Σημειώσεις για την Κούβα

Η κε του μπλοκ επέλεξε συνειδητά να περάσουν μερικές μέρες από την επίσκεψη Ομπάμα στο νησί της επανάστασης και να αφήσει τις εντυπώσεις να κρυώσουν, για να μην προχωρήσει σε κρίσεις και εκτιμήσεις, εν θερμώ. Ακολουθούν μερικές σκόρπιες, σχετικές σκέψεις, που θα αποφύγουν επιμελώς την υποτιθέμενη (;) προφητεία του Φιντέλ για τις προϋποθέσεις επίσκεψης αμερικανού προέδρου στο νησί (μαύρος πρόεδρος και λατινοαμερικάνος Πάπας), εφόσον δεν επιβεβαιώνεται η αξιοπιστία της.

-Η πιο φαιδρή επικοινωνιακή αξιοποίηση του θέματος έρχεται για άλλη μια φορά από τη ΔΦΑ και τα παπαγαλάκια της. Αφού ακόμα κι η Κούβα αναγκάζεται να κάνει κάποιους ελιγμούς κι έναν ιστορικό συμβιβασμό με τις ΗΠΑ, πώς είμαστε τόσο αυστηροί με την αριστερή κυβέρνηση και τον επώδυνο συμβιβασμό στον οποίο υποχρεώθηκε;
Είναι το επόμενο βήμα μετά την επίκληση του Λένιν και όσα γράφει περί συμβιβασμών στο βιβλίο του για τον Αριστερισμό. Ίδιες ακριβώς καταστάσεις, hasta la reforma siempre... Έλα όμως που ούτε καν οι δεξιοί (που για αυτούς είμαστε όλοι ίδιοι, μενσεβίκοι - μπολσεβίκοι) δεν τις μπερδεύουν πια.

-Επί της ουσίας τώρα. Ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας και ας δεχτούμε πως η επανάσταση έχει εξαντλήσει τα καύσιμά της στο νησί (που τα τελευταία χρόνια είχε μια στενότητα με τα καύσιμα και το πετρέλαιο). Ή ακόμα χειρότερα πως έχει επικρατήσει υπόγεια η αντεπανάσταση και περιμένει την ευκαιρία να εκδηλωθεί ανοιχτά.
Ακόμα κι έτσι να ήταν (που δεν είναι), αυτό δεν κρίνεται από μια συνάντηση κορυφής, όσο ισχυρούς συμβολισμούς κι αν διαθέτει. Όση αμηχανία ή περίεργα συναισθήματα κι αν μας γεννά η εικόνα του Ομπάμα, με φόντο τον Τσε, δεν είναι η δική του επίσκεψη που θα κρίνει το μέλλον της επανάστασης στην Κούβα, ούτε το αποφασιστικό κριτήριο που θα καθορίσει τη δική μας στάση και κριτική.
Ας κρατήσουμε παρόλα αυτά στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι μια σημαδιακή πολιτική στροφή μπορεί να επισφραγιστεί από μια τέτοια επίσκεψη, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την επίσκεψη του Νίξον στη μαοϊκή Κίνα στα πλαίσια της προσέγγισης των δύο χωρών.

-Αν δει κανείς με προσοχή τι ειπώθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης, θα συμφωνήσει ότι οι εντυπώσεις ήταν μάλλον με το μέρος της κουβανικής πλευράς. Η απολογία Ομπάμα για το εμπάργκο, η δέσμευσή του (λέμε τώρα) πως ο κουβανικός λαός είναι ο μόνος υπεύθυνος για να αποφασίσει την τύχη του και τις εσωτερικές υποθέσεις του, η αποστομωτική απάντηση του Ραούλ στην ερώτηση για τους πολιτικούς κρατούμενους, κτλ.

