Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Τι Πλαστήρας τι Παπάγος

Διαβάζοντας αυτές τις μέρες τον πρώτο τόμο από το ιστόρημα του Σπύρου Λιναρδάτου "από τον Εμφύλιο στη Χούντα", που καλύπτει την περίοδο μέχρι το τέλος -χοντρικά- του 52 και την ανάδειξη του Παπάγου στον πρωθυπουργικό θώκο, η κε του μπλοκ είχε μια σειρά συνειρμούς και σκέψεις, που εκθέτει συνοπτικά παρακάτω.

Παρά τον έπαινο που επιδαψιλεύει εισαγωγικά στο συγγραφέα ο Ρωμαίος, ότι δηλαδή διαχωρίζει την προσωπική του θέση από τα γεγονότα, η προσέγγισή του Λιναρδάτου έχει σοβαρούς περιορισμούς. Καταρχάς είναι πρωτίστως δημοσιογραφική, εξ ου και ιστόρημα αντί ιστορίας, με πιο διεισδυτικές αναλύσεις. Επιπλέον, είναι αναπόφευκτα επηρεασμένη από το στίγμα της μεταγενέστερης πολιτικής διαδρομής και ένταξης του Σ.Λ.

Έτσι το ΚΚΕ εμφανίζεται να ρίχνει μύλο στο νερό της Δεξιάς και του παρακράτους με την αλλοπρόσαλλη πολιτική του και τις ακρότητες της ηγεσίας του. Ο Μιχάλης Κύρκος αντιθέτως, δε φέρει καμία ευθύνη για το "βέτο" που έβαλε στις υποψηφιότητες Πλουμπίδη, Μπελογιάννη, που θα εξασφάλιζε στο δεύτερο ειδικά βουλευτική ασυλία (τελικά κι οι υποψηφιότητες δεν προχώρησαν και ο Κύρκος αποχώρησε από την ΕΔΑ, αφού πρώτα πήρε την έδρα με τις δικές μας ψήφους). Κι όλοι οι συνεργαζόμενοι της ΕΔΑ απομακρύνονται από το σεχταρισμό της ηγεσίας, τη στάση του κόμματος, τους εναντίον τους μύδρους από τις ραδιοφωνικές εκπομπές του εξωτερικού (πάντα αυτό έφταιγε), αλλά δεν υπάρχει κανένα ψεγάδι εναντίον τους, επειδή που επιδίωκαν τη βουλευτική έδρα με τις ψήφους των κομμουνιστών, χωρίς όμως να δεσμεύονται σε τίποτα απέναντί τους. Η γνωστή αφήγηση του "εσωτερικού" για την ηγεσία που ρύθμιζε τα πάντα απέξω, χωρίς να έχει επαφή με την ελληνική πραγματικότητα.

Θα ήταν ενδιαφέρον να ερμηνεύσουμε υπό αυτό το πρίσμα και όσα γράφει για την εξάρτηση της χώρας από τον αμερικάνικο παράγοντα και τη συστηματική προσπάθεια του τελευταίου να βάλει προσκόμματα και να καθυστερήσει σκόπιμα την εκβιομηχάνιση της χώρας, για να την κρατά δέσμια και να εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα.

Αλλά αυτό είναι μεγάλο θέμα για να το στριμώξουμε μαζί με τα υπόλοιπα (χωρίς μια σύγκριση με όσα γράφει και ο β' τόμος του δοκιμίου). Κρατάμε λοιπόν συνειρμικά την εικόνα από την ταινία για τον Μπελογιάννη, που έδειχνε την κυβέρνηση του Πλαστήρα να είναι καλή, να θέλει, να προσπαθεί, να μην την αφήνουν (από τα μέτρα επιείκειας μέχρι τα πάντα) και ερχόμαστε στο κυρίως θέμα, για να δούμε τι και κατά πόσο ισχύει.

Η σύγκριση των δύο πόλων, του εκάστοτε καλού και κακού μπάτσου του συστήματος, είναι ένα θέμα που απασχολεί διαχρονικά διάφορους "αριστερούς", θεωρείται "σταυρικό ζήτημα" που το κουβαλάνε σα Γολγοθά ως το τέλος και στοιχειώνει τη σκέψη τους χωρίς να την αφήνει να προχωρήσει πολιτικά πέρα από αυτό το σημείο: τη σχέση με το κέντρο, την τακτική συνεργασιών, κτλ.

