Για τις ανατροπές στο Εργατικό Δίκαιο και την πάλη για τα εργατικά δικαιώματα

Μία από τις πιο αξιόλογες πρωτοβουλίες του τελευταίου διαστήματος είναι οι θεματικές ημερίδες που διοργανώνουν διάφορες κομματικές οργανώσεις. Μία τέτοια ημερίδα έγινε στις αρχές του μήνα που τελειώνει σε λίγο, μαζί με το 2016, απ' την ΤΟ Δικαιοσύνης της ΚΟΑ κι η κε του μπλοκ -που δεν μπορούσε δυστυχώς να την παρακολουθήσει- έχει τη χαρά να δημοσιεύει σήμερα τις ρεπορταζιακές σημειώσεις του @ψηρίς (τον οποίο ευχαριστώ θερμά με την ευκαιρία) από μια εκδήλωση, που κάθε άλλο παρά μπαγιάτικη είναι, καθώς πιάνει ένα διαχρονικό και επίκαιρο θέμα -που είναι και ο τίτλος της εκδήλωσης.

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε σχετικά το σύντομο ρεπορτάζ του 902, την αναφορά του Ριζοσπάστη, καθώς κι εκτενή αποσπάσματα μιας εισήγησης, σε κατοπινό φύλλο. Καλή ανάγνωση.

Από την «Ημερίδα: για τις ανατροπές στο εργατικό Δίκαιο και την πάλη για τα εργατικά δικαιώματα»

Η Τ.Ο. Δικαιοσύνης του ΚΚΕ, τρεις ημέρες πριν την τελευταία πανεργατική απεργία, διοργάνωσε με επιτυχία μία ημερίδα με θέμα «Οι ανατροπές στο εργατικό δίκαιο και η πάλη για την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων» την ίδια στιγμή που μεθοδεύεται από την Κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ το νέο αντιλαϊκό πακέτο με επίκεντρο τα Εργασιακά.

Η εκδήλωση ήταν μία αρκετά ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία, γεγονός που φάνηκε και από την παραπάνω από αυξημένη προσέλευση του κοινού, το οποίο αποτελούνταν κυρίως αλλά όχι μόνο, από δικηγόρους, κυρίως νέους δικηγόρους, ασκούμενους, μεταπτυχιακούς φοιτητές του εργατικού δικαίου, αλλά και φοιτητές νομικής. Το "παρών" έδωσε και αντιπροσωπεία του ΠΑΜΕ.

Είναι γεγονός ότι είχε καιρό να λάβει χώρα μία επιστημονική –περισσότερο από νομικής απόψεως- να το πούμε έτσι, εκδήλωση αναφορικά με τα ήδη ψηφισθέντα, αλλά και τα επερχόμενα αντεργατικά μέτρα. Η εκδήλωση αυτή απέδειξε ότι είναι αυξημένο το ενδιαφέρον και των νομικών επιστημόνων, αλλά και εργαζόμενου κόσμου, για να παρακολουθήσει τη σκοπιά του ΚΚΕ και από νομικής απόψεως, αλλά κυρίως γενικότερα την ανάλυση της παρούσας κατάστασης στο εργατικό δίκαιο, από την πλευρά της εργατικής τάξης, των συμφερόντων της και την προοπτική απελευθέρωσής της. Ενδιαφέρουσες ήταν και όλες οι αναλύσεις αναφορικά με το χαρακτήρα του Δικαίου, ως μέρους του εποικοδομήματος, συνεπώς δε και του εργατικού δικαίου, αλλά και γενικά για το χαρακτήρα των νομοθετημάτων των τελευταίων χρόνων, τη φύση, το σκοπό τους και τη «διαχρονικότητά» τους.
Μάλιστα, όπως ακούγεται, το υλικό των εισηγήσεων θα συγκεντρωθεί με σκοπό την έκδοση ειδικής μπροσούρας με το αντίστοιχο παραπάνω θέμα.

Όπως εισηγητικά υπογράμμισε η Κατερίνα Γεράκη, Γραμματέας της Τ.Ο. Δικαιοσύνης, «σκοπός της εκδήλωσης είναι όχι μόνο να αναδείξουμε το είδος και το χαρακτήρα των νέων μέτρων στα Εργασιακά, που ισοπεδώνουν δικαιώματα και κατακτήσεις κερδισμένα με αιματηρούς αγώνες της εργατικής τάξης και του λαού, αλλά κύρια να ανοίξουμε μια συζήτηση στον χώρο γύρω από τα ζητήματα αυτά, μια συζήτηση ανάμεσα σε δικηγόρους που ασχολούνται με το εργατικό Δίκαιο, στα προγράμματα μεταπτυχιακών του εργατικού Δικαίου, στους φοιτητές της Νομικής Σχολής σχετικά με το περιεχόμενο των σπουδών τους, με ανθρώπους που δεν συμφωνούν σε όλα μαζί μας, αλλά αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα υπεράσπισης των εργατικών κατακτήσεων και της πάλης ενάντια στην εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική».

