Τετάρτη 5 Απριλίου 2017

Σκέψεις για τον ιμπεριαλισμό

Παρεμβάλλω μια παρένθεση στις τελευταίες συνεδριακές αναρτήσεις, για να παραθέσω μια σειρά λογικών συλλογισμών, που μπορεί τελικά να μην είναι τόσο άσχετη με το θέμα των ημερών.

Ας ξεκινήσουμε με ένα ερώτημα: η Ρωσία ήταν ιμπεριαλιστική χώρα το 1917, τη χρονιά της επανάστασης;
Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή κι εύκολη, δεδομένου ότι η Ρωσία ήταν ένα είδος "καθυστερημένης υπερδύναμης", με ανισόμετρη ανάπτυξη στο εσωτερικό της και οικονομία που πατούσε με το ένα πόδι στο μεσαίωνα, ενώ με το άλλο έκανε το άλμα στο μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού, συμμετέχοντας και στον πρώτο ιμπεριαλιστικό παγκόσμιο πόλεμο, για τη μοιρασιά των αγορών.

Θα μου πεις, κάποιοι δεν έχουν καθαρό αν η σημερινή Ρωσία είναι ιμπεριαλιστική. Και θεωρούν μάλιστα λάθος ολκής να μην αξιοποιούμε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, παίρνοντας κατά κάποιον τρόπο το μέρος της Ρωσίας ή των BRICs γενικά, της πιο αδύναμης πλευράς. Να μπούμε δηλ στη λογική να διαλέξουμε το μικρότερο κακό ή καλό ιμπεριαλιστή, με τη διαφορά πως δεν είναι ιμπεριαλιστής (αφού) αλλά καπιταλιστής σκέτο ή κάτι άλλο. Και τότε πώς ακριβώς μιλάμε για ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και αξιοποίησή τους;

Το ωραίο της υπόθεσης είναι πως οι απόψεις αυτές μπορεί να προέρχονται από ομάδες ή άτομα, που δικαιολογούν τη "ρωσική ιδιαιτερότητα" ως καρπό του σοσιαλιστικού της παρελθόντος, που είναι ακόμα νωπό, έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του, δεν επιτρέπει την πλήρη ένταξή της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, την πλήρη διαμόρφωση του ιμπεριαλισμού στη Ρωσία, κοκ. Αλλά μπορεί παλιότερα να θεωρούσαν τη Σοβιετική Ένωση σοσιαλ-ιμπεριαλιστική δύναμη, που επενέβαινε στα εσωτερικά άλλων χωρών, για να υπηρετήσει τα δικά της κρατικά συμφέροντα. Με άλλα λόγια, η σύγχρονη Ρωσία δεν είναι ιμπεριαλιστική, γιατί υπήρχε η σοσιαλ-ιμπεριαλιστική ΕΣΣΔ.
-Παράλογο...; Δεν απαντάει, άρα λογικό.

Το άλλο ωραίο είναι πως επιχειρούν να δικαιολογήσουν την ιδιαιτερότητα των BRICs πχ με τους ρυθμούς ανάπτυξης της κινέζικης (σ.σ.: καπιταλιστικής) οικονομίας εν μέσω κρίσης, που τους συγκρίνουν με τη Σοβιετική Ένωση του μεσοπολέμου, που είχε μείνει απρόσβλητη από το παγκόσμιο οικονομικό κραχ του 29', πετυχαίνοντας ένα μικρό, οικονομικό θαύμα. Φως φανάρι πως οι κρατικές-οικονομικές δομές που το επιτρέπουν αυτό, είναι μη ιμπεριαλιστικές, ου μην και σοσιαλιστικές.

Αλλά ας επιστρέψουμε στο αρχικό μας ερώτημα: ήταν η Ρωσία ιμπεριαλιστική το 17;
Αν ναι, δεν είναι λογικό να ισχυριστούμε πως ο ιμπεριαλισμός σήμερα -έναν αιώνα μετά- είναι πιο εξελιγμένος-διαμορφωμένος, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και σε λιγότερο ισχυρές χώρες, που έχουν ωστόσο τις υλικές προϋποθέσεις για επαναστατικό πέρασμα στο σοσιαλισμό;
Αν όχι, δεν είναι αξιοσημείωτο πως μια μη ιμπεριαλιστική χώρα προχώρησε σε σοσιαλιστική επανάσταση και πως ο ημιφεουδαρχικός χαρακτήρας της Ρωσίας και η σχετική καθυστέρηση στην οικονομία της δε στάθηκε ανασταλτικός παράγοντας στην επαναστατική στρατηγική και δράση των μπολσεβίκων. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπεράσματα για τη σημερινή συγκυρία είναι χρήσιμα και καταλυτικά.

Ας δούμε όμως κάτι άλλο. Ενώ διαρκούσε και βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο Α' Π.Π., ο Λένιν αφοσιώθηκε στη μελέτη του ιμπεριαλισμού της εποχής του, τη συγγραφή μιας εκλαϊκευμένης μπροσούρας πάνω στο ζήτημα και την επεξεργασία της θεωρίας της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης και του αδύναμου κρίκου της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας. Ο οποίος -συμφωνούμε όλοι σε αυτό, υποθέτω, πως- ήταν η Ρωσία.