Σε αυτούς εντάσσεται προφανώς κι ο Λιναρδάτος, που θεωρεί καταστροφική την τακτική του ΚΚΕ να θεωρεί την ΕΠΕΚ του Πλαστήρα ως την άλλη όψη του αστικού νομίσματος (η μία είναι η Δεξιά και εν προκειμένω ο Παπάγος) και να... να... έλα ντε. Και να, τι ακριβώς; Ακόμα κι αν υποθέσουμε πως το κακό, σεχταριστικό ΚΚΕ ήθελε εκλογική συνεργασία (που τη ζητούσε και την έκανε πράξη για μια και μοναδική φορά το 56'), θα σκόνταφτε σε τοίχο, γιατί ο Πλαστήρας ενδιαφερόταν άμεσα για τις ψήφους της Εαμικής βάσης, αλλά απέρριπτε κατηγορηματικά τη συνεργασία, για να μην του κολλήσουν τη ρετσινιά του συνοδοιπόρου. (Κι αν αυτό σας θυμίζει μια μεταγενέστερη τακτική ενός άλλου... κεντρώου -τι κεντρώου; αριστερού και βάλε- πολύ καλά θυμάστε).

Είναι χαρακτηριστικό ένα περιστατικό που περιγράφει το βιβλίο πριν από τις εκλογές του 51', με το Σβώλο να πουλάει τελευταία στιγμή και να κλείνει συμφωνία με τον Πλαστήρα (που δεν ευδοκίμησε ούτε αυτή τελικά).

Στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων συμφωνεί και το ΣΚΕΛΔ. Όταν όμως είναι έτοιμο το πρακτικό, οι Σβώλος και Τσιριμώκος αρνούνται να υπογράψουν και ζητούν προθεσμία μερικών ημερών. Στις 9 Αυγούστου, ο Πασαλίδης καταθέτει στον Άρειο Πάγο τον τίτλο και το έμβλημα της ΕΔΑ για τις εκλογές (.,,) Την ίδια μέρα πρόκειται να δώσουν την τελική τους απάντηση οι ηγέτες του ΣΚΕΛΔ, αν θα πάρουν μέρος στο συνασπισμό. Στο ζαχαροπλαστείο του Γιαννάκη είναι το ραντεβού (...) Αλλά οι δύο ηγέτες του ΣΚΕΛΔ, ίσως από παρανόηση, ίσως γιατί έχουν πάρει πια οριστικά τις αποφάσεις τους, δεν πηγαίνουν στο ραντεβού. Την ώρα εκείνη συναντιούνται στα παλιά Ανάκτορα και συζητούν με τον Πλαστήρα.
Οι εκπρόσωποι της ΕΔΑ πηγαίνουν τότε στα γραφεία της ΕΠΕΚ στη Βουλή να συναντήσουν τον Πλαστήρα και να του ζητήσουν συνεργασία. Ο αρχηγός της ΕΠΕΚ τους δέχεται με το καλοσυνάτο του ύφος και με τα συνηθισμένα του αστεία, και με τη θεσσαλική προφορά του τους λέει:
-Τι θέλτε ιδώ Κουκουέδες; Η Ασφάλεια είναι ιδώ κι θα με πιάσ'.
Του εξηγούν ότι ο σκοπός τους είναι η σύμπραξη όλων των δημοκρατικών κομμάτων στις εκλογές και ότι, για τον ίδιο λόγο, θα τον επισκεφτεί και ο Σβώλος.
-Η Αλέκς ήταν τώρ' ιδώ, τους απαντά ο Πλαστήρας. Αυτούν θα τουν παρ', ισάς ούχι...

Ο Πλαστήρας επιχειρεί να διεισδύσει εκλογικά στην Εαμική βάση, υποσχόμενος μέτρα επιείκειας και ειρήνευσης, που αφορούν άμεσα χιλιάδες κρατούμενους, εξόριστους, υπόδικους και τους συγγενείς τους, που σηκώνουν μαζί τους το σταυρό του μαρτυρίου. Αλλά οι υποσχέσεις αυτές έμεναν πάντα μισές κι ανεκπλήρωτες.

(Από αυτήν την άποψη είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα κι ο Συναγερμός του Παπάγου έκανε λόγο, δημαγωγικά, για την ειρήνευση-επιείκεια προσπαθώντας να εξισορροπήσει τα εκλογικά κέρδη του Πλαστήρα. Αλλά και το μεταγενέστερο παράπονο του Καραμανλή που έλεγε πως επί της δικής του κυβέρνησης είχαν απελευθερωθεί περισσότεροι εξόριστοι, κρατούμενοι, κτλ, από ό,τι στην περίοδο της διακυβέρνησης του Κέντρου).

