Ζήτω η ΚΝΕ-Οδηγητή

Η δεύτερη μέρα του φεστιβάλ είναι για την κε του μπλοκ κάτι σαν ανάπαυλα –όπως είχαμε πει και στις ανταποκρίσεις από τη θεσσαλονίκη- όπου χωνεύεις όσα είδες την προηγούμενη και κρατάς δυνάμεις για την κορύφωση της επόμενης. Οπότε έχουμε την ευκαιρία να δούμε τον χώρο από την αρχή, παράλληλα με το πόρταλ και την ξενάγηση του ευσταθίου –που αν τη δουν προσεκτικά οι φίλοι του μπλοκ, μπορεί να σκοντάψουν σε γνωστές φυσιογνωμίες.

Ποια είναι όμως η αρχή, αφού υπάρχουν τρεις –και παραπάνω- είσοδοι; Εν αρχή ην η λαϊκή σκηνή γιατί από εκεί αρχίζουν τα πλακάτ με τα στιγμιότυπα από την ιστορία του φεστιβάλ, από το πρώτο έως τα πιο πρόσφατα, κι όπως προχωράς νιώθεις σα να ενώνεις τις αριθμημένες κουκίδες, που ίσως να σχηματίζουν κάτι, κάποιο απόκρυφο κομμουνιστικό σύμβολο, με ανάστροφα μηνύματα στο υποσυνείδητο, κτλ, αλλά μόνο από ψηλά θα μπορούσες να δεις τι είναι, αν είχες πχ αυτό το αεροπλανάκι που πετάει πάνω από τα κεφάλια μας, παίρνοντας πλάνα θεωρητικά, αλλά εσύ δεν τα χάφτεις αυτά εύκολα και έχεις μια ακλόνητη απόδειξη πως μας ψεκάζουνε.

Αριστερά στη διεθνούπολη συνυπάρχουν ειρηνικά γάλλοι κι αλγερινοί (στο ίδιο κιόσκι λόγω γλώσσας), παλαιστίνιοι με την κν ισραήλ, το ειρηνικό πέρασμα του τσάβες κι η κριτική στήριξη της κν βενεζουέλας με το ένοπλο κίνημα των κολομβιανών φαρκ, ρώσικα ημερολόγια με το στάλιν και γραμματόσημα με τον τίτο από τους γιούγκους, που έχουν μια απίστευτη συλλογή από κονκάρδες παντός είδους –και με το όνομά τους μου θύμισαν τον τάνιεβιτς, έναν προπονητή μπάσκετ, που έλεγε στους δημοσιογράφους: ..δεν ξέρω τι μου λέτε για σέρβους, κροάτες, βόσνιους, εγώ γιουγκοσλάβος γεννήθηκα κι έτσι θα συστήνομαι μέχρι να πεθάνω.

Όπως συνυπάρχουν ειρηνικά οι κολεκτίβες (των λαών της ισπανίας) με τη ρεφορμιστική κν ισπανίας, που έρχεται ωστόσο ως μέλος της ποδν και είχε μια φοβερή μπλούζα «BASTA YA» (φτάνει πια) με τη μαφάλντα, που έλεγε για τις γυναίκες «διπλά καταπιεσμένες, διπλά εκμεταλλευόμενες» κι έγινε ανάρπαστη από την πρώτη κιόλας μέρα. Κι όταν ρωτάς τους ισπανούς (τους καλούς, με τη σημαία της ρεπούμπλικα) για το εθνικό ζήτημα και την αυτονομία των κοινοτήτων (comunidades), σου λένε πως ονειρεύονται μια ομόσπονδη σοσιαλιστική ισπανία και πως η αυτονομία δεν είναι αυτόνομο αίτημα, γιατί τι να την κάνεις μια ανεξάρτητη καταλονία πχ αν είναι μέλος της εε;

-Ναι αλλά μήπως αυτά τα λέτε έτσι εύκολα, γιατί είστε μαδριλένοι;

-Νο, no, pais vasco, σου απαντάνε και σε αφήουν jilipolla, boquiabierto –με ανοιχτό στόμα τέλος πάντων.

Βλέπεις τα συνθήματα της κν βενεζουέλας για εμβάθυνση (profundizacion) του προτσές και κάνεις άθελα το συνειρμό με τη διεύρυνση και τη διαπλάτυνση (η επιμήκυνση δεν είχε προκύψει ακόμα) της δημοκρατίας, που έλεγαν οι δικοί μας αναθεωρητές. Κι αναρωτιέσαι αν η πιο εξωτική παρουσία είναι οι σφοι από τη σρι λάνκα (που έχουν πλήρη εξοπλισμό με υλικά στα αγγλικά) ή οι ιρλανδοί, που και αυτοί αγγλικά μιλάνε, αλλά έχουν κάτι look left φυλλάδια στον πάγκο τους –εδώ υπάρχει παμε, δεν είναι ιρλανδία.