Η Ρωσία αποδείχτηκε ο αδύναμος κρίκος της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας, ανεξάρτητα από το αν ήταν-θεωρούνταν ιμπεριαλιστική. Εξάλλου, η εμπειρία του 20ού αιώνα δείχνει ότι οι αδύναμοι κρίκοι της αλυσίδας έτειναν να εντοπίζονται στη λεγόμενη "περιφέρεια", όπου οι εγχώριες αστικές τάξεις ήταν πιο αδύναμες, κι όχι στα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Όταν, για παράδειγμα, εκτιμούν κάποιοι σήμερα πως η Λατινική Αμερική μπορεί να αποδειχτεί ο σύγχρονος αδύναμος κρίκος, δεν εννοούν πιθανότατα ότι χώρες σαν τη Βενεζουέλα, τον Ισημερινό, κοκ, είναι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (αν και η Βραζιλία παρουσιάζει αρκετά τέτοια χαρακτηριστικά), τις τοποθετούν όμως σε ένα ενιαίο σύνολο, όπου είναι υποψήφιες για να σπάσουν την ενότητά του.

Η ενότητα αυτή δεν ακυρώνει την ανισομετρία και τις διαφορές μεταξύ των κρίκων της αλυσίδας. Είναι, κατά μία έννοια σαν ενότητα μες στη διαφορά. Εδώ δε μας ενδιαφέρει να διαλέξουμε το πιο κατάλληλο σχήμα (πλέγμα-αλυσίδα, πυραμίδα ή κάτι άλλο) για τη θεωρητική ερμηνεία και για τις μεταξύ τους διαφορές. Το σημαντικό είναι πως αυτά τα σχήματα περιγράφουν τον πλανήτη ως ένα σύνολο και εντάσσουν σε αυτό όλα τα κράτη, χωρίς να τα εξισώνουν ως προς την ισχύ τους.

Πού καταλήγουμε με όλα αυτά;
Αν καταλαβαίνω καλά -και δεν παρερμηνεύω τη θέση του- το κόμμα χρησιμοποιεί στις επεξεργασίες του το σχήμα της πυραμίδας -που καταδεικνύει την ανισομετρία και την ανισότιμη θέση κάθε χώρας- και λέει ότι ο καπιταλισμός έχει φτάσει σε όλες τις χώρες στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, χωρίς αυτό να τις καθιστά όλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Δε νομίζω -ή δε θυμάμαι τουλάχιστον- να αναφέρεται το κόμμα σε "ιμπεριαλιστική Ελλάδα" σε κάποιο κείμενό του, όσο κι αν περιγράφει τις επιδιώξεις-βλέψεις της ελληνικής αστικής τάξης για επέκταση στα Βαλκάνια, αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης της, συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις για μοιρασιά της λείας, κοκ.

Αυτή η ανάλυση ξεσηκώνει διάφορες αντιδράσεις, με το σκεπτικό πως ακυρώνει τη θεωρία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό κι όσα γράφει ο Βλαδίμηρος για μια χούφτα χωρών που εκμεταλλεύονται τις υπόλοιπες, βάζοντας (η ανάλυση του κόμματος) όλες τις χώρες στο ίδιο τσουβάλι, ορίζοντας τα ίδια καθήκοντα για κάθε ΚΚ, κοκ.

Δύο απλά ερωτήματα λοιπόν:
-Οι παραπάνω αγανακτούν κι αντιδρούν εξίσου άραγε και με το Βλαδίμηρο, που "ακυρώνει τη λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό", εντάσσοντας όλες τις χώρες στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα που έχει ασθενείς και ισχυρούς κρίκους, αλλά είναι ενιαία;
Ή αγανακτούν μόνο με το ΚΚΕ, από θέση αρχής;

-Συμφωνούν τουλάχιστον πως το επαναστατικό μας καθήκον είναι το σπάσιμο της αλυσίδας και η σοσιαλιστική επανάσταση; Ή μήπως απορρέουν διαφορετικά καθήκοντα για κάθε ΚΚ και τη θέση της χώρας στην οποία δρα; Μήπως δεν είναι ώριμη από υλικοτεχνική άποψη η σοσιαλιστική επανάσταση στις χώρες που δεν είναι ιμπεριαλιστικές και χρειάζεται κάποιο μεταβατικό στάδιο, μεταβατικά αιτήματα, κοκ;
Κάθε απάντηση ευπρόσδεκτη.

21 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Βαρύ θέμα. Σε κάτι τέτοιες αναλύσεις αρχίζουν και ρίχνουν κάποιοι στο τραπέζι τα ποσοστά εξαγωγής κεφαλαίου σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων, και χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί την μάνα...
Το κόμμα τα λέει πιο απλά, όπως και ο Λένιν.
Ο ιμπεριαλισμός είναι ένα παγκόσμιο σύστημα το οποίο καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ κρατών, αλλά και μεταξύ τάξεων μέσα στα κράτη.
Ακόμα και χώρες που για κανένα λόγο δε θα έλεγε κάποιος ότι είναι ιμπεριαλιστικές (με την έννοια των ισχυρών της υπόθεσης), υπάρχουν, δρουν και αναπτύσσονται μέσα σε ένα οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον το οποίο καθορίζετε και ελέγχετε από τα μονοπώλια. Κάνουν συμμαχίες με τους "μεγάλους", και εν πάση περιπτώσει έχουν σαν στόχο να γίνουν πιο ισχυρές ανεβάζοντας μέσα και έξω την εκμετάλλευση, την συγκεντροποίηση και το ποσοστό κέρδους! Για αυτό υπάρχουν, και αυτό τις χαρακτηρίζει.

Απλά νομίζω εκεί που κολλάμε, είναι στο θέμα του ότι περιμένουμε όσες χώρες είναι ιμπεριαλιστικές, σονι και ντε να έχουν αντίστοιχη συμπεριφορά με αυτή των ΗΠΑ, πράγμα που είναι 100% λάθος. Οι ΗΠΑ απλά εκμεταλλεύονται τη θέση τους στην κορυφή, ώστε να κάνουν ότι γουστάρουν.
Οι από κάτω, δεν θα κάνανε κάτι διαφορετικό στο υποθετικό σενάριο που θα μπορούσαν να είναι στην κορυφή.
Αυτό φαίνεται και από την εννοιέα πολιτική που κυριαρχεί σε όλο τον κόσμο, ακόμα και στις πιο μικρές χώρες. Μία βάση υπάρχει παντού, τα πάντα στην υπηρεσία των μονοπωλίων, άλλοι το κάνουν καλά, άλλοι καλύτερα. Αυτό πάει να πει ιμπεριαλισμός.

