Όλοι μαζί τα χτίσαμε

Την περασμένη τετάρτη η κε του μπλοκ παρακολούθησε στο περιστέρι την κομματική εκδήλωση για την αντιπλημμυρική προστασία και τις θέσεις του κκε, με αφορμή τη «θεομηνία» που έπληξε τις συνοικίες της δυτικής αθήνας στα τέλη του οκτώβρη. Βάζω σε εισαγωγικά τη λέξη θεομηνία, γιατί προφανώς δεν πρόκειται για οργή θεού, που ξεσπάει πάνω μας, ούτε για ακραία καιρικά φαινόμενα, με εμάς να είμαστε έρμαια στο έλεός τους, αλλά για προμελετημένο έγκλημα με συγκεκριμένους ενόχους, που θα επαναληφθεί με μαθηματική ακρίβεια στην επόμενη σφοδρή καταιγίδα που θα πλήξει το λεκανοπέδιο.

Η μακρόστενη αίθουσα του κυβε περιστερίου γέμισε ασφυκτικά κι αν δε υπήρχε η τραγική ειρωνεία του πράγματος, θα έλεγε κανείς πως πλημμύρισε από κόσμο, που ήρθε να παρακολουθήσει τις πολύ μεστές εισηγήσεις του πρωτούλη και του κουτσούμπα και τις εξίσου ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις των εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων (και δημάρχων) της λαϊκής συσπείρωσης στις όμορες πληγείσες περιοχές (έλειπε μόνο ο σίμος, δήμαρχος πετρούπολης, που μιλούσε την ίδια ώρα σε κάποια άλλη εκδήλωση). Την τραγική ειρωνεία ενίσχυαν οι ιστορικές συμπτώσεις, καθώς η πρόσφατη πλημμύρα συνέπεσε ακριβώς με τα είκοσι χρόνια από τη «θεομηνία» του 94’ που είχε πλήξει την αττική και μεταξύ άλλων την έδρα της κε στον περισσό και το ιστορικό αρχείο του κόμματος -και προφανώς δεν είναι αυτά τα μόνα χτυπήματα της τελευταίας εικοσαετίας. Ενώ η ημέρα της εκδήλωσης συνέπιπτε με την επέτειο της πλημμύρας του 61’ στο περιστέρι, όπου χάθηκαν 44 ψυχές. Μισό αιώνα αργότερα, η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι εμφανής: οι ανθρώπινες ζωές μπορεί να καταστρέφονται, αλλά τουλάχιστον δεν χάνονται –που και αυτό δεν ισχύει πάντα.

Μόνο ως τραγική ειρωνεία (και προκλητική κοροϊδΐα) μπορεί να εκληφθεί κι η πρώτη δόση ενίσχυσης των πληγέντων, που εκταμιεύτηκε την τετάρτη κι αγγίζει το ιλιγγιώδες ποσό των 586,9 ευρώ για κάθε κατεστραμμένο νοικοκυριό, αλλά μπορεί να φτάσει υπό προϋποθέσεις και το δεκαπλάσιο (μάξιμουμ), κατόπιν έγκρισης από την ειδική επιτροπή που αξιολογεί τις ζημιές. Τόσο κοστολογείται ο ανθρώπινος πόνος κι οι απώλειες των λαϊκών οικογενειών, που είδαν το βιος τους να καταστρέφεται. Εδώ μάλιστα υπολογίστηκε με ακρίβεια ψιλικατζή το δεκαδικό ψηφίο της οικονομικής ενίσχυσης, ενώ όταν πρόκειται να δοθεί στους μεγαλοεπιχειρηματίες ζεστό κρατικό παραδάκι, τα ποσά είναι στρόγγυλα και θεαματικά αυξημένα. 20 εκατομμύρια ευρώ στο μελισσανίδη για το γήπεδο της νέας φιλαδέλφειας, 7 εκατομμύρια ευρώ στον αλαφούζο για τη λεωφόρο και 18 εκατομμύρια ευρώ για το κλειστό του πανιώνιου στη νέα σμύρνη, από τον πρώτο «αριστερό προϋπολογισμό της περιφέρειας», όπως τον είχε προαναγγείλει η παράταξη της δούρου, πριν ψηφίσει τελικά, ουσιαστικά ίδιο κι απαράλλαχτο, τον προϋπολογισμό που είχε καταρτίσει η διοίκηση του μνημονιακού σγουρού –όπως τον αποκαλούσαν πάλι από την παράταξη της αντιμνημονιακής ρένας. Η οποία χαρακτήριζε επίσης ως «πλεόνασμα απραξίας» το θετικό ισοζύγιο που διαφήμιζε ο σγουρός αλλά δεν τόλμησε να το ξεκλειδώσει για την άμεση ανακούφιση και τις ανάγκες των πλημμυροπαθών. Όπως δε διέθεσε εξάλλου κι η κυβέρνηση το περίφημο «πρωτογενές πλεόνασμα» του κρατικού προϋπολογισμού, για το οποίο πανηγύριζε με διθυραμβικούς τόνους.