Είναι ανάγκη, σημείωσε, «να πολλαπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας σε αυτήν την κατεύθυνση, να βελτιώσουμε την ικανότητά μας στη μελέτη και την ιδεολογική παρέμβαση γύρω από το θέμα, για το ρόλο και το χαρακτήρα του εργατικού και του δικαίου γενικά, την αποστολή της αστικής Δικαιοσύνης, την αποκάλυψη του πραγματικού ταξικού περιεχομένου εννοιών, όπως δημοκρατία, κράτος Δικαίου, ισονομία, συνταγματική έννομη τάξη κ.λπ.».

«Θεωρούμε», πρόσθεσε, «ότι πρέπει να ανοίξει μια πλατιά συζήτηση στο χώρο για το ρόλο και τη στάση του κομμουνιστή και ριζοσπάστη νομικού επιστήμονα και εργαζόμενου στη Δικαιοσύνη στις σύγχρονες συνθήκες, με την αστική τάξη να έχει κηρύξει έναν ανελέητο ταξικό πόλεμο ενάντια στην εργατική τάξη, τα σύμμαχα στρώματά της και το κίνημά τους».

Στην «Πάλη για την προστασία της λειτουργίας και δράσης των σωματείων» αναφέρθηκε η δικηγόρος και στέλεχος του ΚΚΕ, Χαρά Μαρούλη, υπογραμμίζοντας ότι «οι όποιες αλλαγές δρομολογούνται με τον επερχόμενο συνδικαλιστικό νόμο, έχουν στόχο να ολοκληρωθεί η προσπάθεια περιορισμού της συνδικαλιστικής δράσης, η παραπέρα απαξίωση και υπονόμευση της λειτουργίας και δράσης των συνδικάτων. Οι βασικοί άξονες των αλλαγών θα αφορούν στο δικαίωμα στην απεργία, στις συνδικαλιστικές άδειες, στη χρηματοδότηση, στη δομή και λειτουργία των σωματείων, καθώς και στις ομαδικές απολύσεις. Λόγος γίνεται για δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου συνδικαλιστικών οργανώσεων, όπου θα καταγράφονται αναλυτικά όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και θ' αναφέρονται τα "προστατευόμενα" μέλη τους (διοικήσεις, ιδρυτικά μέλη κ.λπ.). Πρόκειται για αδιαμφισβήτητο "φακέλωμα" συνδικαλιστών και εργαζομένων, πρακτική που ελλοχεύει τον κίνδυνο να επεκταθεί περαιτέρω στην καταγραφή του μητρώου των μελών και όλων των οικονομικών -και όχι μόνο- στοιχείων των σωματείων».

Για «Το δικαίωμα στην απεργία και η ανταπεργία» μίλησε η Χαρά Μαρκατσέλη, δικηγόρος και στέλεχος του ΚΚΕ, σημειώνοντας ότι παρά τις όποιες βελτιώσεις επέφερε σε σχέση με το παρελθόν ο νόμος 1264/1982, εντούτοις, «τόσο αυτοτελώς όσο και σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του ελληνικού δικαιικού συστήματος, όχι απλά δεν διασφαλίζει την ανεμπόδιστη άσκηση του απεργιακού δικαιώματος, αλλά απεναντίας εισάγει σημαντικούς περιορισμούς και εμπόδια σχετικά με την άσκησή του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι: Η συνταγματικά κατοχυρωμένη δυνατότητα πολιτικής επιστράτευσης των απεργών από το κράτος. Η υποχρέωση ενημέρωσης του εργοδότη προ 24 ωρών για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και προ 4 ημερών για τους εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (...) Οι περιορισμοί στο πλαίσιο των αιτημάτων, οι περιορισμοί στην απεργία αλληλεγγύης, η κήρυξη της απεργίας μόνο από δευτεροβάθμιες ή τριτοβάθμιες οργανώσεις, προκειμένου για δημοσίους υπαλλήλους και υπαλλήλους ΟΤΑ, η κατ' εξαίρεση - ακόμη και αυθημερόν - συζήτηση των αγωγών της εργοδοσίας για να κηρυχθεί μία απεργία παράνομη και καταχρηστική, παρά την τυπική απαγόρευση της άσκησης ασφαλιστικών μέτρων κ.λπ.».

Τη σημασία της «Πάλης για Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας» ανέδειξε ο Βασίλης Διονυσόπουλος, δικηγόρος, μεταπτυχιακός Εργατικού Δικαίου ΕΚΠΑ. Αναφερόμενος στις σαρωτικές παρεμβάσεις στις ΣΣΕ την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, τόνισε ότι αυτές αποδεικνύουν ότι «οι όποιες ευνοϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις, αποσπάσεις και κατακτήσεις της εργατικής τάξης στον καπιταλισμό είναι προσωρινές, ενώ συνδέονταν πάντα με τον συσχετισμό δύναμης μεταξύ αστικής - εργατικής τάξης, με το επίπεδο ωρίμανσης του υποκειμενικού παράγοντα, με το βαθμό συγκρότησης - οργάνωσης και την κατεύθυνση του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και με την ανάγκη των καπιταλιστών για διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου».