Ιβάν Τζόνι

Ανώνυμος είπε...

Λένιν, τόμος 26, σελ. 121. Για τη στάση που έπρεπε να κρατήσουν οι βουλευτές σοσιαλδημοκράτες στο Βέλγιο.
Πολύ σαφές και χρήσιμο.

ΛΑΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ είπε...

Ο Ιμπεριαλισμος περισσοτερο σαν οικονομικος ορος πρεπει να εκλαμβανεται παρα σαν ενδειξη ισχυος . Υπο αυτην την εννοια Ιμπεριαλιστικη ειναι καθε χωρα οπου ο καπιταλισμος της εχει φτασει στο μονοπωλιακο της επιπεδο ανεξαρτητα απο την θεση που κατεχει αυτη στην ιμπεριαλιστικη πυραμιδα .Εξ αλλου υπαρχει τετοια αλληλουχια ,αλληλοεξαρτηση των μονοπωλιων μεταξυ τους στο συχγρονο καπιταλιστικο κοσμο που χανεται η μπαλλα κυριολεκτικα .Ετσι λοιπον τα ιμπεριαλιστικα κεντρα μοιραζουν ρολους στα μελη τους ,κλεινουν συμφωνιες και γενικα επιδιωκουν το καλυτερο για τα ιδια εναντι των αντιπαλων κεντρων.Αυτο ομως δεν σημαινει οτι η αστικη ταξη καθε χωρας δεν επιδιωκει την ισχυροποιηση της εναντι και συμμαχων αστικων ταξεων .Συμμετεχοντας στο παγκοσμιο μονοπωλιακο γαιτανακι παλευει για την ισχυροποιηση της και την πρωτοκαθεδρια της στην πυραμιδα .Ετσι δεν αλλαζει κατι απο το 17 για τους κομμουνιστες απο πλευρας καθηκοντων .Πρεπει να συνεχιζουν αταλαντευτα την παλη τους εναντιον της αστικης τους ταξης που εχει γινει μονοπωλιακη ο καθενας στη χωρα του και ολοι μαζι παγκοσμια .

Ανώνυμος είπε...

Νομίζω ότι το ΚΚΕ θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι ιμπεριαλιστική χώρα. Κι εγώ αυτή την άποψη έχω. Είναι λάθος να λέμε ιμπεριαλιστικές μόνο τις χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας. Ιμπεριαλιστικές είναι όλες οι χώρες στων οποίων την οικονομία κυριαρχούν τα μονοπώλια, με αποτέλεσμα και όλα τα άλλα γνωρίσματα του ιμπεριαλισμού που δίνει ο Λένιν. Το ίδιο άλλωστε λέει και το άρθρο για τον ιμπεριαλισμό στην τελευταία ΚΟΜΕΠ. Η Ρωσία είχε προμονοπωλιακό καπιταλισμό με υπολείμματα από φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής. Γι' αυτό και χρειάστηκε για ένα διάστημα η ΝΕΠ. Θεωρώ μάλλον αδύνατο να μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν υπολείμματα φεουδαρχίας στο ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού. Όταν ο Λένιν έλεγε για "αδύναμο κρίκο" δεν εννοούσε μόνο τη θέση μιας χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα ή της σχέσεις παραγωγής στην οικονομία της. Η έννοια "αδύναμος κρίκος" περιλαμβάνει και το συσχετισμό δυνάμεων και άρα και το επίπεδο ανάπτυξης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος σε κάθε χώρα, τις συνθήκες που μπορούν να διαμορφώσουν επαναστατική κατάσταση (ιμπεριαλιστικός πόλεμος/ απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου) κ.α. Έτσι, μπορεί να υπήρχαν και χώρες "φτωχότερες" από τη Ρωσία του Λένιν, όμως η Ρωσία αποτέλεσε τον "αδύναμο κρίκο" της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας. Δεν είναι δηλαδή και τόσο απλά τα πράγματα. Ναι, η Κίνα έχει καραμπινάτο καπιταλισμό...

Νίκος από Λαμία

Δελάρζ είπε...

Δυο σκέψεις: ας αφήσουμε για μια στιγμή τα περί ιμπεριαλισμού κι ας επικεντρωθούμε στο ότι σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο κυριαρχούν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής,
με μικρές ή μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα. Το διαδίκτυο, οι μεγάλες εμπορικές συμφωνίες, ο τρέχων παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας περιπλέκει πολύ περισσότερο τις πολιτικές, οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στις αστικές τάξεις, δημιουργεί εκατέρωθεν ποικίλες εξαρτήσεις, εξού και οι περίπλοκες και αντικρουόμενες πολιτικές σχέσεις π.χ Ρωσία - Τουρκία. Απ τη μια έρχονται στα πρόθυρα θερμού επεισοδίου απ την άλλη τα βρίσκουν ενάντια στην ΕΕ.
Με δεδομένο ότι η μπολσεβίκικη επανάσταση έγινε σε συνθήκες χαμηλότερου σε σχέση με σήμερα επιπέδου ανάπτυξης των παρ. δυνάμεων, σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου υπάρχουν τουλάχιστον οι υλικές προϋποθέσεις για σοσιαλισμό. Κατάλοιπα αστικοδημοκρατικών μεταρρυθμίσεων έχουν γενικά μικρή σημασία. Ασφαλώς υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις. Π.χ η Σαουδική Αραβία είναι απόλυτη μοναρχία, αστικές ελευθερίες άστα να παν, αλλά ταυτόχρονα ισχυρή χώρα με ποικίλες πολιτικοοικονομικες (αλληλ)εξαρτήσεις με ΗΠΑ. Εκεί τι στάση θα κρατούσες αν υπήρχε κίνημα, κόμμα, μέτωπο που να ζητάει κοινοβούλιο, αστικές ελευθερίες κλπ κι έτρωγε διωγμούς και κρεμάλες απ τους εμιρηδες;

Saportoutourki είπε...