Ο στρατηγικός στόχος των αστικών επιτελείων παραμένει σε κάθε περίπτωση ο ίδιος. Αλλάζουν όμως τα μέσα κι οι μέθοδοι που προκρίνουν. Ο Πλαστήρας θεωρούσε πως απασφάλιζε καλύτερα τον κομμουνιστικό κίνδυνο, πλαγιοκοπώντας τη βάση του, κι όχι δημιουργώντας ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τη δράση του, που θα τροφοδοτούσε το καζάνι της δυσαρέσκειας και ενδεχομένως μια δυναμική διέξοδο από αυτήν την κατάσταση. Έφτανε μάλιστα, θεωρητικά, ως το σημείο να ταχθεί υπέρ και της νομιμοποίησης του ΚΚΕ -αλλά αυτό θα αργούσε ακόμα.

Κι αν το παρελθόν του... δημοκράτη Πλαστήρα ήταν γνωστό (απόπειρα πραξικοπήματος το 35', ο πρωθυπουργός της Βάρκιζας, αμέσως μετά τον Παπανδρέου -και μετά ακολούθησε ο Σοφούλης και ο Βενιζέλος, γιατί οι ΗΠΑ προτιμούσαν κεντρώες κυβερνήσεις, για να κάνουν τη δουλειά τους τότε κι αργότερα, που τους βόλευαν για να αρχίσουν τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με τους Γιούγκους του Τίτο), το "παρόν" του δεν ήταν περισσότερο ελπιδοφόρο.

Αυτοί σκοτώσαν Λαμπράκη, Μπελογιάννη, που λέει και το σύνθημα. Κι αν η κυβέρνηση Καραμανλή ήταν ο ένας πόλος (για το Λαμπράκη), ο άλλος (εκτέλεση Μπελογιάννη και των συντρόφων του) ήταν η δική του.
Έγινε πρωθυπουργός με τη σύμφωνη γνώμη (αν όχι θέληση και πίεση) των ΗΠΑ, δεν έθεσε ποτέ επιτακτικά σε διεθνείς οργανισμούς το Κυπριακό (στο οποίο εμπλέκονταν κι ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες μεταξύ Βρετανίας και ΗΠΑ) και χτυπούσε με τις δυνάμεις καταστολής όσους διαδήλωναν, ήταν υπέρμαχος του βασιλιά και της ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ -ευχαριστώντας τους συμμάχους μας για την πολύτιμη βοήθεια που μας πρόσφεραν- αμνήστευσε τον ΙΔΕΑ (ο οποίος είχε επαφές και οργανικές σχέσεις με όλο το φάσμα του αστικού πολιτικού κόσμου κι όχι μόνο την παπαγική Δεξιά) για το μισό πραξικόπημα που επιχείρησε, μετά την παραίτηση του Παπάγου από αρχιστράτηγος, για να πολιτευτεί στη συνέχεια.

Συναίνεσε στο πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, που έστρωσε το δρόμο για το Συναγερμό και την ΕΡΕ αργότερα. Δε σταμάτησε τις εκτελέσεις, όπως δείχνει η υπόθεση Μπελογιάννη, αλλά κι άλλες εκτελέσεις, όπως αυτή του Νικηφορίδη, ένα χρόνο νωρίτερα, επειδή μοίραζε ένα κάλεσμα για την ειρήνη. Δεν ανακούφισε τα λαϊκά στρώματα που ήταν στο όριο της πείνας, γιατί ήταν απαραίτητη μια αντιπληθωριστική πολιτική (κι αυτό το αναγνωρίζει ως ένα σημείο ο αριστερός Λιναρδάτος).
Ναι αλλά είχε ως σύνθημα την Αλλαγή. Αλίμονο λοιπόν αν συνάγει κανείς από όλα τα παραπάνω το σεχταριστικό συμπέρασμα ότι ήταν απλώς η άλλη όψη του νομίσματος της αντιλαϊκής, αστικής κυριαρχίας.

