Ποιος φοβάται την απλή αναλογική;

Η σημερινή επικαιρότητα θα σήκωνε ίσως μια αθλητικοπολιτική ανάλυση για το EURO, την κωμική εθνική Αγγλίας (Mr Bean και μ-λ-κίες), την ισπανική υποχώρηση, το BRexit και την ακυβερνησία, εν αναμονή της ελπίδας, στην Ιβηρική. Ελλείψει χρόνου όμως, αναβάλλεται για αύριο. Σήμερα το θέμα είναι η απλή αναλογική, που είναι άδολη σαν παραμυθάκι (η πραγματικότητα μπορεί να περιμένει τη σειρά της).

Δίνουμε τόσο βάρος στο πόσο νεοφιλελεύθερη έχει γίνει η (Ν)δφα ή στον Αλέξη που δε φτάνει ούτε στο δαχτυλάκι του Ανδρέα (αυτό με το οποίο έγνεψε στη Δημητρα) κι είναι ένα απλό κακέκτυπο, που τείνουμε να ξεχνάμε πόσο ΠαΣοΚ είναι, πόσο γνήσιοι και βρωμεροί Πασόκοι είναι οι Συριζαίοι. Και το αποδεικνύουν περίτρανα στην περίπτωση της ψήφισης της απλής και άδολης αναλογικής. Η οποία απέκτησε αυτό το παρανόμι στα χρόνια της Αλλαγής, για να καταλήξει κάτι σαν σύντομο ανέκδοτο, σε διάκριση με τη σύνθετη και δόλια πραγματικότητα (που απέχει από τον κόσμο του παραμυθιού).

Η οποία πραγματικότητα λέει πως το ΠαΣοΚ, απ' όπου κι αν προέρχεται, σε οποιαδήποτε εποχή και οποιαδήποτε εκδοχή του, ενδιαφέρεται για τον εκλογικό νόμο μόνο όταν θέλει να κόψει το δρόμο της επάρατης δεξιάς προς την αυτοδυναμία. Και τον μετατρέπει επί... το αναλογικότερον, που εκτός από βιασμός της κοινής λογικής είναι και βιασμός της γλώσσας, κατά το "ολίγον έγκυος" ή μάλλον κατά το "εγκυότερος" (και όχι εγγύτερος, προσοχή μην τα μπερδέψετε).

Εδώ η Πασοκιά προχωράει ένα σκαλί πιο πάνω γιατί το νέο σύστημα βαφτίζεται απλή αναλογική (κι όχι αναλογικότερη), χωρίς συγκριτικό βαθμό και κριτική ικανότητα, για όσους χάφτουν το παραμύθι κι αγνοούν (;) αυτό το περίφημο όριο του 3%. Που είναι κάπως τραγική ειρωνεία να έχεις περάσει ως ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ τραυματικά παιδικά χρόνια γύρω από αυτόν τον πήχη, με το βραχνά αν θα μπορέσεις να τον περάσεις ή θα τον ρίξεις, να μένεις ξάγρυπνος τις εκλογικές βραδιές από την αγωνία, να είσαι το θρίλερ κάθε αναμέτρησης, να φοβάσαι ότι δε θα βρεις ούτε την ψήφο σου, ούτε τα τρία σου (τοις εκατό) με το συμπάθιο, κι ότι θα την πατήσεις όπως το 93' ή σαν τη ΛαΕ το Σεπτέμβρη... και παρόλα αυτά να μην καταργείς το όριο. Εκτός και αν το κρατάς, θεωρώντας το κομμάτι της ιστορίας σου και δεν μπορείς να το αποχωριστείς για συναισθηματικούς λόγους.

(Ιστορική παρένθεση. Ποια ήταν η τελευταία φορά που ξύπνησε (αλλά ευτυχώς για αυτόν δεν ξενύχτησε) με αυτήν την αγωνία ο Σύριζα; Το -όχι πολύ μακρινό- 2009, στο θρίαμβο του ΓΑΠ, όταν πήρε μερικές ψήφους συμπάθειας και της τελευταίας στιγμής, για να μη μείνει εκτός Βουλής. Κι ενώ ενδιάμεσα, είχε φτάσει δημοσκοπικά στο 18%, στην πρόβα τζενεράλε του συστήματος για τον αντικαταστάτη του ΠαΣοΚ -που τέθηκε σε εφαρμογή μια τριετία αργότερα- για να ξεφουσκώσει απότομα μετά από το Δεκέμβρη του 08'. Ο καιρός γαρ εγγύς, αλλά δεν ήταν ακόμα η ώρα του...)

Τα ίδια ακριβώς θα μπορούσε να πει κανείς για τον Καμμένο και τους ψεκασμένους Έλληνες, που φοβούνται για τους μουσουλμάνους βουλευτές, και όχι για τον εαυτό τους, που έχει γίνει κάτι σαν το νέο Σύριζα και το θρίλερ των πρόσφατων εκλογών.

Πέρα από αυτό, βαριέται να μετράει κανείς ψέματα.