Επειδή δεν έγινα τροτσκιστής στα -άντα μου, επειδή οι ψηφοφόροι και φίλοι του ΚΚΕ δεν ακολουθούμε τυφλά γραμμές σαν χάπατα, ας δούμε κι αυτό.

http://sfyrodrepano.blogspot.com/2015/01/blog-post_31.html?m=1

Υ.Γ. : δεν είχα υπόψιν το κείμενο της ΚΟΜΕΠ. Προφανώς το ΚΚΕ είναι πιο μπροστά από τον εαυτούλη μου και έχει σκεφτεί το απλό "όλες αυτές οι μαλακίες, μου θυμίζουν το "μεταβατικό πρόγραμμα" του Τρότσκι".
Γκουγκλάροντας μεταβατικό πρόγραμμα και Τρότσκι βρήκα την ανάρτηση και το κείμενο της ΚΟΜΕΠ.

Διαβάστε ολόκληρο το πρωτότυπο του Λέοντος του σοφού

Ανώνυμος είπε...

Τωρα ειμαστε 100 χρονια μετα.Μετα απο αλλα 100 χρονια οταν θα εχει δημιουργηθει το δικαιο που θα καθοριζει τα δικαιωματα επι του φλοιου της γης(=υδρογονανθρακες και νερο) ,το δικαιο που θα καθοριζει τα δικαιωματα του εγγυς διαστηματος (=τηλεπικοινωνιες και ακομα πιο γρηγορες μεταφορες) ,οταν οι υποσαχαριες κοινωνιες (=τρεις φορες η Ευρωπη) θα εχουν διαστρωματωθει ταξικα και θα αγοραζουν οι εργαζομενοι προιοντα ,οταν θα εχει σκασει αυτοκινητοδρομος απο Γιοχανεσμπουργκ στο Καιρο και θα συνεχιζει για Καζακσταν κι απο κει για Καναδα,οταν μεχρι τοτε θα εχουν γινει και αλλοι πολεμοι αλλα το θηριο (=η εμπορευματικη κοινωνια) θα ειναι ακομα ρωμαλεο , τοτε ακομα θα γινεται συζητηση για το τι πρεπει να κανουμε συμφωνα με κατι συγκεκριμενο που εκανε η ειπε ο Λενιν?
Το ζητουμενο ειναι καθε φορα " το παραδειγμα του Λενιν που τους επιασε απ τη μυτη".Συγνωμη αλλα η γνωμη μου ειναι οτι ναι μεν ο σοσιαλισμος-κομμουνισμος ειναι ακομα βρεφος , παιδι , αλλα απ την αλλη και ο καπιταλισμος δεν μου φαινεται οτι εχει σοβαρα προβληματα με την ηλικια του.
Οσον αφορα στο επικαιρο , περι ιμπεριαλισμου ,η θεση μου καθοριζεται απ την πολιτικη των Αμερικανων οι οποιοι εχουν την πρωτοβουλια δηλαδη σε καθε περιπτωση να τοποθετεισαι απεναντι τους.Συμφωνω οτι θελει προσοχη ωστε να μην δημιουργουνται συγχυσεις αλλα απ την αλλη δεν ειναι υποχρεωτικο να μην παρεις το μερος των Ουκρανων-Ρωσων που σκοτωνονται επειδη η Ρωσια ,εαν δυναμωσει οικονομικα ,θα γινει καθαρα ιμπεριαλιστικη.Στο κατω-κατω ,σε καποια θεματα υπαρχει και η σιωπη.Κι αυτο,η σιωπη ,πολιτικη θεση ειναι εαν δεν ειναι εφικτη καποια τεκμηριωμενη προσεγγιση προσωρας.Ευχαριστω.
Θ.Γ.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Δε θέλω να προσπεράσω τις ενδιαφέρουσες επισημάνσεις των σφων σχολιαστών.
Θέλω όμως να τονίσω, για να μην παραμεριστεί από μια άλλη κουβέντα, αυτό που θεωρώ ως βασικό σημείο προβληματισμού της ανάρτησης.

Ο Λένιν μιλούσε για αδύναμο κρίκο της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας, στην οποία εντάσσονταν όλες οι χώρες της εποχής του.
Το κόμμα έχει μια ανάλυση που κατατάσσει όλα τα κράτη και τους εθνικούς καπιταλισμούς σε μια πυραμίδα.
Δε μου είναι αδιάφορες οι διαφορές που μπορεί να έχει το ένα ή το άλλο σχήμα, αλλά σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για ένα ενιαίο σύνολο, που δεν εξομοιώνει το κάθε μέρος, αλλά αναδεικνύει την ανισομετρία.
Γιατί λοιπόν κάποιοι θεωρούν πως το δεύτερο διαστρεβλώνει τη θεωρία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό, αλλά δεν αντιδρούν κι αγανακτούν με τον ίδιο το Λένιν και με την έννοια της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας, που τα βάζει όλα σε ένα σύνολο;
Αυτό είναι το πιο σημαντικό που θέλω να πω κι επ' αυτού κάθε απάντηση ευπρόσδεκτη.

