Θεωρίες του λαπά

Κάποιοι στις θερινές τους αποδράσεις κόβουν κάθε επαφή με την επικαιρότητα και γεμίζουν μπαταρίες. Άλλοι πάλι είναι κολλημένοι με την μπάλα και δε χωρίζουν πότε από το διαδίκτυο, ούτε και με διάσπαση. Προσωπικά πάντως βρίσκω άκρως χαλαρωτικές και διασκεδαστικές (στο ελαφρύ πνεύμα του καλοκαιριού) τις δηλώσεις και τις τοποθετήσεις στελεχών της ΛαΕ, κάτι σαν ευχάριστο διάλειμμα από πιο σοβαρές ασχολίες. Και όταν η εκδρομική μας ομήγυρη έμαθε για την εκδήλωση με το Λαπαβίτσα (Λα-πα) στο Ναύπλιο, δεν έχασε την ευκαιρία για ένα μικρό πέρασμα από το ανοιχτό θεατράκι της πόλης.

Πάνος Ζάχαρης από το Ποντίκι

Προσπερνώ κάποια εύκολα συνειρμικά αστεία με τις ανταγωνιστικές αφίσες του Λε-Πα (γόνος συντρόφων της Τασκένδης) σε παρακείμενες κολόνες και την παιδική χαρά δίπλα στο θεατράκι, για να περάσουμε στην ουσία του πνευματικού μας πικ-νικ απ’ τον κεϊνσιανό μπουφέ του Λα-πα. Το κυρίως μενού περιείχε θλίψη και συντριβή για τη στροφή του Σύριζα (κλαψ! Λυγμ! Σπαράζω μέσα μου) και το παιχνίδι του προσποιητά εμβρόντητου και συννεφόπτωτου*, που άλλα περίμενε και αλλιώς του ήρθαν στη ζωή. Κατανοητή η τακτική και οι ανάγκες του ρόλου, για να ταυτιστεί με τους πληγωμένους ψηφοφόρους της «πρώτη φορά αριστεράς» και να τους κερδίσει, αλλά αυτός δεν ήταν που χαρακτήριζε στην καρδιά της προηγούμενης προεκλογικής περιόδου το πρόγραμμα του Σύριζα μετριοπαθή κεϊνσιανισμό; Ένιωσε προδομένος από κεϊνσιανή άποψη; Πίστεψε τις αυταπάτες που καλλιεργούσε κι ο ίδιος τον Ιούνη, όταν πχ έλεγε «μην είσαστε και τόσο σίγουροι πως θα κλείσει κάποια συμφωνία»; Ή μήπως αγνοεί την εξάντληση των ορίων του κεϊνσιανισμού στη σημερινή κρισιακή συγκυρία; Και τι καινούριο, διαφορετικό κομίζει η δική του(ς) εναλλακτική πρόταση, που παραμένει πιστή και συνεπής στον «καλό, προεκλογικό Σύριζα»; Έναν πιο ριζοσπαστικό ή λιγότερο μετριοπαθή κεϊνσιανισμό;

(*όταν ρώτησε το κοινό «ποιος θα περίμενε μια τέτοια εξέλιξη;» ήταν μεγάλος ο πειρασμός να τρολάρουμε με το redfly και να σηκώσουμε επιδεικτικά το χέρι, αλλά τελικά νίκησε η συστολή κι οι καλοί μας τρόποι).

Ακολουθούν κωδικοποιημένα κάποια σημεία, για να πάρεις κι εσύ σφε αναγνώστη μια κατά το δυνατόν πληρέστερη γεύση.

Ο Λαπαβίτσας σχολίασε πως κάπου έχει ξανακούσει την υπόσχεση του Σύριζα για ανάπτυξη σε βάθος χρόνου μετά το μνημόνιο. Είναι η ίδια ακριβώς υπόσχεση της κυβέρνησης Σαμαρά και η πολιτική τα αποτελέσματα της οποίας βιώνουν όλοι τα τελευταία χρόνια.