Το ελάχιστο που θα μπορούσε να γίνει, θα ήταν η απαλλαγή των πληγέντων από τα δημοτικά τέλη και την αποπληρωμή του εμφια. Ένα αντίστοιχο αίτημα, που κατατέθηκε όμως στο δήμο περιστερίου πχ (για μείωση των δημοτικών τελών), απορρίφθηκε λόγω.. «τεχνικής δυσκολίας» στο σύστημα του υπολογιστή. Προφανώς, όπως είπε αστειευόμενος ο δημοτικός σύμβουλος της λασυ, ο δήμος πετρούπολης που προχώρησε σε αυτή τη μείωση, διαθέτει καλύτερους υπολογιστές και τεχνογνωσία, που οφείλει να μοιραστεί με τους άλλους δήμους. Το ίδιο τεχνικό πρόβλημα όμως αντιμετώπιζε μάλλον κι η διορισμένη αποκεντρωμένη διοίκηση, που ακύρωσε την απόφαση του δήμου πετρούπολης και μια σειρά άλλες αποφάσεις κόκκινων δημοτικών αρχών, όπως αποκαλύπτει ο ριζοσπάστης της πέμπτης.

Εκτός από την αντιμετώπιση των συνεπειών βέβαια, βαλτώνει κι ο τομέας της πρόληψης και της αντιπλημμυρικής προστασίας. Υπάρχουν πολλές μελέτες ειδικών –αναφέρθηκε ενδεικτικά μια μελέτη του 10’ από το πανεπιστήμιο αθηνών- που υποδεικνύουν αναλυτικά τις επικίνδυνες περιοχές και τα έργα που απαιτούνται. Οι καθυστερήσεις κι η αδράνεια σε αυτό το κομμάτι δεν είναι αποτέλεσμα απλής κρατικής αδιαφορίας ή άγνοιας για τα προβλήματα, αλλά ζήτημα πολιτικής βούλησης, καθώς τα αντιπλημμυρικά έργα δεν είναι ανταποδοτικά για να αποφέρουν άμεσο κέρδος, να μπουν διόδια ή ενοίκιο και δεν είναι καν έργα βιτρίνας, για να τα βάζουν σε προτεραιότητα οι τοπικές αρχές. Είναι χαρακτηριστικό πως σε διάφορους προϋπολογισμούς της περιφέρειας και των δήμων που ήταν στο επίκεντρο της καταιγίδας, το κονδύλιο για αντιπλημμυρικά έργα δεν ξεπερνάει τα ποσά που δίνονται πχ για βιοκλιματικές αναπλάσεις πάρκων, ράμπες για ακροβάτες κι ισορροπιστές κι άλλους δευτερεύοντες, μη ζωτικής σημασίας σκοπούς. Έτσι οι τοπικές αρχές περιορίζονται σε άλλου είδους «έργα» και την χιλιοπαιγμένη παράσταση του διασώστη τοπάρχη με τις γαλότσες και τα συνεργεία, που σκίζεται για τους συμπολίτες του και δίνει σκληρή μάχη μπροστά στις κάμερες με τα στοιχεία της φύσης –με αποτέλεσμα να μην έχουμε απλούς, συμβατικούς εκλεγμένους άρχοντες, αλλά αγίους: Ο (άι) ανδρέας του περιστερίου, ο του ιλίου νικόλας, η της αττικής ρένα, κοκ.