Δελάρζ είπε...

Άμα πεις αλυσίδα, θα πρέπει να ψάξεις τον αδύναμο κρίκο, γι' αυτό ίσως οι διαφωνίες. Απ την άλλη η αλυσίδα είναι "γραμμική" κι όλοι κρίκοι έχουν ίδιο μέγεθος. Αν λοιπόν όλες οι χώρες είναι κρίκοι τοτε έχουμε ψιλοϊσότιμη αλληλεξάρτηση.
Άμα πεις πυραμίδα όμως που θα βρεις εδώ την αδυναμία; επίσης η πυραμίδα είναι πλατιά στη βάση, στενεύει στην κορυφή που ταιριάζει καλύτερα στο σχήμα "λιγες ιμπεριαλιστικές χώρες στην κορφή- πολλές εξαρτημένες στον πάτο". Συμπέρασμα: η περιγραφή των χωρών και των σχέσεών τους με μεταφορικές λέξεις αντικειμένων, παρομοιώσεις, δημιουργεί συγχύσεις. Μάλλον θα ταίριαζε κάπως περισσότερο να πεις ο ιμπεριαλιστικός πύργος τζένγκα που άμα τραβήξεις το σωστό τουβλάκι καταρρέει ο καπιταλισμός. Θα χε ενδιαφέρον πάντως, αν κανένας έχει πρωτότυπα του Λένιν στα ρούσικα να μας πει την ακριβή απόδοση της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας/πυραμίδας γουατέβερ

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

Η συζητηση πανω στο ποια χωρα ειναι ιμπεριαλιστικη και ποια οχι, μου θυμιζει λιγο τις συζητησεις για το φυλο των αγγελων και λειτουργει αποπροσανατολιστικα.

Το ζουμι ειναι οτι ο καπιταλισμος εχει κυριαρχησει εντελως στον πλανητη, δεν υπαρχουν καταλοιπα φεουδαρχιας οπως πριν ενα αιωνα, αρα και δεν υπαρχει ενδεχομενο εστω και για προσωρινη συμμαχια με τους αστους.

Τα καθηκοντα της ΕΤ σε καθε χωρα ειναι τα ιδια: ανατροπη της ΑΤ και οικοδομηση του σοσιαλισμου. Το πως θα γινει αυτο, εξαρταται απο δεκαδες παραγοντες και συγκυριες και δεν μπορει να μπει σε κουτακια του τυπου ''σε ιμπεριαλιστικη χωρα κανουμε αυτο, σε μη ιμπεριαλιστικη κανουμε τουτο''.

Το μονο σιγουρο ειναι οτι δεν μπορουμε να υποστηριζουμε συνασπισμους με αστους σε (υποτιθεμενες ή πραγματικες) μη ιμπεριαλιστικες χωρες στο ονομα του ''αντιιμπεριαλισμου''.

Ο ιμπεριαλισμος ειναι καπιταλισμος και δεν μπορει να ειναι καποιος εναντιον του χωρις να ειναι κομμουνιστης αρα και αντικαπιταλιστης. Αντιιμπεριαλιστικα μετωπα με αστους ειναι σαν αντιφασιστικα μετωπα με...ναζι. Ειναι γελοιο και συχνα τετοιες γελοιοτητες θελουν να δικαιολογησουν συζητησεις περι ιμπεριαλισμου.

Τελος, μια σοσιαλιστικη χωρα θα πρεπει να κανει συμφωνιες αναλογα με τα δεδομενα συμφεροντα της καθε στιγμη και οχι με βαση κατηγοριοποιησεις ιμπεριαλιστικη χωρα/μη ιμπεριαλιστικη χωρα, οποτε πιστευω ουτε εκει βοηθα αυτη η συζητηση. Γενικα, ο ''Ιμπεριαλισμος'' εχει καταντησει το πιο παρεξηγημενο εργο του Λενιν, απο κει που παλιοτερα ο ''Αριστερισμος'' κατειχε αυτον τον τιτλο.

antivaro είπε...