Κι αυτό που λέει ο ίδιος όμως, κάπου το έχουμε ξανακούσει, μου φαίνεται. Σε έχω δει κάπου, κάπου σε ξέρω, τα ψέματα αυτά μου είναι τόσο γνωστά. Είναι αυτά ακριβώς που έλεγε κι επιχείρησε να εφαρμόσει η «πρώτη φορά αριστερά», αλλά μας έφεραν στο ίδιο αποτέλεσμα. Τι τον κάνει λοιπόν να πιστεύει πως μπορούν να πετύχουν και φέρουν αποτέλεσμα τη δεύτερη φορά; Τα (διαφορετικά) πρόσωπα κι η πολιτική βούληση;

Πιθανότατα ναι. Ο Λαπαβίτσας μίλησε για το ρόλο της αξιοπιστίας στην πολιτική και τα αντίστοιχα δείγματα που έχει στο ενεργητικό της η ΛαΕ (πότε πρόλαβε;), όταν οι υπουργοί της άφησαν τα αξιώματά τους και δεν έμειναν κολλημένοι στις καρέκλες τους (!;). Ο Λαπαβίτσας είναι τόσο αξιόπιστος, που ξέχασε μονάχα λεπτομέρεια: ότι οι υπουργοί της πλατφόρμας καρατομήθηκαν με ανασχηματισμό κι όχι επειδή παράτησαν οικειοθελώς τις θέσεις τους, ενώ από το Σύριζα έφυγαν, όταν κατάλαβαν πως θα μείνουν έξω από τις εκλογικές λίστες.

Όσο για την πολιτική βούληση, αυτή ανάγεται για τον Λαπαβίτσα στη βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή μιας εναλλακτικής, καθώς υπάρχουν ήδη μελέτες που προβλέπουν διεξόδους για κάθε ενδεχόμενο (θα ‘ρθουμε και σε αυτό). Κάτι που γενικά δε θα ήταν ακριβώς λάθος, αν δεν υπόκεινταν στη λογική, που εξέφρασε ο Λαφαζάνης σε μια συνέντευξη τύπου: αν το πιστέψουμε, μπορούμε να διαγράψουμε το χρέος. Let’s cross our fingers, κι ας προσευχηθούμε, κρατώντας παράλληλα την ανάσα μας (για να τους εκβιάσουμε).

Η ειρωνεία μου πηγαίνει στο ότι καμία πολιτική βούληση δεν μπορεί να αλλάξει θαυματουργά κάτι, εφόσον (είναι αποφασισμένη να) λειτουργεί σε αυτό το κρίαρχο πλαίσιο, (όπου επικρατεί η βούληση κι ο κανόνας του ισχυρού) και δεν προχωρά σε μονομερείς ενέργειες.

Για το Λαπαβίτσα το κυρίαρχο πλαίσιο δεν είναι το καπιταλιστικό σύστημα ή έστω η ΕΕ, αλλά η ευρωζώνη, που δίνει το δικαίωμα στο Ντράγκι της ΕΚΤ να μας εκβιάζει και να μας στερεί τη ρευστότητα –που φαντάζει κι αυτή ως βασική προϋπόθεση για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Καλός ο σοσιαλισμός σφοι, αλλά πώς θα φτάσουμε εκεί χωρίς ρευστότητα και εθνικό νόμισμα να μας τη διασφαλίζει;

Και ποιες είναι οι μονομερείς ενέργειες τις οποίες θεωρεί απαραίτητες ο Λαπαβίτσας; Παύση πληρωμών, που θα οδηγήσει σε διαπραγμάτευση για τη βαθιά διαγραφή του χρέους. Που όσο βαθιά ή γενναία κι αν χαρακτηρίζεται, δεν είναι συνολική, για να απαλλάξει οριστικά το λαό από το βραχνά του χρέους. Κι εφόσον προέλθει ως καρπός διαπραγμάτευσης, δε θα είναι ούτε καν μονομερής.

Μήπως όμως αδικούμε ένα τέτοιο σχέδιο, όταν το παρουσιάζουμε ως (κινηματογραφική) συνέχεια του Σύριζα; Ας δούμε κάποια ακόμα χαρακτηριστικά σημεία του.

Ο Λαπαβίτσας μίλησε για λάθος πορεία της ελληνικής οικονομίας τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, μετά την ένταξή της στην ΕΟΚ (άραγε μέχρι τότε ήταν σωστή;). Απέφυγε συστηματικά όμως να μιλήσει για «αποδέσμευση από την ΕΕ», όχι γιατί την τοποθετεί χρονικά ως στόχο σε ένα απώτερο μέλλον, αλλά γιατί περιέχει κι άλλες πτυχές (ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις), που δεν τις αντιπαρέρχεται κανείς εύκολα. Κατά συνέπεια, το βασικό του μέλημα ήταν να καθησυχάσει τον κόσμο πως δεν υπάρχει νομική βάση (το πολιτικό πάντα έπεται, ασθμαίνοντας) κι ενδεχόμενο διπλής εξόδου-έξωσης από την Ε.Ε., εφόσον επιστρέψουμε σε εθνικό νόμισμα.

Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοθαυμάσει! Την ευρωλαγνεία του Λα-πα ή τη συγκινητική του αφέλεια πως ο λάκκος των λεόντων θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την κυβέρνησή του, αφήνοντάς την ανεμπόδιστη να πορεύεται, σε ιδανικές συνθήκες (κοινωνικού) εργαστηρίου.

Το μοντέλο της παραγωγικής ανασυγκρότησης που οραματίζεται ο Λαπαβίτσας, με βάση και το παράδειγμα του Λαναρά (;!) από την περιφέρεια στην οποία εκλέγεται, είναι στην καλύτερη περίπτωση κάποια εκδοχή αυτοδιαχειριστικής ουτοπίας, και στη χειρότερη (κι επικρατέστερη) μια διαφορετική, υγιή σχέση δημόσιου κι ιδιωτικού τομέα (μη μας πουν και κρατιστές). Βασικά δηλ οι περιβόητες συμπράξεις τους (ΣΔΙΤ) που εφαρμόζονται και τώρα, με τους αετονύχηδες και τα μονοπώλια να τσεπώνουν ζεστό, κρατικό χρήμα, για να επενδύσουν.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που δίπλα στις άλλες επαγγελίες για τη η σεισάχθεια, την απόρριψη των πλεονασμάτων και τις φοροαπαλλαγές, ο Λαπαβίτσας φροντίζει να υπενθυμίσει πως είναι άδικος κι η φορολογία του 29% στον επιχειρηματία (πώς θα κινηθεί η οικονομία εξάλλου;). Και αυτός, φαντάσου, είναι η αριστερή εκδοχή του Σύριζα...

Αφού ξεκαθαρίσαμε λοιπόν πως δεν είμαστε κρατιστές, μένει να ξεκθαρίσουμε τι κράτος θέλουμε να έχουμε και σε ποια κατεύθυνση θέλουμε να το αλλάξουμε. Ακούω κάποιους από εσάς να σκέφτονται μαξιμαλιστικά: εργατικό ή σοσιαλιστικό κράτος. Ο προσγειωμένος Λα-πα ωστόσο μίλησε για κάθαρση κι ένα αποτελεσματικό, ανταγωνιστικό κράτος, σε αντίθεση με τη σημερινή, γραφειοκρατική σούπα, που είναι ένας λαπάς! Κι αυτή η (αγγελική, αταξικά πλασμένη) ανάλυση, αυτή η σοσιαλδημοκρατική, ξαναζεσταμένη σούπα, αυτός ο θεωρητικός λαπάς, με μια ιδέα κακοαντιγραμμένου μαρξισμού, μας πλασάρεται ως σύγχρονη, ριζοσπαστική εναλλακτική...

Με βάση τα παραπάνω μπορεί να εκτιμήσει κανείς πόσο επιστημονικές ή αξιόπιστες είναι κι οι μελέτες στις οποίες αναφερθήκαμε στην αρχή του κειμένου. Πχ πως η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος (που θα ξεκινήσει από ισοτιμία 1 προς 1) θα κυμανθεί μεταξύ 15 και 20%. Και ότι η μετά τους πρώτους δύσκολους μήνες, θα έχουμε εντός διετίας ταχύρρυθμη ανάπτυξη –ακούω νοερά τους ίδιους σχολαστικούς συντρόφους να ρωτάνε σπαστικά «(ανάπτυξη) για ποιον;» και να κολλάνε σε λεπτομέρειες, ενώ υπάρχει ένας έρωτας μεγάλος.

Κι είναι αυτές οι «προφητείες» με το κύρος της αυθεντίας, πασπαλισμένες με ένα σωρό λεπτομέρειες για τεχνικά ζητήματα που δεν είναι εύκολα προσιτά και κατανοητά από το ευρύ κοινό (κι εν μέρει ούτε από εμάς προφανώς), που τυλίγουν με γοητεία και τη φήμη του ειδικού τέτοιους οικονομολόγους, που προβάλλουν ως οι σύγχρονοι μάγοι της φυλής. Κι είναι καθήκον του κόμματος να αντιπαραθέσει τις δικές του επεξεργασμένες κι εκλαϊκευμένες προτάσεις (και) γι’ αυτά ακριβώς ζητήματα (πχ πόσο αυτάρκης είναι η χώρα σε φάρμακα, καύσιμα και τροφές, τι δυσκολίες θα αντιμετωπίσει στην αρχή, κτλ), στα παραμύθια τέτοιων μάγων-οικονομολόγων –τόσο πιο επιτακτικό, όσο μεγαλύτερη απήχηση βρίσκουν στον κόσμο, για να φάει ήσυχα το φαΐ του, ή μάλλον για να συνεχίσουν να του το αρπάζουν από το τραπέζι.

Κράτησα για τον επίλογο το εισαγωγικό αστειάκι του συντονιστή της εκδήλωσης, που ανήγγειλε το κουτί ενίσχυσης που θα κυκλοφορούσε στο κοινό, λέγοντας πως θα είναι ευπρόσδεκτο κάθε νόμισμα (ρούβλια, δραχμές εύρω, κτλ). Λες να είχε κρατήσει κανείς παλιός Αναπλιώτης κανέναν προδραχμικό φοίνικα και να τον έβαλε στο κουτί για πλάκα. Και ποια είναι άραγε η ισοτιμία με τη δραχμή και με το ευρώ;

Υστερόγραφα

-Ήξερες πως η Αύρα (της γνωστής 3Ε, ούτε γουλιά, κι όχι η Παρτσαλίδου) χορηγεί-συμμετέχει στο εγχείρημα «Ελλάδα ελεύθερη από χρέος» ή κάτι τέτοιο; Τι λες τώρα...

-Το «γάλα του Μοριά» είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει κάτω από το Αυλάκι (θα έλεγα και τα Τέμπη αλλά υπάρχει κι ο Όλυμπος, το Τρικκη-Τρικκη μάνα μου, κοκ.

-Απέναντι από το μνημείο για τους φυλακισμένους της Ακροναυπλίας με τους στίχους του Ρίτσου, ήταν γραμμένο κι ένα μεγάλο κόκκινο ΕΛΑΣ. Όχι δεν πέρασε από εκεί ο Λαπαβίτσας (που ξέρει να τραγουδάει και τον ύμνο του Εαμ, για να μην ξεχνιόμαστε). Αλλά οι σφοι της Κνε τον περασμένο μήνα για το διήμερο της οργάνωσης.