Το χειρότερο όμως είναι η προκλητική στάση της κυβέρνησης, που δια στόματος ντινόπουλου υπολογίζει (πιθανότατα αυθαίρετα) το ύψος των συνολικών έργων στα 2 δις ευρώ κι ομολογεί κυνικά πως είναι υπέρογκο ποσό, κρύβοντας την απραξία της πίσω από αυτή τη δικαιολογία. Τα ίδια περίπου είχε απαντήσει ο ντινόπουλος δημόσια στον ενικό και στον χειμμαρώδη σταματόπουλο (δημοτικό σύμβουλο της λασυ στο ίλιο), που έθεσε συγκεκριμένα ζητήματα, στριμώχνοντας τον υπουργό στη γωνία. Και δε συνιστά λαϊκισμό να συγκρίνει κανείς την κυβερνητική αγωνία για τη διάσωση των ιδιωτικών τραπεζών με ένα σκασμό δις, και τα σταθμά με τα οποία μετράει κι αξιολογεί τα προβλήματα και τις λαϊκές ανάγκες.

Παράλληλα πλασάρεται εκ του πονηρού η κυβερνητική ευαισθησία για ‘τα αμαρτήματα του παρελθόντος, την άναρχη δόμηση και τα μπαζωμένα ρεύματα με τις χτισμένες κατοικίες, που δεν μπορούν φυσικά να γκρεμιστούν’, υπονοώντας, κατά αναλογία με τη διάσημη παγκαλική ρήση, πως «όλοι μαζί τα χτίσαμε» κι ότι οι ευθύνες είναι μοιρασμένες. Αποφεύγουν επιδεικτικά βέβαια να απαντήσουν στο ερώτημα ποιος ώθησε το λαό σε αυτήν την κατεύθυνση, για να χτίσει το κεφάλαιο κοινωνικές συμμαχίες και να γίνει η αντιπαροχή ‘ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης’. Δεν εξετάζουν ιστορικά ποιον και τι ‘αναπτυξιακές ανάγκες’ υπηρετούσε η μαζική κατασκευή φτηνών εργατικών κατοικιών κατά μήκος του κηφισού και των βιομηχανιών του, που έφτασε μέχρι το ποικίλο όρος.

Ένα ακόμη παράδειγμα για τον χορό τω εκατομμυρίων που στήνεται για άλλους σκοπούς, μακριά από τις λαϊκές ανάγκες, είναι η πρόσφατη φιέστα στο μενίδι, που είχε ανακηρυχθεί και ολυμπιακός δήμος, για τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από το αθήνα 04’. Κανείς όμως από τους επίσημους προσκεκλημένους που δήλωναν συγκινημένοι, δεν εμφανίστηκε να συγκινηθεί πριν δύο εβδομάδες, όταν πλημμύρισε η κεντρική πλατεία του μενιδίου –ενώ είναι χαρακτηριστικό πως η κεντρική λεωφόρος που οδηγούσε στο ολυμπιακό χωριό (λεωφόρος καραμανλή, αν σημείωσα καλά) δεν είχε καν φρεάτια!

Στις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις αναφέρθηκαν πολλά αντίστοιχα παραδείγμα προβλημάτων, κακοτεχνιών κι αδιαφορίας των αρχών για τις δυτικές συνοικίες. Γιατί μπορεί η Τσαλαβούτα να έχει το όνομα ως περιοχή, δεν είναι όμως κι η μόνη συνοικία που έχει την «χάρη». Τα προβλήματα αυτά συνδέονται με ευρύτερες παραμέτρους, όπως η έλλειψη του απαραίτητου προσωπικού στις αποδεκατισμένες δημοτικές υπηρεσίες (όπου οι αρχές μπαλώνουν τα κενά με voucher και πεντάμηνα), η πολιτική που καταστρέφει τα δάση που αποτελούν βασικό παράγοντα συγκράτησης των νερών, η εμπορευματοποίηση της γης, η ελλιπέστατη θωράκιση των δημόσιων κτιρίων, κ.ά. Δεν είναι όμως αποτέλεσμα ανικανότητας, κακοδιαχείρισης, αναβλητικότητας, του κακού του ριζικού μας και του θεού που μας μισεί, ούτε απλώς συνέπειες της εφαρμογής του μνημονίου (γενικά κι αόριστα), καθώς υπάρχουν πολλές χώρες χωρίς μνημόνιο που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα.