Για όσους δίνουν υπερβολική σημασία και μπερδεύονται στο κουβάρι των ενδοαστικών αντιθέσεων, συνίσταται το βιβλίο του Μαΐλη για το αστικό πολιτικό σύστημα (της ίδιας πάνω-κάτω περιόδου). Μπορούν όμως να διαβάσουν και το παρακάτω απόσπασμα από την εισαγωγή του Λιναρδάτου, που συνοψίζει πολύ καλά την ουσία, με αφορμή ένα περιστατικό σχετικό με την κυβέρνηση Βενιζέλου.

Για όσους γνωρίζουν τις κατοπινές εξελίξεις, γεννιούνται ορισμένα ερωτήματα. Γιατί πχ έξι μήνες από τον τερματισμό των επιχειρήσεων, οι κυριότερες δυνάμεις που πρωτοστάτησαν στη νίκη κατά της κομμουνιστικής Αριστεράς βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους; Γιατί τα Ανάκτορα, η Δεξιά, ο Σοφοκλής Βενιζέλος δίνουν, όπως τουλάχιστον ισχυρίζεται το μεγάλο αμερικάνικο πρακτορείο ειδήσεων, "ραπίσματα" στους Αμερικανούς, στη βοήθεια των οποίων είχαν στηριχτεί και στην οποία πάντα υπολόγιζαν; Γιατί οι Αμερικανοί ήθελαν εκείνη τη στιγμή κυβέρνηση Κέντρου, και μάλιστα υπό τον Πλαστήρα, ενώ λίγους μήνες αργότερα καταπολέμησαν την ΕΠΕΚ και υποστήριξαν ανοιχτά τον Παπάγο; Γιατί, αντίθετα, ο βασιλιάς και οι εξωκυβερνητικοί σύμβουλοί του, που τώρα φαίνονται να προετοιμάζουν το έδαφος για μια, ακόμα και δικτατορική, κυβέρνηση Παπάγου, σε λίγο θα καταπολεμήσουν με πάθος τον παπαγικό Συνασπισμό;
Θα είχε επίσης ενδιαφέρον μια απλή σύγκριση των προγραμματικών δηλώσεων της πρώτης (από τις δύο συνολικά) κυβέρνησης Πλαστήρα, με το σημερινό προγραμματικό λόγο του Σύριζα και της ΔΦΑ που είναι και αυτοί καλοί, αλλά δεν τους αφήνουν μωρέ να κάνουν περισσότερα. Και τους γλιτώνει πάντα η σύγκριση με τους προηγούμενους, την επάρατο Δεξιά. Κι έχουν πολλά ακόμα κοινά με τον Πλαστήρα. Κυριακή ούτε οι Γερμανοί δεν εκτελούσαν. Και Μνημόνια μες στο 15αύγουστο ούτε οι Δεξιοί δεν έφεραν...
Αλλά αυτό ας το κρατήσουμε κάβα για επόμενη ανάρτηση σχετικά με τη σύγχρονη μορφή του διπόλου, τι Πλαστήρας τι Παπάγος...

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

KAI OI ΔΥΟ

ΚΥΛΩΝΕΙΟ ΑΓΟΣ!

ΘΕΡΣΙΤΗΣ

ΓΕΙΑ ΣΑΣ

Ανώνυμος είπε...

Επι τροχάδην:

Δεν πιστεύω πως υπάρχει ιστορικό ανάλογο για το σήμερα.
Πλήρης και πολλαπλώς κατοχυρωμένη νομιμότητα πολιτικής δράσης σε συνδυασμό με την
πιο άγρια νεοφιλελεύθερη επέλαση και οικονομική αφαίμαξη των κατωτερων στρωμάτων
μέσα σε ένα περιβάλλον γενικευμένης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.
Ο νεοφιλελευθερισμός φαίνεται να μην έχει πια ανάγκη τις ακραίες αυταρχικές μεθόδους
του παρελθόντος. Γιατί άραγε;

Κατά τα άλλα, το παραδοσιακό κέντρο έχει καταρρεύσει και ο Πασοκισμός θριαμβεύει ακόμη βρίσκοντας ξενιστή στην πάλαι ποτε "ριζοσπαστική αριστερά"*
Το ΚΚίνημα αδυνατεί εδω και χρόνια να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και προς ώρας παραμένει σε στασιμότητα.

-Βράνκο-





Ανώνυμος είπε...

@Βράνκο

Νομίζω από την στιγμή που γενικά δεν κουνιέται τίποτα, εκτός από τους κομμουνιστές, είναι δύσκολο να πει κανείς ότι αδυνατούν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο, σε κάτι που (σχεδόν) δεν υπάρχει, η που υπάρχει στο μέτρο που το κρατάνε ζωντανό αυτοί.

Από την άλλη όμως υπάρχει το θετικό και καθόλου αυτονόητο, ότι το ΚΚίνημα προσπαθεί, και έχει καταφέρει να είναι αυτοτελές, και να χαράζει την δικιά του πολιτική, μακριά από κάθε σάπιο αστικό ή μικροαστικό στοιχείο.
Και αυτό είναι σημαντικό, από την άποψη ότι μπορούμε σήμερα να διαβάζουμε αυτό το κείμενο, και να ξέρουμε ότι είναι μια ενιαία, μελετημένη και κατασταλαγμένη γραμμή, και όχι τα σεχταριστικά μουρμουρητά μιας ομαδούλας ή ενός ξεχασμένου γελοίου τύπου, που τα λέει επειδή έχει μείνει στο 1917 κλπ. κλπ.

Έτσι κι αλλιώς για να πάρει μπρος το κίνημα χρειάζονται μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, και δυστυχώς μάλλον ο πόλεμος, που τόσο πυρετωδώς ετοιμάζουν...
Ο λόγος είναι ότι σε εκείνη την περίπτωση, ο λαός θα αναγκαστεί να πάρει θέση (θα τον αναγκάσει η αστική τάξη), και δεν θα μπορεί πια να μένει θεατής με τη δικαιολογία ότι υπάρχουν και χειρότερα.
Κακά τα ψέματα, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αυτή την στιγμή είναι η συγκέντρωση-συγκεντροποίηση δυνάμεων, και η όσο το δυνατό καλύτερη συντήρηση και διεύρυνση τους (ποιοτική και ποσοτική).

Ιβάν Τζόνι

Ανώνυμος είπε...

Ο νεοφιλελευθερισμός φαίνεται να μην έχει πια ανάγκη τις ακραίες αυταρχικές μεθόδους


Χαχαχαχαχα

Ο.Χ.Ε.Π.

Ανώνυμος είπε...

"
Έτσι κι αλλιώς για να πάρει μπρος το κίνημα χρειάζονται μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, και δυστυχώς μάλλον ο πόλεμος, που τόσο πυρετωδώς ετοιμάζουν... "

Ενδιαφέρον αυτό που λες. Δλδ με απλά λόγια θα πρέπει να χειροτερεύσουν τα πράγματα για να πάρει ο λαός θέση, ή να γίνει πόλεμος;

Αυτό που βλέπω εγώ είναι ότι πολλοί γείτονες λαοί βιώνουν σε πολύ χειρότερες οικονομικές συνθήκες με παρατεταμένο πόλεμο αλλά επαναστατική προοπτική μηδέν. Η εξαθλίωση (και ο φόβος της εξαθλίωσης) δημιουργούν δουλικές συνειδήσεις.

-Βράνκο-

Αναυδος είπε...

Πιο αναλυτικα τα γεγονοτα εδώ
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=6951609

Αναυδος είπε...

Άλλος ενας ηρωας του αριστεροχωριου συνεχιζει να διασυρει τα παλια παρασημα του

http://www.enikos.gr/politics/410256,Glezos-Blasfhmos-opoios-kataferetai-enantia-sthn-Ekklhsia.html

Ανώνυμος είπε...

Ο Καπιταλισμός είναι ένα τεράστιο μπαλόνι. Που θα σκάσει η «φούσκα»; Ν.Α. Μεσόγειος, Β.Α.Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Κεντρική Αφρική, Ν.Α. Ανατολική Ασία, Αλάσκα ως πιθανές εστίες μεγάλων ή ακόμα μεγαλύτερων των ήδη διεξαγομένων πολέμων. Τα περισσότερα σημεία έχουν σχέση με υδρογονάνθρακες, περάσματα αγωγών, ναυτικά περάσματα, ή «ασυμμόρφωτες» χώρες π.χ. Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας. Οι χειρότερες συνθήκες δεν φέρνουν αυτόματα και περισσότερες ταξικές συνειδήσεις.