Τις «Αλλαγές στη συλλογική διαπραγμάτευση» ανέπτυξε στην παρέμβασή του ο Βασίλης Αρχιμανδρίτης, δικηγόρος, υποψήφιος διδάκτωρ Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, επικεντρώνοντας, μεταξύ άλλων, στο ρόλο των επιχειρησιακών συμβάσεων που υπογράφονται μέσω των «Ενώσεων Προσώπων».

Στις «Ελαστικές εργασιακές σχέσεις» αναφέρθηκε η Δώρα Σκουτέρη, δικηγόρος, μεταπτυχιακή Δημοσίου Δικαίου ΕΚΠΑ, υπογραμμίζοντας πως «οι ελαστικές μορφές εργασίας τις τελευταίες δεκαετίες, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις τείνουν να αντικαταστήσουν ή και να εξαλείψουν τη σχέση εργασίας με τη μορφή την οποία γνωρίζαμε, αποτελούν ξεκάθαρα πλέον ένα ισχυρό οπλοστάσιο στα χέρια του εργοδότη για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας όπως λέγεται, και στην ουσία για την εξυπηρέτηση των αναγκών του κεφαλαίου και μόνο».

Στο ερώτημα αν «Το σημερινό εργατικό Δίκαιο είναι δίκαιο "έκτακτης ανάγκης";» απάντησε με την παρέμβασή του ο Χρήστος Κρεμαστάς, δικηγόρος, μεταπτυχιακός Εργατικού δικαίου ΕΚΠΑ, τονίζοντας πως η μεταρρύθμιση - «απορρύθμιση» του εργατικού Δικαίου «δεν αποτελεί συγκυριακή αλλαγή ή έκτακτη ανάγκη, η οποία θα παρέλθει, μεταφέροντάς μας σε μία πρότερη δήθεν κανονικότητα. Η κανονικότητα είναι η αύξηση της εκμετάλλευσης, της αποδοτικότητας, η ελαχιστοποίηση του εργατικού κόστους και η μεγιστοποίηση καπιταλιστικού κέρδους».

Στην παρέμβασή του, με τίτλο «Νομολογιακή πρακτική στο εργατικό Δίκαιο», ο Γιώργος Μελισσάρης, νομικός σύμβουλος του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, υπογράμμισε ότι οι προωθούμενες αντεργατικές ανατροπές αποτελούν «αλλαγές στο εργασιακό πεδίο που συντελούνται κατά την τελευταία 20ετία στην Ελλάδα με σταδιακές και συμπληρωματικές παρεμβάσεις με άξονα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση του εργασιακού κόστους και με βασικό εργαλείο την εισαγωγή μιας μεγάλης ποικιλίας μέτρων για την ενθάρρυνση και την ανάπτυξη της ευελιξίας της εργασίας».

Στο «χυδαίο ψέμα της αστικής προπαγάνδας ότι η άγρια επίθεση στην εργατική τάξη υπαγορεύεται από τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος κάποιων κρατών - μελών της Ευρωζώνης», απάντησε ο Βαγγέλης Κατσιάβας, δικηγόρος, μέλος της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ στην εισήγησή του «ΕΕ και εργατικό Δίκαιο». Ολόκληρη η εισήγησή του δημοσιεύθηκε μάλιστα στο Ριζοσπάστη. Η προφορική του, όμως, παρέμβαση και ανάλυση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα καθώς ήταν γεμάτη παραδείγματα και γλαφυρές παρουσιάσεις.

Συνοπτικά, υπογράμμισε ότι αυτή είναι η υλοποίηση της στρατηγικής επιδίωξης της ΕΕ και χρονολογείται τουλάχιστον από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, ενώ πρόσθεσε: «Σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ θεσπίζονται όλα τα είδη συμβάσεων "εναλλακτικής απασχόλησης", της πιο άγριας εκμετάλλευσης των εργατών, αυτές που ΕΕ αστικές κυβερνήσεις έχουν ανυψώσει σε "νόμο" κι επεκτείνουν ακόμα παραπέρα, με ονομασίες που προκαλούν ανατριχίλα: εργασία ορισμένου χρόνου, μερική απασχόληση, συμβάσεις περιστασιακής απασχόλησης, συμβάσεις "μηδενικών ωρών", συμβάσεις τηλεργασίας, δουλειά με το κομμάτι, νέες μορφές "μικρο-εργασίας", "εργατικό φραντσάιζ", "έκτακτης ανάγκης", συμβάσεις "ετοιμότητας", «λευκές συμβάσεις», με απαραίτητο εργαλείο το σκλαβοπάζαρο των δουλεμπορικών "γραφείων προσωρινής απασχόλησης". (...) Αυτές αποτελούν πλέον τον γενικό κανόνα της εργασιακής σχέσης και όχι την εξαίρεση. Σαν συνέπεια της επέκτασης αυτών των μορφών απασχόλησης τίθεται το ζήτημα της κατάργησης των διατάξεων του εργατικού Δικαίου που προστατεύουν την απασχόληση».

@ψηρίς