Βλέπεις τους πάγκους των εργατών της κόκα-κόλα, τους σχολικούς φύλακες, τις απολυμένες καθαρίστριες –ενώ την τρίτη μέρα ήρθαν κι οι απολυμένοι εργαζόμενοι της ερτ. Προσπερνάς τους πάγκους των κάθε λογής πλανόδιων και τα «διαφυγόντα έσοδα» της οργάνωσης, σα μικρογραφία της σκιώδους οικονομίας στη σοβιετική κόκκινη πολιτεία, που τους δέχεσαι σαν αναγκαίο κακό, όπως το χρήμα και το κατάλοιπο των εμπορευματικών σχέσεων στο σοσιαλισμό –σε έναν πάγκο με λουκουμάδες μάλιστα φορούσαν κόκκινα μπλουζάκια με κίτρινα γράμματα, για να φαίνεται πως είναι του φεστιβάλ και να ξεγελιούνται οι δικοί μας. Και φτάνεις περήφανος στους ταξικούς λουκουμάδες της κνε, που φέτος έχουν καινοτομία, μια μπάλα παγωτό για συνοδεία, αν θέλεις. Οι (ιπ)πότες σύντροφοι χάρηκαν, γιατί φέτος, λέει, είχαμε βαρελίσια μπύρα. Ενώ εγώ από τα κρέατα εκτίμησα περισσότερο το λουκάνικο –κι ας μην του βάζουν εδώ μουστάρδα, όπως στη λδ του βορρά.

Συναντάς το αθλητικό στέκι με τις επιδείξεις πολεμικών τεχνών, που έχει πολλούς θεατές, αλλά λίγους τολμηρούς που μπαίνουν στο ταρτάν, γιατί οι άλλοι φοβούνται πως θα φάνε ξύλο. Τη λιμνούλα με τις πάπιες και το αβύθιστο πλεούμενο με το σήμα της κνε, που κινδύνευσε κάποτε σαν τον τιτανικό αλλά είχε γερούς δεσμούς με το λαό κι αυτό την έσωσε. Τη μαθητική σκηνή με το πινκ-πονκ, τα γκράφιτι, τις ζωγραφιές και τον χώρο, όπου την πρώτη μέρα ο βάης κι ο ζάχαρης δίδαξαν σκίτσο, στρατηγικό σχέδιο και τακτική ευελιξία στους μικρούς μαθητές τους. Το περίπτερο για την πάλη ενάντια στα ναρκωτικά, όπου είχε και παράσταση καραγκιόζη με προλεκάλτ στοιχεία πχ για την πάφο της κύπρου που ριμάρει με τον μπάφο και τις μυστήριες καλλιέργειες που επιδοτούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα, φέρνοντας την ανάπτυξη. Κι όταν την πέτυχα, πιο πολύ οι μεγάλοι έβλεπαν και γελούσαν, παρά τα μικρά παιδιά, που δεν έπιαναν τα υψηλά νοήματα.

Η δεύτερη μέρα ξεκίνησε με ομιλίες-συζητήσεις για την ανεργία, τα εργοστράσια που κλείνουν, τη 40χρονη διαδρομή και τις προοπτικές του φεστιβάλ (με το μηλιώνη και τη μηλιαρονιολάκη που ξεκίνησε και ξέχασε να σταματήσει) και για τις αθέατες όψεις-διεργασίες στο αστικό πολιτικό σκηνικό (με την μπέλλου), που για να πω τη μαύρη –σαν αντίδραση- αλήθεια μου, νιώθω πως μόνο τον τελευταίο χρόνο το έχω πετύχει σε δέκα τουλάχιστον παραλλαγές άρθρων, που αναπτύσσουν παρόμοιες σκέψεις. (Θυμάμαι παρεμπιπτόντως που διάβαζα πρόσφατα την εισαγωγή της μπέλλου στο βιβλίο ο λένιν τον οκτώβρη, και κολλήσαμε με μια σφισσα σε μια διατύπωση για «τη διαστρέβλωση της αντεπανάστασης» -sic- όπου εννοούσε προφανώς ότι οι αστοί δημοσιολόγοι την παρουσιάζουν ως το τέλος της ιστορίας, απελευθέρωση των λαών αυτών, ένωση της ευρώπης χωρίς το τείχος που την χώριζε, κτλ. Αλλά εμείς με τρολεκάλτ διάθεση σκεφτήκαμε διαδηλωτές να φωνάζουν: κάτω τα χέρια από την αντεπανάσταση, όχι στη διαστρέβλωση του ιστορικού της χαρακτήρα, κτλ.