Αν δεν υπήρχε ο νεοφιλελευθερισμός, ο καπιταλισμός δεν θα υπήρχε ή θα τα είχε φέρει πολύ σκούρα από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 με τους στασιμοπληθωρισμούς και την συνθήκη Μπρετον Γούντς στις πολύ δυνατές ιμπεριαλιστικές χώρες. Η Θάτσερ και η σχολή του Σικάγου είναι οι ήρωες του Καπιταλισμού. Ο κεϋνσιανισμός και το «κοινωνικό» κράτος λειτούργησαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο και για λόγους οικονομίας αλλά και για λόγους πολιτικής. Η ΕΣΣΔ ήταν απέναντι και κάποια ψίχουλα έπρεπε να δοθούν από τον Καπιταλισμό για να μην ξεφυτρώσει ξαφνικά καμία Λαϊκή Δημοκρατία και τρέχουν και δεν φτάνουν. Πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ο κεϋνσιανισμός εφαρμόστηκε από τον Ρούζβελτ. Μόνο που τότε δεν είχε οικονομικά αποτελέσματα.

Αυτή ήταν και είναι η πραγματικότητα Βράνκο. Όσοι δεν διαβάζουν, δεν καταλαβαίνουν από ιστορία, θα υποχρεωθούν να την ξαναζήσουν σαν πεφτοσυνεφάκηδες. Τουλάχιστον κομμουνιστές συνοδοιπόροι και φίλοι ή οποιδήποτε έχουν μια ταξική συνείδηση και διαβάζουν και καμία φορά ανακοίνωση του ΚΚΕ είναι πιο ψυλλιασμένοι. Το οποίο τους επιτρέπει να μπορούν να αντιμετωπίσουν ιδεολογικά καταστάσεις όπως π.χ. την Δεύτερη Φορά Αριστερά. Με πρώτη φορά όπως το ΠΑΣΟΚ του 1981 με συνθήματα που λέγεται πως ήταν το έξω από ΕΕ, έξω από το ΝΑΤΟ.

Για σκέφτείτε που θα έφτανε ο φασισμός αν το ΚΚΕ ενέδιδε και έλεγε το ΝΑΙ στον ΣΥΡΙΖΑ το 2012; Αλλά γιατί δεν την πάτησε; Μήπως γιατί έχει τα κατάλληλα ιδεολογικά και πολιτικά εργαλεία για την ερμηνεία και την αντιμετώπιση των εξελίξεων στο βαθμό που μπορεί;

Pasok 4 Ever

Ανώνυμος είπε...

@Βράνκο

Για να γίνει κάτι τέτοιο, για να αποκτηθεί μαζικά ταξική συνείδηση δηλαδή, θα πρέπει να υπάρχει επαναστατικό κόμμα που να την καλλιεργήσει, και που να έχει αυτόνομη πολιτική πορεία και πρόταση για τον σοσιαλισμό (την μόνη εναλλακτική δηλαδή).
Στις περισσότερες, αν όχι σε όσες χώρες γίνονται πόλεμοι τώρα, αυτό δεν ισχύει!
Στην Ανατολική Ουκρανία υπήρχαν μόνο ελάχιστα ψήγματα (μαζί βέβαια με την παράδοση που είχε μείνει από την ΕΣΣΔ), και αυτό οδήγησε σε ανοικτή σύγκρουση με τον φασισμό, και σε δημιουργία κομμουνιστικών πολιτοφυλακών, όπως και σε μια διαδικασία που έφερε στην καθημερινή κουβέντα την συζήτηση για τον σοσιαλισμό και για το "κράτος των ελίτ".

Με λίγα λόγια δεν φτάνει μόνο να αδυνατίσει η αστική τάξη, και να διαχωριστεί (αντικειμενικός παράγοντας που αργά ή γρήγορα θα έρθει), πρέπει να είναι έτυμη και η επαναστατική πρωτοπορία, ώστε να οδηγήσει όσους φεύγουν από την αγκαλιά και την προπαγάνδα των αστών, στο να αποκτήσουν ταξική συνείδηση (υποκειμενικός παράγοντας).

Δεν είναι τυχαίο ότι το ΚΚΕ λέει και προσπαθεί συνέχεια για περισσότερες και μεγαλύτερες οργανώσεις παντού, και κατά βάση στους χώρους δουλειάς!
Ούτε η επανάσταση του 1917 θα είχε γίνει αν δεν υπήρχαν οι Μπολσεβίκοι να κατευθύνουν τον λαό, ο οποίος θα ξέσπαγε κάποια στιγμή, και το επαναστατικό κύμα θα ξεθύμανε υπό άλλες συνθήκες, όπως έχει γίνει τόσες φορές!

Ιβάν Τζόνι