Η ιμπεριαλιστική αλυσίδα ... συνυπάρχει στις μέρες μας με την ιμπεριαλιστική πυραμιδα. Τα δυο αυτά μοντέλα συνυπάρχουν ... απλά για να περιγράφουν ... απο διαφορετικές οπτικές γωνιές το ίδιο εξελικτικό φαινόμενο. Τον ιμπεριαλισμό.
Η έννοια της αλυσίδας αποτελεί την ΔΥΝΑΜΙΚΗ αναπαράσταση της κατάστασης και η έννοια της πυραμίδας την ΣΤΑΤΙΚΗ αποτύπωση συσχετισμού των δυνάμεων της ίδιας κατάστασης. Η ιμπεριαλιστική αλυσίδα κάτω απο τον νόμο της ανισομετριας συνεχώς μεταβάλλει τις δυνάμεις που αναγκάζεται να δέχεται ο κάθε κρίκος της. Ο Βλαδίμηρος απέδειξε πως έρχεται η στιγμή που ο πιο αδύναμος κρίκος σπάει. Το μοντέλο της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας έχει γενική ισχύ και στα χρόνια του Λένιν και στις δικές μας εποχές ... επειδή απλά υπάρχει ο ιμπεριαλισμος. Και γιατι ένας σωρός ιμπεριαλιςτικες χώρες παρά τους άγριους ανταγωνισμούς τους συνυπαρχουν σε αλυσίδα ?? Απλά επειδή τους ενώνει το στρατηγικό συμφέρον της επιβίωσης του καπιταλιστικού συστήματος. Ας θυμηθούμε πως ενώθηκαν αμέσως οι "εχθροί" του 1ου πολέμου ... για να στραφούν εναντια στη σοβιετική Ρωσία.
Εκείνο που έχει αλλάξει απο τα χρόνια του Λένιν ... ειναι η στατική αποτύπωση της κατάστασης ... επειδή στον καπιταλισμό συνέβησαν ορισμένες εξελίξεις, Στα χρόνια του Λένιν μια χούφτα ιμπεριαλιςτικες χώρες οργανώνοντας η κάθε μια το δικό της σύστημα αποικιών και μισοαποικιών ... ενωμένες στην ίδια ιμπεριαλιστική αλυσίδα ... ήδη είχαν τελειώσει το εδαφικό μοίρασμα της γης. Αυτή ήταν η στατική αποτύπωση του Λένιν. Να φανταστούμε τον κόσμο σαν μια χούφτα πυραμίδες να καλύπτουν τον παγκόσμιο χάρτη. Ήταν η εποχή που παρά τους σκληρούς ανταγωνισμούς ... οι ιμπεριαλιστες κάνανε όνειρα του ειρηνικού ιμπεριαλιςμου. Όμως η ανισομετρία έκανε την δουλειά της ... παρά την θέληση των ιμπεριαλιστών. Εκεί σπάει ο αδύναμος κρίκος. Οκτωβριανή επανασταση.
Απο τοτε ... παράλληλα με την ύπαρξη του σοσιαλιστικού κόσμου ... στον καπιταλιςτικο κόσμο συνέβη μια ολόκληρη κοσμογονία. Κρίση,αυξημένες απαιτήσεις μαζών καπιταλιστικού κόσμου, καπιταλιςτικη ανάπτυξη στις πρώην αποικίες, ανάδυση αστικών και εργατικών τάξεων, ανάδυση ανταγωνιστών για την παλιά χούφτα ιμπεριαλιστών, δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, συντριβή του φασισμού, επέκταση του σοσιαλιστικού κόσμου, στον καπιταλιςτικο κόσμο υπάρχει ουςιαστικα ένας μονο νικητής ... οι ΗΠΑ (όχι σαν ο τυχερός νικητής του πολέμου, αλλα σαν ο ξεκάθαρος νικητής στην συγκέντρωση και συγκεντροποίηση), παγκόσμιο κύμα σαρώνει την αποικιοκρατία, το αντίπαλο δέος για τους καπιταλιστές όλου του κόσμου ... η ιμπεριαλιστική αλυσίδα καλά κρατεί στον καπιταλιςτικο κόσμο ... αλλα όλες οι ιμπεριαλιςτικες χώρες της προηγούμενης εποχής και οι αναδυόμενες καπιταλιστικές απο τις πρώην αποικίες που δεν στράφηκαν στον σοσιαλιστικό κόσμο ... μοιραία χώνονται κάτω απο την ομπρελλα των ΗΠΑ. Η κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη δεν έχει τώρα την δικιά της "ανεξάρτητη" πυραμιδα. Έχει την δίκη της σφαίρα επιρροής μεσα στην ομπρελλα των ΗΠΑ. ... Αυτή ειναι η στατική αποτύπωση της εποχής μας ... η σημερινή ιμπεριαλιστική πυραμιδα ... που δεν μοιάζει με την στατική αποτύπωση της εποχής του Λένιν ... αλλα συνυπάρχει με την ίδια ιμπεριαλιστική αλυσίδα.
Όσο λοιπόν η ανισομετρία θα συνεχίσει να κάνει την δουλειά της ... κάθε καπιταλιςτικη χώρα ... θα ολοκληρώνει τον μονοπωλιακό της χαρακτήρα συμμετέχοντας αναγκαστικά στη δομή της πυραμίδας ... συνδεδεμένη άρρηκτα στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα ... μέχρι αυτή να σπάσει. Απλά κάθε τοσο η στατική αποτύπωση της πυραμίδας θα αλλάζει ... επειδή θα αλλάζουν οι συσχετισμοί.

antivaro είπε...

https://antivaro-for-marx-and-lenin.blogspot.gr/2016/09/blog-post_11.html

Ανώνυμος είπε...