Η ρίζα τους είναι βαθύτερη κι εντοπίζεται στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, τον άναρχο χαρακτήρα του και τα κριτήρια με τα οποία λειτουργεί. Αυτό είναι το κλειδί για κάθε επιμέρους ερώτημα και καθιστά άκρως επίκαιρο έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό. Όσον αφορά το ερώτημα γιατί δεν επικρατεί η ίδια εικόνα και σε άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η απάντηση βρίσκεται στην ανισομετρία που διέπει την άναρχη καπιταλιστική ανάπτυξη και τις διακρίσεις που προκύπτουν σε αυτή τη βάση ακόμα και στο εσωτερικό μια χώρας ή εντός και του ίδιου του λεκανοπεδίου. Γιατί να κατηγορείται όμως η εκάστοτε κυβέρνηση, εφόσον έχουμε να κάνουμε με μια γενική συστημική τάση; Γιατί δε μιλάμε για κάποιο απλό τεχνοκρατικό ζήτημα, αλλά για ένα κατεξοχήν πολιτικό έγκλημα, όπως σημειώσαμε κι εισαγωγικά.

Ένα άλλο στοιχείο που ξεχώρισε από τις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις ήταν η αξιοποίηση στίχων από διάφορα γνωστά τραγούδια. Ο κουτσούμπας χρησιμοποίησε το «συνένοχο στο φόνο δε θα μας έχετε». Ο σελέκος στάθηκε στην προκλητική δήλωση του (δήμαρχου περιστερίου) παχατουρίδη, ότι δηλ στην πόλη εισέβαλε μια φουσκωμένη θάλασσα, –για να ρίξει την ευθύνη στη μητέρα φύση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, απαλλάσσοντας εαυτόν από τις δικές του- και απάντησε πως «μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο [πρέπει να γίνει] η οργή του λαού» απέναντί του. Και ο πρωτούλης θυμήθηκε εκείνο το προεκλογικό σύνθημα του σύριζα (25 ψηφίζουμε, 26 φεύγουν) και το τραγούδι «κι όμως είναι ακόμα εδώ». Που ισχύει στο ακέραιο και για την αντιμνημονιακή περιφέρεια της αττικής, όπου για παράδειγμα το ζήτημα των καταστροφών από τις πλημμύρες συζητήθηκε μόλις δέκατο στην ημερήσια διάταξη του περιφερειακού συμβουλίου, γιατί δεν μπορεί, λέει, να καθορίζεται από την εφήμερη επικαιρότητα!

Ο σελέκος έδωσε επίσης ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα για το ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας των καλλικρατικών δήμων, καθώς είναι υποχρεωμένοι να χρυσοπληρώσουν κάποια έργα, αναθέτοντάς τα σε εργολάβους, ενώ θα μπορούσαν να τα κάνουν πολύ φτηνότερα μόνοι τους, με επιστασία. Να ζήσουν κάπως κι οι εργολάβοι, όπως σχολίασε κι ο σταματόπουλος. Που είπε κι αρκετά άλλα πετυχημένα, όπως πχ ότι εκτός από τον χρήσιμο ηλίθιο, υπάρχει κι ο χρήσιμος οπορτουνιστής!

Το τελευταίο 48ωρο οι περιοχές αυτές ξαναβρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα, εν αναμονή της «υδάτινης βόμβας», όπως παρουσιάστηκε από τα κανάλια, που κυνηγούσαν με αυτόν το σμπάρο δύο τρυγόνια. Αφενός να τρομοκρατήσουν τον κόσμο, γιατί αυτή είναι η βασική τους αποστολή εδώ και μερικά χρόνια και τους έχει γίνει δεύτερη φύση. Αφετέρου να αποδώσουν την όποια πιθανή καταστροφή στο φυσικό βομβαρδισμό κι όχι σε όσους άφησαν την πόλη ανοχύρωτη.

Έτσι τα λαϊκά χαμόσπιτα αναγκάζονταν να αυτοσχεδιάσουν και να εφεύρουν μόνα τους τρόπους για να προστατέψουν τα υπάρχοντά τους. Όπου φτωχός κι η μοίρα του, όπως λέει μια παροιμία. Μόνο που το θέμα δεν είναι να τη δεχτούν οι φτωχοί μοιρολατρικά, σαν τους μοιραίους του βάρναλη, αλλά να την πάρουν στα χέρια τους, για να την αλλάξουν.

Ψάξτο παραπάνω

Με την αγωνία μιας νέας πλημμύρας (αποσπάσματα της εισήγησης του πρωτούλη με τις θέσεις της κο αττικής, στο σημερινό ριζοσπάστη).

Τμήμα οικονομίας της κετουκε: Ο καπιταλιστικός σχεδιασμός για την περιφέρεια Αττικής. Το νέο ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας (στο τεύχος της κομμουνιστικής επιθεώρησης, που θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών).