενώ η λεία προς μοιρασιά συρρικνώνεται οδηγεί σε περεταίρω όξυνση των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Η λύση των αντιθέσεων αυτών μπορεί να γίνει μόνο μέσω ενός νέου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Και είναι στα πλαίσια αυτού του πολέμου που η ιμπεριαλιστική αλυσίδα θα σπάσει ξανά στον πιο αδύναμο της κρίκο. Το ζητούμενο είναι αν εκεί θα βρίσκεται Κομμουνιστικό Κόμμα που θα εφαρμόσει το πολύτιμο μάθημα του Λένιν ώστε να πάρει την εξουσία ή η όποια καρικατούρα κόμματος-κινήματος-μετώπου θα συρθεί πίσω από την αστικής τάξης σαλπίζοντας την υπεράσπιση της χώρας δηλαδή του κεφαλαίου. Στην Ελλάδα τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει το ΚΚΕ έχει βγάλει τα συμπεράσματα του από τον προηγούμενο αιώνα και θα πράξει το επαναστατικό του καθήκον στο ακέραιο (όπως πάντα).