Τέλος πάντων από τις συζητήσεις κάναμε απλώς ένα πέρασμα και προτιμήσαμε να δούμε στην κεντρική σκηνή το βίντεο για τη 40χρονη διαδρομή του φεστιβάλ, που είναι μια πολύ καλή δουλειά και αξίζει να τη δει κανείς και να ταξιδέψει στους πιο εμβληματικούς σταθμούς αυτής της πορείας. Το 3^ο φεστιβάλ στο άλσος περιστερίου, όπου απήγγειλε πρώτη φορά ο ρίτσος το ποίημά του για τα παιδιά της κνε, και διηγούνταν η εύα μελά πως είχαμε βρει ένα σκουπιδότοπο με ψόφια άλογα (!) που το μεταμορφώσαμε και τον αναδείξαμε, αλλά η κυβέρνηση της νδ αντιδρούσε και δεν ήθελε να μας το δώσει. Για το 6^ο φεστιβάλ με την τιμητική θέση για τη σωτηρία βασιλακοπούλου, που είχε δολοφονηθεί δύο μήνες πριν, στην πύλη της ετμα. Το 8^ο φεστιβάλ, όπου πάγωσαν όλοι μόλις αναγγέλθηκε από τα μεγάφωνα ο θάνατος του μάνου λοΐζου στη μόσχα. Το 10^ο φεστιβάλ και το ρεπορτάζα της ερτ για ένα χιλιάνικο συγκρότημα που ήταν στο εξωτερικό όταν έγινε το πραξικόπημα και δεν μπορούσε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Το 18^ο (το 92’), όπου η δεη έκοψε προκλητικά το ρεύμα για μισή ώρα. Τα φεστιβάλ του 99’ και του 07’, με την προσφορά της οργάνωσης στους σεισμόπληκτους της ρικομέξ και τους πυρόπληκτους της ηλείας αντίστοιχα. Το φεστιβάλ κκε-κνε στα 90χρονα του κόμματος. Παλιά στιγμιότυπα με τον ξυλούρη, το ρίτσο, τον κατράκη, το μητροπάνο. Η παραστατικότητα στις αφηγήσεις του καζάκου κι η γροθιά του στο τραπέζι, που περνούσε από τα μικρόφωνα και έφτανε στα δικά μας αυτιά. Και ο θου μου (θάνος μικρούτσικος) να λέει πως το σύνθημα του φεστιβάλ τα επόμενα χρόνια πρέπει να είναι: ελάτε να βρούμε το καινούριο..

Κι έχει δίκιο από μία άποψη. Εδώ όμως κι η δικιά του γενιά δημιουργών, με την πείρα, το ταλέντο και την καλλιέργειά της, δυσκολεύεται να βρει την καινούρια μορφή που να συναρπάζει τα πλήθη, χωρίς να υστερεί σε ποιότητα. Και ζούμε γενικά σε μια περίεργη εποχή τεράτων, όπου το καινούριο «πάλιωσε» και αργοπεθαίνει, προτού καλά-καλά γεννηθεί, ενώ το παλιό πλασάρεται ως νέο κι ανακτά ραγδαία τις χαμένες θέσεις του. Οπότε κάποιοι πείθουν τον εαυτό τους πως τα σύγχρονα τέρατα είναι στην πραγματικότητα αριστουργήματα. Και κάποιοι άλλοι στρέφονται στην ασφαλή αγκαλιά των δράκων του παραμυθιού και του παρελθόντος: το λαϊκό ρεμπέτικο, τα τραγούδια της μεταπολίτευσης, τη σοβιετική ένωση και την κληρονομιά της..

Κατά τα άλλα, ολοκληρωθήκαμε ως επισκέπτες του φεστιβάλ ακόυγοντας το «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» από την κατερίνα παπουτσάκη –που ήταν πάντως πολύ καλή στην απαγγελία της. Και μετά.. «θάνατος είναι ο βασίλης που χτυπιέται επί σκηνής, κοροϊδεύοντας τον κόσμο που τον αγάπησε». Και στο τέλος μας είπε να βρισκόμαστε όλο και πιο συχνά, που ακούστηκε πιο πολύ ως απειλή, σε αυτή την κατάσταση που βρίσκεται. Κι ενώ τραγουδούσε το πουέρτο ρίκο, ερνέστο τονε λέγανε ή νίκο, συμπλήρωσε μόνος του: ερνέστο τσε γκεβάρα τον έλεγαν, νίκο μπελογιάννη τον έλεγαν, νίκο τεμπονέρα, παύλο φύσσα, γρηγορόπουλο, καλτεζά, τον έλεγαν.

Στη μαθητική σκηνή οι κολεκτίβα ικανοποιούσαν το φανατικό τους κοινό –αλλά δύσκολα θα κρατούσαν κάποιον που δεν ανήκε σε αυτό. Ενώ στη λαϊκή σκηνή οι ικαριώτες έλεγαν ζήτω η κνε-οδηγητή (εξ ου κι ο τίτλος του κειμένου), καλούσαν όλο τον κόσμο που δεν έχει έρθει στην ικαρία να επανορθώσει άμεσα το λάθος του, και θα μπορούσαν να τραγουδάν ακόμα, αν δεν τους έκοβε σταλινικά, με τακτ, στη μέση του «πώς το τρί- πώς το τρίβουν το πιπέρι» που έχει τελετουργία ολόκληρη, η σφισσα από το μεγάφωνο: τεσσαρακοστό φεστιβάλ κνε-οδηγητή..

Τόσο απότομα, όπως θα τελειώσει κι αυτό το κείμενο δηλ..