Πρώτη φορά αριστερά (καλά εδώ ούτε καν το "πρώτη" δεν είναι αληθές, πόσο μάλλον το "αριστερά" για τη δφα). Πρώτη φορά απλή αναλογική. Το ότι έχει λειτουργήσει στο παρελθόν (δε λέω "και", και στο παρελθόν, γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχο παρόν, για να μπει το "και) αναλογικό εκλογικό σύστημα -πχ το 35' πριν το σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα, ή το 50' στις πρώτες μετεμφυλιακές εκλογές- μικρή σημασία έχει. Ώχου, ντάξει μωρέ, σχολαστικέ, ο Νικολακόπουλος είσαι;

Το 3% δεν το καταργούν λέει, για να μπει όριο στις βλέψεις των μουσουλμάνων που θα εξέλεγαν έτσι δικό τους ανεξάρτητο βουλευτή, με γραμμή από το προξενείο. Ενώ τώρα μπορεί να συνεχίσει να παίρνει ο Σύριζα 50% σε Ροδόπη και Ξάνθη, με τις κατάλληλες αριστερές κολεγιές.

Πού είναι άραγε εκείνη η εποχή που ο ενιαίος ΣΥΝ, εξέλεγε -αν θυμάμαι καλά- δικό του μουσουλμάνο βουλευτή (με πολιτικά κριτήρια, χωρίς κολεγιά) και αυτός λέει διαμαρτυρόταν για το θρησκευτικό προσδιορισμό της μειονότητας: αφού εγώ είμαι άθεος, γιατί να θεωρούμαι μουσουλμάνος;

Ποιος φοβάται λοιπόν την απλή αναλογική; Προφανώς τα κόμματα εξουσίας, που ποντάρουν στη λογική της χαμένης ψήφου και την πριμοδοτούν-καλλιεργούν με τα αντίστοιχα εκλογικά συστήματα. Κι όχι μόνο για όσους είναι κάτω από το 3%, χωρίς ρεαλιστικές ελπίδες να το πιάσουν ποτέ (εκτός κι αν είσαι Λεβέντης, και σε αγαπάει ο λαός, περισσότερο κι από το Θάνο Τζήμερο), αλλά και για τους υπόλοιπους, που δεν πρόκειται να κυβερνήσουν ποτέ, άρα γιατί να τους ψηφίσεις;

Κι όχι, προσωπικά δε θα είχα κανένα πρόβλημα να μπει η Ανταρσυα στη Βουλή (μέχρι και τα μ-λ θα είχαν ρεαλιστικές ελπίδες, με απλή αναλογική). Έτσι κι αλλιώς, το πιο πιθανό είναι να μπει ούτως ή άλλως, αργά ή γρήγορα, μόλις κολλήσει η μαγιά με τη ΛαΕ του Λαφαζάνη.

Το κόλπο του Πάκη και του Καραμανλή, που είχαν κάνει τον ισχύοντα νόμο με το bonus εδρών για τον πρώτο, ήταν ότι τσιμπούσαν έδρες από τον δεύτερο, θίγοντας κυρίως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να εξασφαλίσουν ευκολότερα τη συναίνεση των μικρότερων (και ανάμεσά τους και του ΚΚΕ). Εμείς πχ αντί για 15 έδρες που έχουμε τώρα, θα εξασφαλίζαμε 17, αν δεν κάνω λάθος, που δεν είναι δραματική διαφορά, ιδίως σε σχέση με παλιότερες εκλογικές αναμετρήσεις.

Το εκλογικό σύστημα όμως πριμοδοτούσε την εκλογή κυβέρνησης, στρεφόταν εξ ολοκλήρου γύρω από αυτό κι έστελνε όλες τις "χαμένες ψήφους" που αντιστοιχούσαν σε προτιμήσεις και κόμματα που δεν ξεπερνούσαν το 3%, στο πουγγί του πρώτου. Χώρια ο δικομματισμός, η αφόρητη επικοινωνιακή πίεση στα όρια της υστερίας για την αποφυγή της ακυβερνησίας, κοκ.

Αυτός ακριβώς ο φόβος όμως είναι που θα τους εκθέσει ανεπανόρθωτα, αναγκάζοντάς τους να προχωρήσουν σε (ευρύτερες) κυβερνητικές συνεργασίες, ακόμα κι ενός μεγάλου Συνασπισμού (όπως τώρα στην Ισπανια, που δύσκολα βγαίνει κυβέρνηση χωρίς τη συναίνεση των δύο πρώτων) κι έτσι να ρίξουν τις μάσκες του μια ώρα αρχύτερα.

Μπορεί λοιπόν η κουβέντα για το πώς θα εκλέγεται ο διαχειριστής της αστικής εξουσίας, να είναι ένα απλό επικοινωνιακό τέχνασμα της κυβέρνησης, με εντελώς δευτερεύουσα σημασία. Αλλά μπορεί να έχει παράπλευρα οφέλη, σε βάθος χρόνου. Κι από αυτήν την άποψη, οφείλουμε να επαναφέρουμε το ερώτημα και να επιμείνουμε, μέχρι να πάρουμε απάντηση:

Ποιος φοβάται λοιπόν την απλή και άδολη αναλογική;