Eγω θα τολμησω να πω οτι οταν αρχισαν να διαμορφωνονται λιγα χρονια μετα το θανατο του Λενιν οι πρωτες ερμηνειες και προσεγγισεις για μια σειρα ζητηματα μεταξυ αυτων και ο ιμπεριαλισμος ολες οι ερμηνειες ακομα και οι λαθος που κατεληξαν σε παρεκκλισεις και αλλα πολιτικα ρευματα ειχαν ενα υποβαθρο στην γεννηση τους που ηταν η αναγκη εξηγησης ενος νεου φαινομενου ή μιας νεας φασης στην ταξικη παλη.
Σημερα σαφως και υπαρχει αυτη η αναγκη και μαλιστα γινεται υπο δυσμενης ορους καθως για δεκαετιες η θεωρια εξελισσονταν σε λαθος κατευθυνση. Ωστοσο οι πολεμιοι του ΚΚΕ στην Ελλαδα ειτε μιλαμε για γκρουπες , ειτε για μεμονομενα ατομα (κομματα δεν τα λες αυτα με την εννοια οτι κομμα ειναι ο ΣΥΡΙΖΑ αλλα πλεον καθαρα αστικο)ολη τους η κριτικη, η ερμηνεια για τον ιμπεριαλισμο κλπ ξεκινα απο 2 δεδομενα που πρεπει να ειναι το τελικο συμπερασμα και απλα πρεπει να χτισουμε την επιχειρηματολογια μας με τεοιο τροπο ωστε να μπουν αυτα στην κορυφη.
Ποια ειναι αυτα?
1)Οτι η ενδεδειγμενη στρατηγικη απο παντα(!), σημερα και για παντα ειναι η διεκδικηση της κυβερνητικης εξουσιας μεσω του κοινοβουλιου απο το ΚΚ που θα αποτελεσει τον καθοριστικο κρικο στην επαναστατικη διαδικασια και σε αυτο τον αμεσο στρατηγικο στοχο παλης πρεπει να υποτασσεται ολη η δραη θεωρητικη και πρακτικη του ΚΚ. Απο τη δραση του στο κινημα, την προπαγανδα του , τα συνθηματα ακομα και το προγραμμα του που πρεπει να ειναι μεταβατικο δηλαδη για το ''σημερα'' με λιγα λογια διαχειρησης μεχρι να ερθει (;) η ρηξη στη δευτερα παρουσια.
2)Αφου το ενα συμπερασμα που πρεπει να καταληξουμε ειναι το παραπανω τοτε το δευτερο συμπερασμα πρεπει αν ειναι οτι η θεση του ΚΚΕ για μη συμμετοχη σε αστικες κυβερνησεις πρεπει να χτυπηθει αλυπητα. Αυτο δεν μπορει να γινει μονο με ευθεια επιθεση σε αυτη καθ'αυτη τη θεση αλλα χτυπωντας και ''αποδομωντας'' ολο το πλαισιο και τα συμπερασματα που κατεληξαν σε αυτη. Κομβικο σημειο ειναι ασφαλως το ζητημα του ιμπεριαλισμου που οι διεθνης συνθηκες και ειδικα στη γειτονια μας το φερνουν στο προσκηνιο.
Μεχρι να εχουμε τις επεμβασεις στη Συρια, την Ουκρανια κ.α. Το ζητημα του ιμπεριαλισμου επικεντρωνονταν στη θεση της Ελλαδας απο το 17ο συνεδριο μεχρι και τα πρωτα χρονια του μνημονιου οποτε νομιζαν οτι με αρλουμπες περι κατοχης και αποικιας θα παρουν μια ατυπη οσο ιδιοτελης και εξω απο καθε κομμουνιστικο ηθος και χαρακτηριστικο ιδεολογικη ρεβανς.

Τελος υπαρχουν και αυτοι που δεν κανουν ερμηνεια του ιμπεριαλισμου και κριτικη στο ΚΚΕ απο τη σκοπια των 2 παραπανω τουλαχιστον στα λογια. Λιγοι αλλα υππαρχουν. Αυτοι βεβαια εχουν ξεχασει πως ο Σαμιρ Αμην και αυτες οι θεωριες περι εξαρτησης ηταν το ιδεολογικο οπλοστασιο του παλιου ΠΑΣΟΚ και ποτε δεν υπηρξε οπλοστασιο του κομμουνιστικου κινηματος ακομα και στις περιοδους που ολα τελουσαν υπο συγχυση. Αυτοι εχουν προσωπικα συνδρομα περαν των αλλων με το ΚΚΕ συδρομα που τους αναγκαζουν σε εναν ετεροπροσδιορισμο παση θυσια και μια κριτικη που ειναι για αλλες δεκαετιες προ 1990 αφου σημερα η κριτικη οτι το ΚΚΕ ρεπει στον κοιοβουλευτισμο, οτι επιδιωκει στην κυβερνηση κλπ ειναι εκτος τοπου και χρονου και γι'αυτο αυτες οι ομαδες πλεον δεν μπορουν ουτε καν να κανουν αυτο που εκαναν αλλες δεκαετιες, να πλαγιοκοπησουν το ΚΚΕ εξ' ''αριστερων'' και να του αποσουν δυναμεις εστω σε χωρους οπως τα ΑΕΙ , η κρατικη υπαλληλια , η διανοηση κλπ
Για αποφυγη παρεξηγησεων εδω δεν εντασω την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αυτοι ειναι ο νεος ΣΥΡΙΖΑ ξεκαθαρα. Διαχειρηση , καρεκλα και ξερο ψωμι. Βεβαια οπως παντα και οι εξ ''αριστερων'' πολεμιοι του ΚΚΕ μια χαρα συνεργαζονατι με αυτους σε κινηματικο και συνδικαλιστικο επιππεδο.

ratm


Ανώνυμος είπε...

Κατι συμπηρωματικο.
Στο ζητημα του ιμπεριαλισμου χρειαζεται μια προσοχη. Το οτι ο πυρηνας του προγραμματος ενος ΚΚ δεν αλλαζει απο τη θεση της χωρας στην ιμπεριαλιστικη πυραμμιδα (εφοσον ολοι δεχομαστε οτι αυτος ο πυρηνας τον 21ο αιωνα δεν μπορει να ειναι αλλος απο τη σοσιαλιστικη επανασταση και οικοδομηση) δε σημαινει οτι ζητηματα επι μερους θεσεων και για την οικοδομηση, ποσο μαλλον στα αιτηματα και στοχους παλης για το σημερα δεν αλλαζουν. Φυσικα και η σωστη εκτιμηση για τη θεση της χωρας, της αστικης ταξης και τις επιδιωξεις της ειναι απαραιτητη και εξισου σημαντικη για την επαναστατικη παλη και καθοριζει την καθε φορα χαραξη της τακτικης και της πολιτικης συμμαχιων ενος ΚΚ.


ratm

Ανώνυμος είπε...