Υπάρχει όμως και η μπανανόφλουδα, που πρέπει να προσέξουμε να μην πατήσουμε. Όπως πχ με την περιβόητη συγνώμη του Κλίντον στην Ελλάδα για το χουντικό πραξικόπημα του 67', που εν πολλοίς έχτισε τη μεγάλη δημοτικότητα του Στεφανόπουλου, ενός συντηρητικού πολιτικού, που θεωρήθηκε πετυχημένος και συμπαθής ΠτΔ γιατί έκανε ποδήλατο. Την ίδια στιγμή, ο κόσμος στους δρόμους της Αθήνας γευόταν τη γλύκα της μεταμέλειας και τα χημικά του αστικού κράτους που περιφρουρούσε ασφυκτικά τις επίσημες πολιτικές αρχές.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ σπάνια δίνουν κάτι χωρίς αντάλλαγμα, ακόμα και όταν πρόκειται για το πεδίο των εντυπώσεων.

-Η υπεράσπιση της Κούβας βέβαια καθίσταται αυτονόητη απέναντι στη μαύρη αστική προπαγάνδα, πχ για τις σχέσεις της Κούβας με τη ροκ μουσική, που αγνοεί ακόμα και τα πιο στοιχειώδη, όπως το άγαλμα του Τζον Λένον στην Κούβα. Τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα και για όσους δε θα ψάξουν ποτέ την αλήθεια, για να τη μάθουν.

Παρεμπιπτόντως, νομίζω πως θα είχε αρκετό ενδιαφέρον μια αντίστοιχη έρευνα για τις σχέσεις της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού συνασπισμού με τη ροκ, τα συγκροτήματα του δυτικού κόσμου και τις περιοδείες τους. Κι αν κάποιο αστικό παπαγαλάκι ενδιαφέρεται να βρει αληθοφανή επιχειρήματα για το δηλητήριό του, μπορεί να χρησιμοποιήσει όσα γράφει ο μικρός Ρόζενταλ (στους λαβύρινθους της συνείδησης, αν δεν κάνω λάθος) για τους χίπηδες και την άσφαιρη αμφισβήτησή τους απέναντι στο σύστημα.

-Το χειρότερο με αυτούς τους αστείους αστικούς μύθους (που ωστόσο βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για τη διάδοσή τους κι αυτό είναι ίσως το πιο ανησυχητικό) είναι πως βλάπτουν σοβαρά τη σοβαρή κριτική, καθώς χρειάζεται να σπαταλάμε δυνάμεις και φαιά ουσία, για να αποκρούσουμε παρόμοιες επιθέσεις, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τα ανόητα σχόλια εμποδίζουν τις σοβαρές συζητήσεις στο μπλοκ...

Χρειάζεται λοιπόν μια σοβαρή κριτική προσέγγιση μακριά από εύκολους αφορισμούς. Μια κριτική που θα υπερβαίνει τη στείρα λογική πως δε δικαιούμαστε, εμείς οι άκαπνοι, να βλέπουμε κριτικά την πορεία και τις επιλογές της επανάστασης (κάτι που δημιούργησε μια  σειρά προβληματικά φαινόμενα τον περασμένο αιώνα, κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε). Κι από την άλλη, θα πρέπει να απαντά πολύ συγκεκριμένα στο ερώτημα "τι διαφορετικό μπορεί να γίνει και προπαντός με ποιον τρόπο θα γίνει".

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να έχουμε δύο πράγματα κατά νου.
Πρώτον, ότι μιλάμε για μια επανάσταση με πολύ βαθιές λαϊκές ρίζες, που κατάφερε να κολυμπήσει σχεδόν μόνη της απέναντι στο ρεύμα της αντεπανάστασης και δύσκολα θα μπορέσουν οι εχθροί της να την καταπνίξουν.
Δεύτερον, πως αν κάποιος νοιάζεται πραγματικά για την τύχη της κουβανικής επανάστασης, θα της προσφέρει την καλύτερη δυνατή υπηρεσία, επεκτείνοντας την επανάσταση στη δική του χώρα, για να σπάσει την απομόνωση των Κουβανών.