@Θ.Γ.
"Τωρα ειμαστε 100 χρονια μετα.Μετα απο αλλα 100 χρονια οταν θα εχει δημιουργηθει το δικαιο που θα καθοριζει τα δικαιωματα επι του φλοιου της γης(=υδρογονανθρακες και νερο) ,το δικαιο που θα καθοριζει τα δικαιωματα του εγγυς διαστηματος (=τηλεπικοινωνιες και ακομα πιο γρηγορες μεταφορες) ,οταν οι υποσαχαριες κοινωνιες (=τρεις φορες η Ευρωπη) θα εχουν διαστρωματωθει ταξικα και θα αγοραζουν οι εργαζομενοι προιοντα ,οταν θα εχει σκασει αυτοκινητοδρομος απο Γιοχανεσμπουργκ στο Καιρο και θα συνεχιζει για Καζακσταν κι απο κει για Καναδα,οταν μεχρι τοτε θα εχουν γινει και αλλοι πολεμοι αλλα το θηριο (=η εμπορευματικη κοινωνια) θα ειναι ακομα ρωμαλεο , τοτε ακομα θα γινεται συζητηση για το τι πρεπει να κανουμε συμφωνα με κατι συγκεκριμενο που εκανε η ειπε ο Λενιν?"

Πολύ ωραία περιγραφή κάνεις αλλά ξεχνάς κάτι. Ότι ακόμα και τότε, με το αδιανόητο επίπεδο ανάπτυξης, πάλι θα υπάρχει η μία ιμπεριαλιστική δύναμη στην κορυφή της πυραμίδας και πάλι, με τη λογική σου, θα πρέπει να υπερασπιζόμαστε; είμαστε ουδέτεροι; έχουμε μεταβατικά προγράμματα; σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις.

Θα υπάρχουν δυο-τρεις γιγάντιοι όμιλοι με δραστηριότητες σε κάθε τομέα κι εμείς, με τη λογική σου, θα πρέπει να εξετάζουμε αν πρέπει να κοινωνικοποιηθούν και αν θα πρέπει να τους υποστηρίξουμε σε τυχόν σύγκρουση της με τους ομίλους της ακόμα μεγαλύτερης δύναμης.

ΓΜ

Ανώνυμος είπε...

http://sibilla-gr-sibilla.blogspot.gr/2017/04/blog-post_30.html

ΤΡΙΚΥΜΙΑ

Ένας Παλιός είπε...

Αυτό το παρατηρήσατε;;;;

http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=872283

λαθραναγνώστης είπε...

Εγώ, θα έλεγα απλά, ότι σήμερα ο τρόπος λειτουργίας (modus operandi)του καπιταλισμού, είναι ο ιμπεριαλισμός. Είναι ποιοτικό χαρακτηριστικό και όχι ποσοτικό.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ βαρύ θέμα. Ο Ιμπεριαλισμός ως ανώτατο και τελευταίο στάδιο του Καπιταλισμού, άρχισε λίγα χρόνια πριν ο Λένιν γράψει την αντίστοιχη εργασία. Στα χρόνια της Οκτωβριανής, ακολούθησαν επαναστάσεις όπως π.χ. σε Γερμανία και η «μισή» «ανολοκλήρωτη» κατάσταση στην Ουγγαρία.

Υπάρχει μία δυναμική διαδικασία από την εποχή της "μίας χούφτας χώρες". Όλο και περισσότερες χώρες περνούν στο Κρατικομονοπωλιακό τους στάδιο σε σχέση με το 1917. Άρα αν μία «ο αδύναμος κρίκος» (π.χ. ακόμα και κατά Γ.Παπανδρέου), «σπάσει», οι πιθανότητες να ακολουθήσουν και άλλες χώρες αυξάνεται.

Με υπογραφή για τo Sfyrodrepano.blogspot

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

"Δικομματισμός" παληέ, 6 Απριλίου 2017 - 11:16 π.μ.!
Οι ιδιοκτήτες του ΣΕΒ είναι και ιδιοκτήτες του "αντι-ΣΕΒ".
Μπας και στρατολογήσουν κανά κορόϊδο κάτω από ξένες σημαίες.
Πίσω, απατεώνες. Η βιομηχανική ανάπτυξη της Πατρίδας είναι δουλειά της "Λαϊκής εξουσίας". Για σας υπάρχει το ...γκουλάγκ!

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Δελάρζ, εγώ λέω ότι η αλυσίδα δεν είναι ακριβώς γραμμική, γιατί έχει αδύναμους κι ισχυρούς κρίκους. Αυτό όμως έχει όντως να κάνει και με άλλους παράγοντες -πόσο ισχυρό είναι πχ το εργατικό κίνημα σε μια χώρα- οπότε μπορεί να προκαλεί συγχύσεις.
Ο πύργος Τζένγκα μπορεί να δημιουργήσει τη λανθασμένη εντύπωση πως μπορείς να βρεις ένα τουβλάκι που να κάνει όλο το οικοδόμημα να πέσει -σα λυδία λίθος.
Το βασικό λοιπόν δεν είναι να αναλωθούμε στο κατάλληλο σχήμα (που μπορεί να είναι και συμπληρωματικά, όπως λέει ο αντίβαρος από κάτω), αλλά να αναλύσουμε τι και πώς το εννοούμε.

Ρατμ, συμφωνώ με το συμπληρωματικό σου σχόλιο και ξεκαθαρίζω με τη σειρά μου πως αυτό που θέλω να πω δεν είναι ότι η τακτική πρέπει να είναι μία κι ενιαία παντού -αυτό το αποκλείει αυτόματα η ανισομετρία, που αφορά μια σειρά παράγοντες.
Αυτά που γράφω αφορούν περισσότερο όσους πιάνονται από μια γενική σωστά θέση -ότι δεν είναι όλες οι χώρες ίδιες- ή τη γνωστή φράση του Βλαδίμηρου για μια χούφτα εκμεταλλεύτριες χώρες, για να αμφισβητήσουν ακριβώς το στρατηγικό πυρήνα και σε τελική ανάλυση την ίδια την ουσία της ανάλυσης του Λένιν για τον αδύναμο κρίκο (που δε θα έρθει απαραίτητα σε μια ανεπτυγμένη ιμπεριαλιστική χώρα).